KEY listelerinin bir bölümü SEKA'ya gönderilmiş

Konut Edindirme Yardımı (KEY) parası almaya hak kazanan ancak, ödemelere ilişkin listelerde yer almayan vatandaşların bir bölümünün, “bankalardaki işlemlere ilişkin evrakların 10 yıl korunduktan sonra imha edilebileceği” uygulamasının kurbanı olduğu belirlendi.

2001 krizinin ardından Emlak Bankası'nın tasfiye edilmesi kararlaştırıldı. 2002'nin ilk yarısında Emlak Bankası tasfiye edilerek şubeleri Ziraat Bankası ile birleştirildi. KEY bilgileri de Ziraat'a devredildi. O dönem Ziraat Bankası yetkilileri şube arşivlerinin saklanmasında sıkıntılar yaşanınca 10 yılın üzerindeki arşivlerin imhası için SEKA'ya gönderilmesi talimatını verdi. Bu işlem sırasında Emlak Bankası'ndan Ziraat'a devredilen KEY kayıtları da 'ödenmez' diye SEKA'ya gönderildi ve imha edildi.

MİLYONLARCA İNSANIN İSMİ YOK

Edinilen bilgiye göre, personel adına 1987-1995 döneminde KEY için yatırılan paraların listesini doğrudan Emlak Bankası'na gönderen kurumların belgeleri, 10 yıllık saklama süresinin sonunda SEKA'ya gönderilince, bu kurumlarda çalışanlara ilişkin bilgilerin bir bölümü KEY listelerinde yer alamadı. Bu durumdan etkilenenlerin başında da Ziraat Bankası çalışanlarının geldiği ortaya çıktı.

Tasfiye Halindeki Emlak Bankası'nın Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Sayın, özellikle Emlak Bankası'nın bankacılık birimlerinin, şubelerinin, Ziraat Bankası'na devredilmesi aşamasında, arşiv sıkıntısını da gidermek üzere yetkili kişilerin talimatı ile 10 yıldan önceki işlemlere ilişkin evrakların SEKA'ya gönderildiğinin belirlendiğini bildirdi. Bu aşamada, yatırılan KEY paralarına ilişkin bilgileri doğrudan Emlak Bankası'na gönderen kurumlara ilişkin belgelerin de SEKA'ya gönderildiğini anlatan Sayın, bu nedenle bazı kurumların personel bilgilerine ilişkin bilgilerin KEY listesinde yer almadığını veya eksik yer aldığını söyledi.

Kanunun 1986'da çıktığını, uygulamanın 1987-1995 arasında yapıldığını hatırlatan Sayın, özellikle şubelerin devri ve birleştirilmesi aşamasında, 10 yıllık korunma süresini aşan evrakların, yetkili kişilerin talimatı ile, 2002-2003 yıllarında SEKA'ya gönderilmesi aşamasında, KEY ile ilgili bildirim listelerinin de gittiğini kaydetti. SSK veya Emekli Sandığı'na gönderilen bildirimlerin korunduğunu anlatan Sayın, bildirimleri doğrudan Emlak Bankası'na yapan kurumların personele ilişkin bilgilere ulaşmada sorun yaşandığını söyledi.

Bu durumdan özellikle Ziraat Bankası personelinin etkilendiğini, bu çalışanlardan bazılarının listede hiç yer almadığını veya eksik bildirimlerle yer aldığını anlatan Zeki Sayın, bildirilen listeler dışında 3 milyon adet hatalı işlem tespit edildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Korunma süresini doldurması nedeniyle imha edilen bilgiler yüzünden Ziraat Bankası bize yeni belgeler gönderdi. Buna istinaden ödemeler yapıldı. Bu durumdaki kişilerin de öncelikle çalıştıkları kurumlar aracılığı ile çalıştıkları süreleri ve ödemeleri belgelendirmeleri ve 3 ay içinde itirazlarını yapmaları gerekiyor. Hazırlayıp bildirdiğimiz listeler dışında, halen elimizde 3 milyon hatalı işleme ilişkin liste var. İtirazların değerlendirilip tamamlanmasından sonra, hak sahibi sayısının 1-2 milyon artmasını bekliyoruz.”

Sayın, açıklanan listelerde sadece sosyal güvenlik numarası ile yer alan vatandaşların da TC kimlik numaralarını belgelendirip KEY paralarını almak üzere işlemlere başlaması gerektiğini hatırlattı.

Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü yetkilileri ise personel adına yatırılan KEY paralarına ilişkin bilgilerin Tasfiye halindeki Emlak Bankası'nın KEY Birimi'ne gönderilerek, personelin KEY parası almalarının sağlandığını belirtirken, şu bilgiyi verdi:
“Zaten KEY uygulaması 1987'de başladı. Bankamız personeli ise 1989'dan itibaren özel sözleşmeye geçirildi. Özel sözleşmeye geçirilenler ve lojmanda oturanlar bu uygulamadan zaten yararlanmadı. Personelimiz açısından mağduriyet yok. Almaya hak kazananlara KEY paraları ödendi.”

3,5 GÜNDE 1,3 MİLYON KİŞİYE 778 MİLYON YTL ÖDENDİ

Ziraat Bankası yetkililerinden edinilen bilgiye göre, KEY ödemelerinin başladığı 28 Temmuz'dan bugün öğle saatlerine kadar, 1 milyon 306 bin 402 kişiye 778 milyon 425 bin 611 YTL ödendi. KEY hak sahiplerinin 434 bini, paralarını banka kartları ile ATM'den, ödeme günün beklemeden aldı.

Şimdiye kadar sadece 19 kişi nakit yerine Emlak Konut GYO hisse senedi talep etti.
Ziraat Bankası yetkilileri, halen 1 milyon 268 bin 133 kişide banka kartının bulunmasına karşın, sadece 434 bininin ATM'den KEY parasını çektiğine işaret ederken, diğer kart sahiplerinin, 7 gün 24 saat hizmet veren ATM'lerden paralarını almamasının şaşırtıcı olduğunu söyledi. Kart sahiplerinden yaklaşık 200 bininde isim tutmaması gibi sorunlar yaşandığını belirten yetkililer, ancak 635 bin kişinin hemen gidip ATM'lerden KEY parasını alacak durumda olmasına karşın bunu yapmadığını kaydetti.

Vatandaşın ATM'ler yerine banka şubelerini tercih etmesinin şubelerin yoğunluğunu artırdığını ve istenmeyen kuyruk görüntülerine neden olduğunu anlatan yetkililer, bunu önlemek ve 4 Ağustos Pazartesi günü başlayacak emekli maaşı ödemelerinde sıkışıklık yaşanmaması için, şubelerin 2-3 Ağustos'ta da açık tutulacağını hatırlattı.
Ziraat Bankası şubelerinde, TC vatandaşlık numarasının son 2 hanesi 50-52-54-56-58-60-62-64-66-68 ile biten ve buna göre 4-5 Ağustos günlerinde ödemelerini alacak hak sahiplerine, 2 Ağustos Cumartesi ve 3 Ağustos Pazar günleri de ödeme yapılacak.

İDARİ İTİRAZ MEKANİZMASI SONUÇLANMADAN MAHKEMEYE GİDİLEMİYOR

Diğer taraftan, KEY ödeme listelerinde yer almayan veya adlarına eksik tahakkuk yapılan vatandaşların, hukuki sürece başlamadan önce, kanunda ve yönetmelikte belirtilen idari itiraz mekanizmasını tamamlaması gerekiyor.
Uzmanlar, mahkemelerin, idari itiraz süreci sonuçlanmadan davaları kabul etmeyeceğini belirtirken, vatandaşın önce 3 ay içinde çalıştığı kurum ve ilgili sosyal güvenlik kurumuna başvurması ve başvuru süresinden itibaren 2 ay başvuru sonucunu almayı beklemesi gerektiğini vurguladılar. İtiraz aşamasında, çalışma süreleri ve çalışılan iş yerine ilişkin bilgilerin belgelendirilmesi büyük önem taşıyor.