Kıbrıs’ta Survivor

KIBRIS Rum parlamentosu, liderleri Nikos Anastasiadis’in ‘Yapmayın’ çağrısına rağmen olağanüstü toplanarak Avrupa Birliği ile varılan 10 milyar Euro kredi karşılığında bankalardaki mevduatlardan vergi alınması anlaşmasını, “Bu şantajı kabul etmeyiz” diyerek reddetti. 4 gündür parlamento kapısı önünde protesto gösterisi yapan binden fazla Rum ise Yunan milli marşı eşliğinde kararı alkışlarla kutladı. Rum vekillerin son sözü, “Tanrı yardımcımız olsun” oldu. Meclis Başkanı Yannakis Omiru, Rum lider Anastasiadis ve partisinin “Karar almayı erteleyin’ çağrısına, “Daha ne kadar erteleyeceğiz, AB’nin şantajına hayır diyelim. Bu yasayı kabul edersek, sermayenin kaçmasını bırakın, bir daha kimse parasını getirip bankalarımıza yatırmaz” diyerek parlamentoyu topladı ve gündemdeki tek maddeyi, ‘AB yaptırımlarını kabul ediyormusunuz?” diye oylattı.

‘EVET’ DİYEN ÇIKMADI

56 sandalyeli parlamentoda Anastasiadis’in partisi DİSİ dışındaki tüm partiler ‘hayır’ oyu kullandı. 20 milletvekiline sahip DİSİ’nin 19 vekili çekimser kaldı. Böylece Rumlar 36 ‘hayır’, 19 çekimser ile tasarıyı reddetti. DİSİ’nin bir milletvekili ise, Arjantin’de olması nedeniyle oylamaya katılmadı. Parlamentoda son konuşmayı iktidar partisi DİSİ’nin sözcüsü Averof Neofitu’nun ‘Tanrı yardımcımız olsun’ sözleri oldu. Rum parlamentosunun kararı Ada’daki kaos ortamını daha da derinleştirdi. Milletvekillerinin ‘hayır’ demesi 4 gündür kapalı olan borsa ve bankaların açılacağı anlamına gelmiyor. Bankalar bugün ve yarın da kapalı kalacak. Bankalar, milyarlarca Euro’luk hesapların boşaltılmaması için kapalı tutuluyordu. Rum parlamentosu’nun AB’ye resti, nedeniyle bankaların bu hafta tamamen kapalı tutulması bekleniyor.

SOKAKLARDA AB DÜŞMANLIĞI

Sokaklarda da durum karışık. AB Maliye Bakanları ile Cuma akşamı varılan anlaşmadan bu yana her gün parlamento ve başkanlık sarayı önünde gösteri düzenleyen protestocular, kızgın Rum milletvekillerinin ‘hayır’ oyu kullanmasının en önemli dinamiği oldu. Protestocular, avuçlarında ‘No’ yazıları ve ‘Hayallerimizi yıkanlara uyku uyutmayacağız’ yazılı pankartlar ile AB karşıtı eylemlerini sürekli tırmandırdı. Protestocuların birinci hedefi ise AB’nin lokomotif gücü Almanya Başbakanı Angela Merkel oldu. Yüzlerine ‘Merkel’ maskeleri takan göstericiler, Almanya Büyükelçiliği’nin duvarına tırmanarak Alman bayrağını da alkışlarla indirdi.

İNGİLİZ ASKERLERE UÇAKLA NAKİT

Bu arada Ada’da iki üssü bulunan İngiltere, bankaların kapalı olması nedeniyle nakitleri biten askerlerine askeri uçakla 1 milyon Euro nakit gönderme kararı aldı. İngilizlerin gönderdiği paranın 5 binin üzerindeki İngiliz askerlerine ne kadar yeteceği belirsiz. Ada’da sürekli yaşayan başta İngiliz ve Ruslar olmak üzere binlerce yabancı da nakit sıkıntısı içinde.

KKTC’de krizi zirvesi

GÜNEY Kıbrıs’taki ekonomik kaos KKTC’de yakından takip ediliyor. KKTC Cumhurbaşkanlığı’nda dün Rum kriziyle ilgili olağanüstü toplantı yapıldı. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Maliye Bakanı Ersin Tatar, Merkez Bankası Başkanı Bilal San ve Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Hasan Güngör’ün katıldığı zirvede sınır kapılarında ve bankacılık sistemlerinde alınacak önlemler ele alındı. Maliye Bakanı Tatar, özellikle güneydeki İngiliz sermayesinin KKTC’ye kayacağını ve Rumların artık vergi avantajı olan ülke özelliğini kaybettiğini söyledi. Merkez Bankası Başkanı da kara para kontrol sistemi ile bankacılık alanında tüm hazırlıkların tamamlandığını anlattı.

Merkel yumuşamadı

RUM Lider Anastasiadis, normal şartlarda Pazar günü toplanması gereken parlamentoyu sürekli erteliyordu. Anastasiadis, iki defa Merkel’i telefonla aradı. Parlamentodan yasayı geçiremeyeceğini belirterek, “100 bin euro’nun altındaki mevduatları vergiden muaf tutalım’ ricasında bulundu. Ancak her defasında ‘hayır’ cevabı aldı. Almanya, ‘O zaman, 100 bin Euro’nun üzerindeki hesaplardan alınan vergi oranını artırın, aradaki farkı kapatın’ yanıtını aldı. Bu öneriye de Rumlar sıcak bakmadı. AB Maliye Bakanları’nın cuma günkü toplantısında 100 bin Euro’nun altındaki hesaplardan yüzde 6.75, üstündekilerden ise yüzde 9.9 vergi alınması öngörülüyordu. Bu oranlar sadece ana paralar için geçerli.

ATM’lere 600 Euro limit

Kısa bir sure öncesine kadar hareketli geçen Rum ekonomisi 4 gündür piyasada oluşan Euro sıkıntısı nedeniyle durma noktasına geldi. Merkez Bankası, halkın acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak üzere bazı bankaların ATM’lerinde biten paranın yenilendiğini ancak hesap başına bir defaya mahsus olmak üzere 600 Euro çekilebileceğini açıkladı. Bazı işletmeler kredi kartlarıyla alışverişi kesti.

Şimdi ne olacak

SENARYO 1 6 MİLYAR EUROYU BİZ BULURUZ

Rum yönetimi AB’ye “Siz 10 milyar Euro krediyi verin, gerisine karışmayın. Açıkta kalan sizin banka hesaplarından almayı düşündüğünüz 6 milyar Euro’yu iç ve dış borçlanma ile biz bulalım” diyecek. Bu senaryonun hayat bulması için halen Moskova’da bulunan Rum Maliye Bakanı Mihalis Sarris’in temasları çok önemli. Rum Bakan, Moskova’dan ekonomik destek bulabilirse, bu senaryo kuvvet kazanacak. Sarris Ruslara, ‘Bankalardaki mevduatlarınızı çekmeyin, bize iki yıl once verdiğiniz 2.5 milyar Euro kredinin vadesini 5 yıl uzatın ve Cyprus Bank ve Laiki Bank’ı zararlarıyla birlikte  1 Euro’ya satın alın” teklifinde bulunacak.

SENARYO 2 KIBRIS LİRASI’NA GERİ DÖNÜŞ

Rusya ya da Çin’in Euro bölgesine karışmasına sıcak bakmayan AB’nin bu öneriyi reddetmesi halinde ikinci alternative gündeme gelecek. Buna gore, AB kararında diretecek ve Rum bankalarına Euro göndermeyi kesecek. Rumlar resmen iflas edecek ve Euro’dan çıkarak, eski para birimlerine Kıbrıs lirasına dönecek. Rum lider Anastasiadis’in tahminlerine gore, böyle bir olasılıkta Kıbrıs lirası bir günde en az yüzde 40 değer kaybedecek.

SONUÇ HER KOŞULDA SERMAYE KAÇACAK

Uzmanlar, gelinen son noktada, yerli ya da yabancı ayrımı gözetmeksizin mevduatların her şartta güney Kıbrıs’tan kaçacağı görüşünde birleşiyor. Rum bankalarında Ruslara ait 30 milyar dolara varan mevduat bulunuyor. İngiliz vatandaşlarının da 3 milyar Euro’sunun bulunduğu tahmin ediliyor.