Kira artışına sınır devrede

Milyonlarca kiracının beklediği, konut kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yayımlanan karara göre, 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenecek konut kira sözleşmelerindeki artış, bir önceki kiranın yüzde 25’ini geçemeyecek. 1 yıl süreyle TÜFE 12 ay ortalaması yerine sabit oran uygulanacak. Konuyla ilgili Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikte şu ifadeler yer aldı: “Konut kiraları bakımından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ilâ 1/7/2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir. Bu fıkra hükmü, 344’üncü maddenin ikinci fıkrası uyarınca hâkim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır.” Kira düzenlemesinde öne çıkan ayrıntılar şöyle:

YENİ KİRA VE İŞYERİ KAPSAM DIŞI

-Kira artışına sınırlama getiren düzenleme sadece mevcut konut kiracıları için geçerli olacak. Yeni kiraya verilecek evler ve işyerleri için bir sınırlama bulunmuyor.

-Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yenilenen sözleşmelerde artış sınırlaması uygulanamayacak.

-5 yılı dolduran kiracılar için kira tespit davalarının açılmasının önünde bir engel yok. Kira bedelinin düşük kaldığını düşünen mülk sahipleri tespit davası açabilir. Bu durumda bölge rayicine bakılır ve kiracıya indirim yapılarak yeni kira bedeli belirlenir. Dava sonucunda ev sahibinin beklediği rakam aynen geçerli olmaz, kiracılar korunur. Gayrimenkul hukuku uzmanları, bu davaların 2-2.5 yıl sürmesi nedeniyle anlaşma yolunun seçilmesini tavsiye ediyor.

-Gündemdeki diğer bir konu da tahliyeler. Ev sahipleri mevcut düzenleme nedeniyle kiracıyı tahliye edemez. Mülk sahipleri kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu kişinin ihtiyacı durumunda tahliye isteyebilir. Bu durumda da evi üçüncü kişilere 3 yıl süreyle kiraya veremez. Evi daha yüksek fiyatla başkasına kiraya vermek için ihtiyacım var yalanını söyleyenler de tazminat ödemek zorunda kalır. Sadece 10 yıl uzama süresi dolan kira için herhangi bir gerekçe göstermeden tahliye istenebilir.

EV SAHİPLERİNİN DAVA HAKKI YOK

Ev sahiplerinin sınırlama için dava açma hakkı olmadığını belirten Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Her ne kadar ev sahipleri bakımından adil olmayan sonuçlara sebep olacak bir değişiklik olsa da, kira artışına yüzde 25’lik artış sınırı getiren bu kanunun Anayasa’ya aykırılığı iddia edilip Anayasa Mahkemesi’ne başvurulması ve mahkemenin de kanunun iptaline karar vermesi ihtimali dışında, ev sahiplerinin bu kanun değişikliği ya da sonuçlarıyla ilgili yararlanabilecekleri bir dava hakları bulunmamaktadır” değerlendirmesini yaptı.