Kıdem tazminatı nedir? Kıdem tazminatı hangi hallerde ödenir?

Kıdem tazminatı, 1475 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu'nun 14. maddesinde gösterilen fesih ve infisah hallerinde en az bir yıllık çalışması olan işçiye veya işçinin vefat etmesi halinde bu işçinin hak sahiplerine iÅŸveren tarafından ödenmesi gereken paradır. Kıdem tazminatı, hem belirli süreli hizmet sözleÅŸmesine göre çalışan işçilere hem de belirsiz süreli hizmet sözleÅŸmesine göre çalışan işçilere ödenir. Ancak, belirli süreli hizmet sözleÅŸmelerinde, sözleÅŸmede belirlenen sürenin kendiliÄŸinden son bulması halinde veya tarafların anlaÅŸarak sözleÅŸmeyi sona erdirmelerinde kıdem tazminatı ödenmez.1475 sayılı Ä°ÅŸ Kanununda, açık bir hüküm bulunmamakla beraber, kıdem tazminatı ile ilgili hükümlerin düzenlendiÄŸi 14. maddede; "işçinin iÅŸe baÅŸladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince   her geçen tam yıl için iÅŸverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir". denildiÄŸinden, kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, işçinin, aynı iÅŸyerinde veya aynı iÅŸverenin deÄŸiÅŸik iÅŸyerlerinde en az bir yıl çalışmış olması gerektiÄŸi anlaşılmaktadır. Aynı iÅŸverene ait bu iÅŸyerleri farklı iÅŸkollarında olabileceÄŸi gibi işçi de farklı iÅŸleri yapabilir. Ancak, bu iÅŸyerlerinin ve işçinin mutlaka Ä°ÅŸ Kanununa tabi olması gereklidir. Bir tam yıldan az çalışan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanması söz konusu olmaz. Bir yıllık kıdem sürenin hesaplanmasında, sadece fiilen çalışılan deÄŸil,  istirahat, izin vb çalışılmış gibi sayılan haller de dikkate alınır. Grevde geçen süreler gibi hizmet akdinin askıda olduÄŸu, fakat çalışılmış gibi sayılmayan haller ise bu hesaplamada dikkate alınmaz.1475 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu'nun 14. maddesine göre, bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin;  a) Ä°ÅŸveren tarafından bu Kanunun 17. maddesinin II. numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında, b) İşçi tarafından bu Kanunun 16. maddesi uyarınca,                      c) Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,                                   d) BaÄŸlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaÅŸlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;                   e) 506 Sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaÅŸlar dışında kalan diÄŸer ÅŸartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaÅŸlılık aylığı baÄŸlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile iÅŸten ayrılmaları nedeniyle,Feshedilmesi veya,f) Kadının evlendiÄŸi tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi,g) İşçinin ölümü sebebiyle hizmet akdinin son bulması hallerinde işçinin iÅŸe baÅŸladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince  her geçen tam yıl için iÅŸverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.1475 sayılı Kanunun 98. maddesinin A Fıkrasının 3. Bendine göre, 14. maddede yazılı hallerde Kıdem Tazminatını ödemeyen, beÅŸ işçiye kadar (beÅŸ işçi dahil) işçi çalıştıran iÅŸveren veya vekiline 2002 yılında  4.362.082 TL, daha fazla işçi çalıştıranlara 13.086.246 TL para cezası uygulanacaktır. Tekrarı halinde belirtilen bu cezalar iki kat olarak verilecektir.Ä°ÅŸ Kanunu'nun 98. maddesinin D Fıkrasının göre, 14. madde hükümlerine aykırı harekette bulunarak kıdem tazminatının öngörülen esaslar dışında veya saptanan miktar veya tavan aşılarak ödenmesi için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluÅŸlarının yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teÅŸkil etmediÄŸi takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve 2002 yılında 218.104.099 liradan 54.526.024.800 liraya kadar ağır para cezası hükmolunacaktır.Â