Kim malul sayılır nasıl aylık alır

Okuyucularımız gerek yazılı gerek görsel basında sosyal güvenlik ve çalışma hayatı alanında yüzlerce haberle karşılaşıyorsunuz. Bundan böyle Hürriyet gazetesinde ve hurriyet.com.tr’de en doğru, en sağlıklı ve güvenilir haberleri size sunacağım. İlk olarak kamuoyunda çok ses getiren maluliyet dosyasını ele almak istiyorum. Yazı dizisi şeklinde devam edecek olan bu yazılarımızı bölümler halinde ele alacağız. Yazımızda ana hatlarıyla malullükle ilgili tüm sorulara cevap bulabilirsiniz. Cevabını bulamadığınız ve özel olarak sizi ilgilendiren sorularınızı alipekten@hurriyet.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Size en kısa sürede cevap vermek için yoğun gayret içinde olacağım.

Malulen emeklilik nedir?

MALULEN emeklilik yaşına bakılmaksızın çalışma işgücünü en az yüzde 60 oranında kaybedip de çalışamaz duruma düşen SSK’lı ve Bağ-Kur’lu sigortalıların hayatını idame ettirebilmesi için SGK kanununda sayılan sigorta şartlarını karşılamaları kaydıyla, kendilerine tanınan erkenden emekli edilebilme imkânıdır. Kamu çalışanlarında yukarıda belirtilenlerden ayrı olarak vazifelerini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettikleri durumlarda da emekli edilebilmeleri halidir.

Kimler malul sayılır?

Diyarbakır’dan yazıyorum, ismim Mehmet Gültekin, benim 920 gün sigortam var ayrıca 540 gün de askerlik borçlanmamla birlikte 1460 gün sigortam var. Ayrıca, ben böbrek hastasıyım. Diyaliz makinasına bağlanıyorum. Halen bir işyerinde çalışıyorum. Ben malullük aylığı alabilir miyim?
- Mehmet Bey öncelikle geçmiş olsun. Sorunuzda belirttiğiniz hususlardan ilk defa ne zaman işe girdiğinizi belirtmemişsiniz. Ancak, biz size nasıl malullük aylığı bağlanacağını kısaca anlatalım. Öncelikle kanunda belirtilen şartlardan en önemlisi 10 yıldan beri sigortalı olması ve 1800 gün toplam prim gününüz olması gereklidir. Ayrıca, SGK sağlık kurulunca çalışma gücünüzün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiğiniz tespit edildiğinde malul sayılırsınız. Ancak, siz burada diyaliz hastası olduğunuz için yüzde 60 şartını sağlıyorsunuz 1800 prim gün sayısını doldurmadığınız için aylık bağlanamaz. Tabi sizin kaç yıldır çalıştığınızı bilmiyoruz. 10 yılınızı ve 1800 günü birlikte tamamladığınız gün işten ayrılışınızı yapmanız kaydıyla SGK ya başvurmanız halinde size aylık bağlanacaktır.

Malullük aylığına hak kazanmanın koşulları

Maluliyet aylığı bağlama şartı olan 10 yıl, 1800 günü olmayan hiç kimse emekli olamaz mı?

- 1800 gün prim ödeme koşulu muhakkak tamamlanmalıdır. Ancak bir tek istisna var; o da başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğuna karar verilenler için ise sigortalılık süresi olan 10 yıl şartı aranmaksızın diğer koşulları karşılaması kaydıyla maluliyet aylığı bağlanır. Hangi hastalıklar veya rahatsızlıklara sahip kişilerin sürekli bakıma muhtaç kapsamına gireceği konusuna yazımızın ilerleyen bölümlerinde değinilecektir.

Çalışmaya başlamadan malul olanların durumu

Ben Ahmet Güler. SGK kanununda yer alan tüm koşulları taşıdığım halde bana, ilk defa işe girmeden önce hasta olduğum için malul aylığı alamazsın dediler. Ben çok mağdurum. Haksızlık değil mi. Ben nasıl emekli olurum?

- Ahmet Bey, Kanunda yer alan tüm koşulları sağladığınızı yazmışsınız ancak ana koşullardan birisi olan ve kanunda yer alan SSK ve Bağ-kur sigortalıları için çalışma kaybına esas olan hastalığın işe girmeden önce mevcut olmaması şarttır. Bu şartı taşımadığınız için malullük aylığı bağlanamaz. Ancak, yaşlılık sigortası kapsamanda emeklilik şartlarını taşıdığınızda emekli olabilirsiniz.
? 3980 günüm var, 16 yıldır da sigortalıyım. Maluliyetimin işe girmeden önce olduğu SGK tarafından tespit edilmiştir. Bana malulen emekli olamazsın dediler. Bu durumda ben ne yapacağım. Emekli olamayacakmıyım.Yol gösterir misiniz?
- Evet doğru duymuşsunuz. Malulen emekli olamazsınız. Ancak SGK kanununda size göre de bir emeklilik reçetesi var. Şöyle ki, 2008 Ekim’den önce ve sonraya göre iki durum var. İlk defa bu tarihten önce çalışmaya başladıysanız, SGK sizin çalışmadan önce malul olduğunuzu tespit etmesi halinde, sizde en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gün sayısı şartı ile kısmi yaşlılık aylığı alabilirsiniz. Bu nedenle size en yakın bir SGK Müdürlüğüne başvurarak aylık bağlama talebinde bulunmanızı öneririz.
- Peki 2008 ekimden sonra işe girseydiniz o zaman da, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı alabilirdiniz.

Başvururken işten ayrılmak şart mı?

Halen bir işyerinde şoför olarak çalışıyorum. Hastaneye gittiğimde bana kanser tanısı kondu. Malulen emekli olmak istiyorum. Bu durumda işyerinden ayrılmam mı lazım? Ayrılmadan malullük aylığına başvuramaz mıyım? Aylık bağlanana kadar işsiz kalmak istemiyorum.

- Doğru duymuşsunuz. Aylık bağlanma dilekçesi vermeniz için işten ayrılmış olmanız gerekmektedir. Ancak, aylığa başvurmadan önce sizin SGK kanununa göre malul sayılmanız lazım. Ancak, malul olursanız diğer şartlarla beraber size aylık bağlanır. Malul sayılmadan aylık bağlanma dilekçesi vermenin anlamı yok, işsiz kalma riskiniz var. Bunun için 1800 gününüz olması yeterli. SGK’ya gidip, benim maluliyetimi tespit edin diye bir dilekçe verdiğinizde SGK sizi yetkilendirilmiş hastanelerden birisine sevk edecektir. Siz de buradan alacağınız sağlık kurulu raporunu (kanser olduğunuza dair) SGK ya getirdiğinizde SGK bu raporu kendi Sağlık kurulunda değerlendirecek ve kanser hastalığınızın sizin çalışma gücü kaybınızı yüzde 60 üzerinde etkilediğine karar verirse aylık bağlanma başvurusunda bulunmanız için bir neden olacaktır. Ancak, aylığınızın bağlanması için ayrıca 10 yıllık sigortalılık süresini de doldurmanız gerektiğinden bu süre de varsa size aylık bağlanabilecektir. Yani kısaca şunu söyleyebiliriz, çalışan sigortalıların SGK sağlık kurulunun, “siz malulsünüz” kararını görmeden başvuru yapması akılcı değildir. Fakat herhangi bir işte çalışmayan sigortalılar tüm şartları taşıyorsa SGK dan malullük durumunun tespitini ve aylık bağlanmasını aynı anda isteyebilir. Bu durum eğer malul ise ve diğer şartları da taşıyorsa kendisine biraz daha erken aylık başlangıcı için faydalı olabilir.

Bağ-Kur borçlusu malulen emekli olur mu?

Bağ-Kur sigortalısıyım. Tüm şartları taşıyorum. Ancak, borcum olduğu için malulen emekli olamazsın dediler. Ne yapmalıyım.

- Değerli okurum. Size kim söylemişse doğru söylemiş. Diğer şartların ne olduğunu yazmamışsınız ancak bu şartları taşıdığınızı düşünüyorsanız 4/b prim borcunuzu ödemeniz kanuni zorunluluktur. Ancak size özel bir tiyo verebilirim. Size maaş bağlanacağı için borcunuzu bankaları veya buna benzer kuruluşları aracı yaparak ödemenizi tavsiye ederim. Ne kadar erken aylık bağlanırsa o kadar fazla aylık alır ve borcunuzda bir an önce ödersiniz. Bu kuruluşlar sizin aylığınızdan kesinti yaptıkları için borçlanmanız kolay olacaktır.

Malullük aylığı hangi statüye göre bağlanır?

Hem SSK hem Bağ-Kur hem de Emekli Sandığına tabi olarak çalıştım. Aylığı hak ettiğimde nereden bana aylık bağlanacak?

- Değerli okurum, Bağ-Kurlu, SSK’lı ve memur olarak birden fazla statüde çalıştıysanız malullük aylığınız, en son ki sigortalılık haline göre bağlanır. Yani en son SSK’lı olarak bir yerden sigortalı iseniz işten ayrılmanız ve diğer şartları da taşımanız kaydıyla SSK’dan aylık alırsınız.

SGK da geçerli olan hastane raporları

Malullük başvurusu nasıl yapılır? Hangi hastanelerden sağlık raporu alabilirim?

- Sağlık kurulu raporları için bağlı olduğunuz sosyal güvenlik il müdürlükleri veya sosyal güvenlik merkezlerine başvurmanız yeterlidir. SGK sizi Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastanelerine, Üniversite hastanelerine (Özel üniversite ve vakıf hastaneleri hariç), Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı asker hastanelerine sevk edecektir. Ancak, ikamet ettiğiniz ilde bu hastanelerin bulunmaması durumunda, Sağlık Bakanlığının tam teşekküllü hastanelerine de sevk işlemi yapılabilir.
Özel bir hastaneye sevk yapılması mümkün değil mi?
- Mümkün ancak şartları var. Eski düzenlemede sadece devlet hastaneleri olmak kaydıyla yoğun bakımda yatan ve hayati riskli hastaların sevki, yattığı hastaneye yapılabilmekte iken 01.09.2013 de yürürlüğe girecek olan yeni yönetmelik ile artık SGK ile anlaşmalı olmak kaydıyla, yoğun bakımda tedavi gören ve başka bir hastaneye nakledilmesi hayati risk taşıyan hastaların sevki bulunduğu özel hastaneye de yapılabilecek ve buradan almış olduğunuz sağlık kurulu raporları da geçerli sayılacaktır.

Sevk işlemleri için aranan şartlar neler?

SEVK talebinde bulunan sigortalının malullük durumunun tespitine ilişkin sevk işleminin yapılabilmesi için 1800 gün primin olması yeterlidir. Malullük tespitine ilişkin hastane masrafları SGK tarafından ödenecektir. Ayrıca 10 yıl sigortalılık süresi aranmayacaktır. SGK burada şuna bakıyor. Malullük aylığının bağlanması durumunda eğer kişi bakıma muhtaç derecede malül ise sigorta şartları arasında olan 10 yıl sigortalılık süresi aranmadan sadece 1800 günü yeterli bularak sağlık kurulu raporuna göre aylık bağlanıyor. Bu nedenle kişi ilk defa maluliyetinin tespitine geldiğinde bakıma muhtaç derece de malul olabilme ihtimaline karşı SGK sadece 1800 gününe bakarak maluliyet tespitine gidiyor.

Ali Pekten kimdir?

1975 yılında Ankara/Kazan’da doğan Ali Pekten, ilk, orta ve lise tahsilini Kazan’da, üniversite tahsilini 1996 yılında İstanbul Siyasal Bilgiler Fakültesinde tamamladı. Aynı zamanda siyaset bilimi ve kamu yönetimi uzmanı olan Pekten, 1998 yılında SSK’da Sigorta Müfettişi olarak göreve başladı. Pekten, 2008 yılına kadar aktif olarak müfettişlik ve bunun yanında SSK Yönetim Kurulu ve SGK Başkanına Başdanışmanlık görevlerinde bulunduktan sonra 2008 yılında sosyal güvenlik reformu kapsamında SGK taşra örgütlerinin yapılandırılması esnasında Ankara’ya kurucu SGK İL Müdürü olarak atandı. Yaklaşık 5 yıl gibi bir süre Ankara İl Müdürlüğü görevinden sonra Pekten, 2013 yılı Şubat ayından itibaren SGK Kurum Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyor.