Kıdemli bankazededen fabrika kapatan rest

Bundan 7 yıl önce kapatılan Marmara Bankası'na 1 trilyon lirasını (o dönem kuruyla 28 milyon dolar) kaptıran işadamı Ali Akman, bu kez de İktisat Bankası yüzünden fabrikasını kapattı. İktisat Bankası'na el konulmadan bir gün önce bankaya 1.9 trilyon lira yatıran Ersu, parası zamanında ödenmediği için Niğde'deki fabrikasının kapısına kilit vurdu.

Marmara Bankası'nın tasfiye edilmesi nedeniyle döneminin en büyük bankazedesi olan işadamı Ali Akman, bu kez İktisat Bankası yüzünden mağdur edildiğini ilan etti. Akman sahibi olduğu Ersu'nun Niğde'deki tesislerini kapatma kararı aldığını açıkladı. Akman'ın avukatları İktisat Bankası ve Fon yönetimi hakkında dava açma hazırlığına da başladı.

Nisan 1994'te tasfiye edilen Marmara Bankası'nda bulunan 1 trilyon liralık hesabıyla (o dönemdeki kurlarla 28 milyon dolar), zararı en büyük bankazede olan işadamı Ali Akman'ın 7 yıl sonra da Fon'a devredilen İktisat Bankası yüzünden başı belaya girdi. Ersu Meyve ve Gıda Sanayi'nin sahibi Ali Akman, el konulmadan bir gün önce İktisat Bankası'na 1 trilyon 893 trilyon lirası zamanında ödenmediği gerekçesiyle Niğde'deki üretim tesislerini kapatma kararı aldı. Akman Holding bünyesinde faaliyet gösteren Ersu Meyve ve Gıda Sanayi şirketi, dün İMKB'ye bir yazı gönderek İktisat Bankası'ndaki mevduatlerının geri ödenmemesi nedeniyle Niğde'deki tesislerinin süresiz kapatılmasına ve buradaki tüm personelin iş akitlerinin feshine karar verdiğini açıkladı. 24 personelinin işine son verilen meyve suyu fabrikasında, sadece 2 bekçi bırakıldı.

EKSİK ÖDEME YAPILDI

Şirketin sahibi Ali Akman, hükümet yetkililerinin yaptığı açıklamalara güvenerek bankaya paralarını yatırdıklarını söylerken, İktisat Bankası'nı tercih ediş nedeninin de faiz değil, banka müdürünün ısrarlı arayışları olduğunu ifade etti. Bankaya el konulmasından sonra bir günlük mevduatta duran paralarını almaya gittiklerinde kendilerine ödeme yapılmadığını ve bunun da Noter tarafından tespit edildiğini söyleyen Akman, paranın ancak 20 Mart itibariyle ödendiğini açıkladı. Ancak paralarını eksik olarak alabildiklerini söyleyen Akman, şunları söyledi: ‘‘Hesabımızdan 172 milyar lira kesinti yapmışlar. Biz 1 trilyon 893 milyar lira yatırdık bunu 1 trilyon 721 milyar lira olarak geri aldık. Paramızı zamanında alamadığımız için taahhütlerimizi yerine getiremedik ve ödemek zorunda kaldığımız tazminatlar oldu. 5 günlük bir gecikme ile paramızı alabildik ama onda da eksik aldık. Bunu sadece bize değil, herkese yapıyorlar. Bunun adı gasptır, bunun adı suçtur. Avukatlarımız konuyla ilgileniyor, dava açıyoruz.’’

PARASINI DÖVİZE ÇEVİRDİ

Akman, İktisat Bankası yöneticilerini üretimin yüzde 100'ünü ihraç eden bir tesisin kapanmasına neden olmakla suçlarken, bu kararı olası zararların önüne geçmek için aldıklarını açıkladı. Niğde'deki fabrika dışında bir sıkıntıları olmadığını söyleyen Akman, ‘‘İçinde bulunulan ekonomik şartlarda ortaklarımıza bir şey olmaması için gerekli bütün tedbirleri aldık’’ dedi. Akman ilk etapta aldıkları tedbirlerin başında da, şirketin bütün parasının dövize çevrilmesi olduğunu açıkladı. İktisat dışındaki diğer bankalarda bulunan mevduatlarını da çektiklerini söyleyen Akman, ‘‘Ulaşılabilir bütün naktimizi dövize çevirdik ve depoladık. İçinde bulunulan ekonomik koşullarda şirketimizi daha fazla riske atmamak için bunu yaptık’’ diye konuştu.

İktisat'tan önce Marmarabank'ın ‘zede’siydi

Ali Akman, işleriyle son yıllarda hızlı bir gelişim grafiği çizen işadamlarından. Akman Holding'in Yönetim Kurulu Başkan Yeaerdımcısı olan Ali Akman, 1981 yılında meyve suyu ticareti ile başlayan iş yaşamı, 1984 yılında satın aldığı Ersu ile daha da parladı. 1989 yılında iki meyve suyu şirketi daha satın alan Akman'ın şimdi bunların dışında sigorta, turizm ve otomotiv alanlarında yatırımı bulunuyor.

İş yaşantısındaki şansı bankalarla olan ilişkilerinde tersine dönen Akman'ın ilk talihsizliği müşterisi olduğu Marmara Bankası'nın 94 Krizi'nde batışı. Nisan 1994'te tasfiye olan bankada Ali Akman, o günün parasıyla 1 trilyon lirasını kaybetmişti.

Ali Akman'ı bankalarla olan dertleri dışında gazetelere taşıyan bir olay da geçen yıl, Düseldorf'ta dayak yiyen 5 işadamı arasında bulunmasıydı.

Ersu'da fabrika kapatan olay nasıl gelişti?

14 Mart: Akman Holding bünyesindeki şirketlerden Akman Dış Ticaret ve Müteahhitlik A.Ş., 1 trilyon 893 milyar lirasını, İktisat Bankası'na yüzde 140 faizle bir günlük mevduat olarak yatırdı.

15 Mart: İktisat Bankası, Fon'a geçti.

16 Mart: İktisat Bankası, şirkete parasının yüzde 64 gecelik faizle hesaplarına geçtiğini bildirdi. Ancak Akman, Ersu Meyve ve Gıda Sanayi A.Ş. kanalıyla İMKB'ye bir açıklama gönderdi ve ödeme yapılmadığını açıkladı.

19 Mart: Ersu Gıda, Borsa'ya yeni bir açıklama daha yollayarak, ödeme yapılmadığını yineledi. Şirket, İMKB açıklamasında bankanın yatırılan miktarın altında ödeme yapması halinde, aradaki fark yüzünden sıkıntıya gireceğini kayderek, bankanın haksız işleminin önüne geçilmesini istedi.

20 Mart: Borsa'ya bir açıklama daha gönderen şirket, parası İktisat Bankası'nda olan Akman Dış Ticaret'in Ersu A.Ş.'ye ödememe yapamasının yarattığı sıkıntıları şöyle sıraladı: Makine alım sözleşmesinin şartları yerine getirilemediği için iptal edildi. Çin'li ortağa ödemelerin yapılamayışı nedeniyle ceza ödendi. Gümrüğe gelen mallar çekilemediği için mal bozulmaları ve ekstra ödemeler ortaya çıktı. Şirket, ortaya çıkan zararın Fon ve İktisat'tan isteneceğini belirtti.

21 Mart: Ersu, Borsa'ya dün bir açıklama daha gönderdi ve İktisat Bankası'ndan ödeme yapılmayı nedeniyle şirketin yeni bir mağduriyete uğramaması için bazı tedbirler aldığını bildirdi. Bu tedbirlerden biri, tüm kullanılabilir nakit varlıklarının dövize çevrilerek nakten depolanması oldu. Bir diğer tedbir olarak da, Niğde'deki meyvesuyu tesislerin süresiz kapatılarak, tüm personelin iş akitlerinin feshine karar verilmesi oldu.

Fabrikayı İcradan alıp ihracatla canlandırdı

Bir yıl önce halka açılan Ersu, 1969 yılında kurulmuş bir şirket. Akman Ailesi tarafından 1984 yılında icra iflastan alınan şirket, o tarihten bu yana Ersu Meyve ve Gıda Sanayi adıyla üretim yapıyor. Akman Holding'in Morello ve Golden olarak meyve suyu alanında iki şirketi daha bulunuyor. Ereğli'deki tesislerinde tüm meyve suyu ve konsanterelerini üretebilen Ersu, burada yılda 200 bin ton meyve işleyebiliyor. Şirketin bir de Niğde'de ağırlıklı olarak elman konsantresi üreten bir tesisi bulunuyordu. Ancak, dün burasının kapatılma kararı alındı. Yurtiçinde 163 bayii bulunan Ersu, üretiminin yüzde 80'ini ihraç ediyor. Ersu, meyve suyunun yanı sıra salça ve Akplast markasıyla plastik varil üretimi alanında da faaliyet gösteriyor. Aynı zamanda meyve suyu teknolojisi, makine ve ekipmanları know-how ihracatı da yapan Ersu'nun, know-how ihracatı yaptığı ülkeler arasında İran, Hindistan ve Çin yer alıyor. Hisselerinin yüzde 16.6'sı halka açık olan Ersu, Çin'de Hancheng Zhonglu Fruit Co. Ltd. şirketinin de ortağı.