Kiraya yüzde 25 sınırı Anayasa Mahkemesi'nde

BİLECİK Sulh Hukuk Mahkemesi, baktığı bir davada, kiralara bu yıl için yüzde 25 sınırı getiren yasa maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasını ciddi buldu. Mahkeme, kiraya yüzde 25 sınırının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

ENFLASYONLA mücadele amacıyla yürürlüğe konulan ve kira artışlarını yüzde bu yıl için yüzde 25, gelecek yıl için de yüzde 10'la sınırlayan yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne dava açıldı. Anayasa Mahkemesi'nin sözkonusu davada vereceği karar, enflasyona karşı yürütülen ekonomik programın temel dayanaklarından biri olan ‘‘fiyat ayarlamalarını geçmiş enflasyona endeksleme alışkanlığının önüne geçilmesi’’ hedefi açısından önemli bir dönüm noktası oluşturacak.

Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi, baktığı bir davada, 18 Şubat 2000 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gayri Menkul Kiraları Hakkındaki Yasaya geçici bir madde eklenmesine ilişkin Yasa'nın Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasını ciddi bularak iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulundu.

Mahkeme, dava dilekçesinde, sözkonusu yasayla getirilen geçici 7'nci maddenin, ‘‘Sözleşmelerde kararlaştırılan kira paraları 2000 yılında yıllık yüzde 25, 2001 yılında ise yıllık yüzde 10 oranında artırılabilir’’ hükmünü içeren birinci cümlesiyle, aynı maddenin ‘‘Kira tespit davalarında yukarıdaki sınırlamalara uyulur’’ biçimindeki son fıkrasının iptal edilmesini istedi. Sözkonusu düzenlemelerin, Anayasa'nın, ‘‘Devletin temel amaç ve görevlerini düzenleyen 5'inci, ‘‘Yürütme yetkisi ve görevini’’ düzenleyen 8'inci, ‘‘Kanun önünde eşitlik’’ ilkesini düzenleyen 10 ve ‘‘Temel hak ve hürriyetlerin niteliğini’’ tanımlayan 12'nci maddelerine aykırı olduğu iddiasında bulundu.

ENFLASYONLA MÜCADELE

1999 yılındaki tüketici fiyatları endeksindeki artışın 23 puanlık bölümü, 1998 yılındakinin 22.4 puanlık bölümü, 1997 yılındakinin 20.8 puanlık, 1996 yılındaki enflasyonun ise 21.8 puanlık bölümü kiralardaki aşırı artışlardan kaynaklanmıştı.

Kira artışlarının, 2000 yılı için yüzde 25 olan tüketici fiyatlarındaki artış hedefiyle sınırlandırılması, enflasyonla mücadele açısından büyük önem taşıyor. Yasa çıkmadan önce Türkiye'de kiralar bir önceki yılın enflasyon oranına endekslenerek, çoğu kez de bu orandan çok daha yüksek oranda artırıldığı için enflasyon oranının aşağı çekilmesinde önemli bir katılık oluşturuyordu.

Bu yıl için kira artışları yüzde 25 ile sınırlandırılmayıp, gayrimenkul sahiplerinin kira paralarını 1999 yılında yüzde 68.8 olan TÜFE kadar artırılmasına izin verilseydi, yüzde 25 enflasyon hedeflenen 2000 yılında sadece kiradaki bu artış nedeniyle 17 puanlık bir enflasyon kendiliğinden ortaya çıkacaktı.

Geçmişe dönük enflasyona endekslenen kiralar önceki yıllardaki enflasyonun önemli bir bölümünü oluşturmuştu. 1999 yılındaki tüketici fiyatları endeksindeki artışın 23 puanlık bölümü, 1998 yılındakinin 22.4 puanlık bölümü, 1997 yılındakinin 20.8 puanlık, 1996 yılındaki enflasyonun ise 21.8 puanlık bölümü kiralardaki aşırı artışlardan kaynaklanmıştı.