Kira vergisi kaçıran 5 yıl yakalanmazsa kurtulur
Güncelleme Tarihi:
İlk defa bu yıl başlayan bir yeni uygulama ile sadece beyana tabi kira geliri olanlar, Gelir Vergisi Beyannamelerini ocak ayı sonuna kadar vermek zorunda oldular. 31 Ocak tatile geldiği için beyanname verme süresi 1 Şubat 1999 Pazartesi günü akşamı sona erdi.
Beyana tabi kira geliri olduğu halde bunu bile bile beyan etmemiş olanlar için söylenecek bir şey yoktur. Onlar, vergi ile ilgili mükellefiyetlerini yerine getirmemişlerdir ve beş yıl süre ile, inceleme görme ve yakalanma korkusunu duyacaklar, ancak beş yılın sonunda zaman aşımı sebebi ile bu korkudan kurtulacaklardır.
Bunun dışında bazı kişiler bilmeyerek veya yanlış bir değerlendirme ile, ya mart ayında beyan edilmesi gereken kira gelirlerini, peşinen ocak ayında beyan edip 1/3'lük ilk taksidini de erken ödemişler, ya da ocak ayında beyan etmeleri gereken kira gelirlerini, mart ayında beyan edilecek zannettikleri için beyanname vermemişlerdir.
Her iki durumda da olan birçok vatandaşın bulunduğu, bize intikal eden sorulardan ve olaylardan anlaşılmaktadır.
MART YERİNE OCAKTA BEYAN
Beyan edilmesi gereken gelirleri sadece gayrimenkul sermaye iratlarından (kira) ibaret olanlar, ocak ayında beyanname vereceklerdir. Kira gelirlerinin yanında beyana tabi başka herhangi bir geliri olanlar, yani kira geliri ile birlikte, beyana tabi toplam 2.5 milyar lirayı geçecek şekilde birkaç yerden alınan ücreti, yine 2.5 milyar lirayı aşacak şekilde tevkifata tabi tutulmuş menkul sermaye iradı (faiz, temettü vs.) hiç tevkifata tabi tutulmamış herhangi bir miktarda faiz geliri, ticari, mesleki veya gerçek usulde tespit edilen zirai kazancından herhangi biri daha varsa, o takdirde kira gelirleri de bunlarla birlikte mart ayında beyan edilecektir.
Kimisi, faiz hesaplarını tam yapamadıklarından, kimisi de yanlış anlamadan, beyan etmeleri gereken faiz gelirleri olduğu halde, işi sağlamak almak için veya bilmeyerek, sadece kira gelirlerini ocak ayında beyan edip verginin de 1/3'ünü ödemişlerdir. Bu konuda en büyük yanılgıya, özellikle yurtdışındaki bankalardan döviz alarak faiz geliri elde etmiş olanlar düşmüştür. Bilindiği gibi, bankalar döviz olarak topladıkları mevduatı yurtdışında şubelerinde veya ilişki içinde bulundukları yabancı bankalarda değerlendirmekte ve vergi kesintisi yapılmadan müşterisine net faiz ödemektedir. Bu şekilde döviz olarak aldıkları faiz tutarı 2.5 milyarı geçmeyenlerin bir kısmı sınırı aşmadık diye beyanname vermemiş olabilir. Oysa bu tip faizlerin ödenirken stopaja tabi tutulmadıkları için, miktarı ne olursa olsun beyan edilmesi zorunludur. Dolayısıyla, bu tip geliri olan bir kişi, kira gelirini de mart aynda beyan etmesi gerektiği halde, erken davranıp ocak ayında beyanname vermiş olabilir.
Bu durumda ne olacak?
Erken beyanname vermenin herhangi bir cezası olmaz, yanlışlık ise, her zaman düzeltilebilir. Bu durumda olanların yapacakları şey, mart ayında faiz ve kira gelirlerini birleştirerek beyan etmeleri, ayrıca verecekleri bir dilekçe ile, ocak ayında verdikleri beyannamenin ve buna dayanarak düzenlenen tahakkuk fişinin iptalini ve ödedikleri ilk taksit verginin de, martta ödeyecekleri ilk taksitten mahsup edilmesini takip etmek olacaktır.
BEYANI MARTA BIRAKANLAR
Bazı mükellefler, titiz bir hesaplama yapmadan nasıl olsa faiz gelirim var diye, kira gelirlerini ocak ayında beyan etmemiş olabilirler. Oysa tam bir hesaplama yapıldığında özellikle müşterek hesaplarda bulunan faizlerin bölünmesi sonucu veya % 78.7 oranında enflasyondan arındırma işlemi sonucu beyan edilecek faiz geliri çıkmayabilir. Eğer rakamlar sınırların altında çıkarsa, yine de isteyerek beyan etmek bu yıl yasaktır. Geçen yıllar, böyle gelirleri beyan etmek ihtiyari idi ve isteyen sınırları geçmeyen gelirlerini de beyan edebiliyordu, oysa şimdi bu mümkün değil. İşte bu yüzden böyle bir durumda, sadece kira geliri beyan edileceğinden ve bu beyanın da ocak ayında yapılmış olması gerektiğinden, cezalı duruma düşülecektir.
Bu durumda, vakit kaybetmeden ve mart ayını beklemeden, Vergi Usul Kanunu'nun 371'nci maddesine göre bir ‘‘pişmanlık'' dilekçesi ile beyannameyi Vergi Dairesi'ne vermekte ve 15 gün içinde de ilk taksidi ödemekte fayda vardır. O takdirde vergi ziyaı cezası ödenmez sadece aylık % 12 oranında gecikme zammı ödenir. Ödeme şubat ayında verilirse, bu gecikme zammı bir aylık, mart ayında yapılırsa iki aylık alınır. O bakımdan bu durumda olanların bir an önce beyannameleri, bir pişmanlık dilekçesi ile birlikte vermelerinde fayda vardır.