Kira geliri için beyanname rehberi

 Kira Gelirleri Olanlar, Bu Gelirlerini Mart Ayının 31 inci Günü Akşamına Kadar Beyan Edeceklerdir.

 Sadece Kira Gelirlerini Beyan Edecek Olanlar, Tek Sayfalık Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesini Dolduracaklardır.

 Mesken Kira Gelirlerinin 1.800.000.000 Lirası (1.800 YTL) Vergiden Müstesnadır.

 Kira Geliri Elde Edenler Bu Gelirlerini Beyan Etmedikleri veya Eksik Beyan Ettikleri Takdirde 1.800.000.000 Liralık (1.800 YTL) İstisnadan Yararlanamayacaktır.

 Kira Gelirinin Yanında Ticari, Zirai veya Mesleki Kazancını Beyan Etmek Zorunda Olanlar 1.800.000.000 Liralık (1.800 YTL) İstisnadan Yararlanamazlar.

KİMLER BEYANNAME VERECEK?

Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan mükelleflerden;

 Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarını [2004 yılı için 1.800.000.000 lirayı (1.800 YTL) ] aşanlar,

 İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını [2004 yılı için 14 milyar lirayı (14 bin YTL) ] aşanlar,

 Beyanname verme sınırı olan 14 milyar liranın (14 bin YTL) aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi tevkifatına tabi kira gelirleri ile mesken kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.

 Bir takvim yılı içinde elde ettiği tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları toplamı 750 milyon lirayı (750 YTL) aşanlar,

 Diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenler.

Eşler ve çocukların kira gelirleri ayrı beyanname ile beyan edilir.

KİMLER SADECE GAYRİMENKUL SERMAYE İRADINI BEYAN EDECEK?

Bir önceki bölümde belirtilen mükellefler, kira gelirlerini, “beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olanlar için” hazırlanmış olan yıllık gelir vergisi beyannamesi  ile beyan edeceklerdir.

Beyana tabi kira geliri ile birlikte aşağıdaki gelirlerin de elde edilmesi halinde, yukarıda belirtilen beyanname doldurulur ve sadece kira geliri beyan edilir.

 Tevkifata tabi tutulmuş mevduat faizleri, repo gelirleri, özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları ile menkul kıymetler yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları,

 Tek işverenden alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler,

 Gerçek usulde tespit edilmeyen zirai kazançlar,

 İstisna hadleri içinde kalan kazanç ve iratlar.

YURT DIŞINDA ÇALIŞAN VATANDAŞLARIMIZ HANGİ DURUMDA SADECE KİRA GELİRİ BEYANNAMESİ VERECEK?

Yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarından Türkiye’de elde ettiği beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olanlardan;

 Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri istisna tutarını [2004 yılı için 1.800.000.000 lirayı (1.800 YTL) ] aşanlar,

 Bir takvim yılı içinde elde ettiği, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları,

 Diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenler.

BEYANNAME NE ZAMAN VE NEREYE VERİLECEK?

 Mükellefler, 1 Ocak 2004 - 31 Aralık 2004 dönemine ait beyana tabi gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için 2005 yılının MART ayının 31 inci günü akşamına kadar beyannamelerini vereceklerdir.

 Beyanname, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Mükellefler normal olarak ikametgahlarının bulunduğu yerin vergi dairesine bağlıdırlar.

 Gayrimenkul sermaye iradının yanında beyana tabi diğer gelirlerin de olması halinde, gayrimenkul sermaye iradı, beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olanlar için hazırlanmış olan yıllık gelir vergisi beyannamesi (1001 B) ile beyan edilmeyecek, bu gelirler bütün gelirlerin beyanı için kullanılan yıllık gelir vergisi beyannamesine (1001 A) dahil edilecektir.

BEYANNAMENİN DOLDURULMASINDA PARA BİRİMİ OLARAK YENİ TÜRK LİRASI ESAS ALINACAKTIR?

2004 yılında elde edilen gelirler için 2005 yılında verilecek gelir vergisi beyannamelerinin doldurulmasında Yeni Türk Lirası para birimi esas alınacaktır.

VERGİ NE ZAMAN, NEREYE ÖDENECEK?

 Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi MART ve TEMMUZ aylarında olmak üzere 2 eşit taksitte ödenecektir.

 Hesaplanan vergi aşağıdaki yerlere ödenebilir:

1. Mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine,
2. Bağlı olunan vergi dairesinin bulunduğu yerin belediye sınırları dışındaki vergi dairelerine,
3. Yetkili banka şubelerine.

KİRA GELİRİ ELDE EDİLDİĞİ HALDE BEYANNAME VERİLMEZ VEYA EKSİK BEYAN EDİLİRSE NE OLUR?

 Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 1.800.000.000 liralık (1.800 YTL) istisnadan yararlanılamaz.

 Beyan edilmesi gereken kira gelirinin bildirilmemesi halinde, mükellef adına iki kat I’inci derece usulsüzlük cezası kesilir ve gelir takdir komisyonunca takdir edilir.

 Takdir edilen gelir üzerinden, gelir vergisi ile vergi cezası hesaplanır. Ayrıca gecikilen her ay için gecikme faizi talep edilir.

 Bu şekilde tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizinin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi zorunludur. Ödenmediği takdirde, vergi dairesince ayrıca her ay için ayrı ayrı gecikme zammı hesaplanmak suretiyle cebren tahsil yoluna gidilir.(Ay kesirlerine isabet eden gecikme zammı günlük olarak hesap edilir.)

KİRA GELİRİNDEN İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER

Gayrimenkul sermaye iradında safi iradın saptanması için, kira gelirlerinden indirilecek giderler konusunda seçilebilecek iki yöntem vardır.

 Gerçek Gider Yöntemi
 Götürü Gider Yöntemi

Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez.

GERÇEK GİDER YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ DURUMUNDA İNDİRİLECEK GİDERLER NELERDİR?

 Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda;

1. Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için ödenen; aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,

2. Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile mütenasip olan idare giderleri,

3. Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,

4. Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (iktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır. 2000 yılından önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.),

5. Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen, emlak vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,

6. Amortismanlar,

7. Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri ,

8. Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler,

9. Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kirayla oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli (yurt dışında işçi olarak çalışan Türk vatandaşlarının yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri hariç),

10. Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar,

brüt kira tutarından indirilir.

Ancak, bu giderlerin vergiden istisna edilen tutara isabet eden kısmı indirilemez.

GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ DURUMUNDA GİDER İNDİRİMİ NASIL YAPILIR?

 Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, (hakları kiraya verenler hariç) kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler.

 Ancak, bu usulü seçen mükellefler iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.

KİRA GELİRLERİNE İSTİSNA NASIL UYGULANACAK?

 Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirmesinde, her bir ortak için 1.800.000.000 liralık (1.800 YTL) istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.

 Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.