Kira verginizi nasıl düşürürsünüz?

ÖNCE ‘dünden’ ve ‘yarından’ kısaca bahsedelim.  Dün “konut kira gelirlerinin beyanından” bahsetmiştik... 2015’de elde ettiği konut kira geliri 3.600 TL’yi aşanlar 25 Mart’a kadar beyanname verecekler. Yarın “işyeri kira gelirleri beyanından” ve vergi ödemeyip üste bir de “vergi iadesi alabilecek” mülk sahiplerinden bahsedeceğiz. 2015’de yıl boyunca elde edilen işyeri kira geliri net 23.200 TL’yi (brüt: stopaj dahil 29.000 TL’yi) aşanlar beyanname verecek. (Eğer işyeri; basit usuldeki bir mükellefe kiraya verilmişse beyanname verme sınırı 1.500 TL.)

Kira vergilerinin genel çerçevesi böyle olmakla beraber ‘bugün’ ayrıntıda gizlenenlere madde madde göz atalım...

3.600 TL’LİK KONUT KİRA GELİRİ İSTİSNASINDAN KİMLER YARARLANAMAZ?

Beyannamesini; 25 Mart’a kadar vermeyip sonradan (denetim sonucu) vergisini ödeyecekler  yararlanamıyor. Maliye’nin radarına takılanlar; hem vergisini cezalı ödeyecek, hem vergi hesabında 3.600 TL’lik istisnayı düşemeyecekler.
3.600 TL’lik istisna konut kira gelirleri için düzenlendiğinden, işyeri kira geliri olanlar istisnadan yararlanamıyor. Aynı dönemde; hem işyeri hem konut kirası elde edenler, konut kira vergisinin hesabında 3.600 TL’yi gelirinden düşebiliyor.�
Ticari, zirai veya mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olan, esnaf, tüccar, doktor, avukat vb. kişiler de istisnadan yararlanamıyor.
Ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının tutarı yıllık 106 bin lirayı aşanlar da istisnadan yararlanamıyor
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak, 3.600 TL’lik istisnadan ayrı ayrı yararlanabilecekler.

KİRACININ ÖDEMEDİĞİ (KİRACIDAN ALINAMAYAN) KİRA BEYAN EDİLECEK Mİ?

Ev sahiplerinin (veya işyeri sahiplerinin) kiracılarından tahsil edemedikleri kiralar varsa, alınamayan bu kiralar beyannameye de dahil edilmeyecek, vergisi de ödenmeyecek. 2015’de peşin tahsil edilen gelecek yıla ait (2016) kira geliri varsa, ertesi yıl (2017) Mart’da beyan edilecek. Eğer 2015’de; önceki yıla ait (2014) kira bedeli gecikmeli olarak kiracıdan tahsil edilmişse, 25 Mart’a kadar verilecek beyannameye 2014 kira geliride dahil edilip vergisi ödenecek.
 
AKRABALARIN KİRA ÖDEMEDEN OTURDUĞU KONUTLARDA VERGİ

“Yeğenimden para alacak değilim, kira almadığım halde vergi mi ödeyeceğim” sorusunun cevabı ‘vergi var’. Yeğen değil; amca, dayı, teyze, hala, kuzen de olsa farketmiyor, ‘vergi var’. “Kira
alınmamışsa vergisi nasıl hesaplanacak” derseniz, emsal kira bedeli (emlak vergi değerinin yüzde 5’i) üzerinden vergisi ödenecek.
“Tapuda benim adıma kayıtlı evimde kızım ve damadım oturuyor, tabiki kira da almıyorum, vergisi var mı?” sorusunun cevabı ‘vergi yok’. Anne, baba, çocuk veya kardeşin kira ödemeksizin oturduğu konut için, konut sahibi vergi ödemiyor. Aynı kişiye (yakınına) ikinci bir konutta tahsis edilmiş ise bu avantaj kalmıyor, emsal kira bedeli üzerinden ev sahibi (ikinci konut için kira almasa da) vergisini ödüyor.

GURBETÇİLER KİRA GELİRİ BEYANNEMESİ VERECEK Mİ? VERGİ ÖDEYECEK Mİ?

Gurbetçilerimiz için de; konut kira gelirleri yıllık 3.600 TL’yi aştığında vergi var, işyeri kirasında ise tutarı ne kadar olursa olsun vergi yok. İşyeri kirası elde eden gurbetçilerimiz beyanname de vermeyecekler. 

OKUL FATURASI VERGİYİ AZALTIR

ÇOCUĞUMUN ÖZEL OKUL FATURASI VERGİYİ AZALTIYOR MU?
Evet azaltır. Kira gelirinden beyanname verecek mükellefler gelirlerinden; 3.600 TL istisnayı ve gerçek/götürü gideri düştükten sonra vergiyi hesaplarken küçük çocuklarının eğitim masraflarını da indirebilirler. Dolayısıyla özel okul faturaları vergiyi azaltıcı bir etkiye sahip. Ancak özel okul faturası beyan edilen kira gelirinin yüzde 10’nu aşamıyor.  Eğitim masraflarının dışında; sağlık masrafları, özel sigorta masrafları, bağış ve yardımların beyannamede indirim olarak yer alabileceği (ödenecek vergiyi azaltabileceği) Gelir Vergisi Yasası’nın 89.ncu maddesinde (en fazla yararlanılabilecek oranlar belirtilerek) düzenlenmiştir.

BEYANNAME VERENİN KENDİSİ, EŞİ VE ÇOCUĞUNUN SAĞLIK MASRAFLARI VERGİYİ AZALTIR MI? 

Sağlık harcamaları (Türkiye’de yapılmış olmalı) aynı şekilde (gelirin yüzde 10’nu aşmayacak şekilde) vergiyi azaltıcı etkiye sahiptir. Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır.

Yarın: İşyeri kira gelirlerinin beyanı ve vergi iadesi alabilecek gayrimenkul sahipleri, beyanname vermemenin cezası, bankadan ödememenin cezası…