Kentsel dönüşümde kendin yık kendin yap modeli
Güncelleme Tarihi:
KENTSEL dönüşüm kapsamında yeni bir model geliştiriliyor. İnşaatına başlanan dönüşüm projelerinin finansmanı ek emsal verilmesi ile sağlanıyor. Emsal artışı verilmeyen bölgelerde ise dönüşüm yapılamıyor. Müteahhit ilave kat alamadığı yapıların dönüşüm sürecine girmiyor. Bu bölgeler için uygulanacak yeni modelde vatandaş kendini evini kendi dönüştürecek. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı desteği, Garanti Mortgage ile Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu işbirliği ile başlanılan ‘Anahtar Teslim Kentsel Dönüşüm’ projesi ilk etapta İstanbul’da uygulacak. İstanbul İnşaatçılar Derneği’nin (İNDER) öncülüğünde yapılacak dönüşümde işin patronu malikler olacak.
Garanti Morgage finansman ayağında destek olurken, İNDER de doğru müteahhit bulunmasına aracılık edecek. Bu sistem sayesinde müteahhitin ilave kat düşmediği için tercih etmediği bölgeler de kentsel dönüşüm kapsamına alınacak.
2 MİLYON EV DÖNÜŞECEK
Ülke genelinde 6.7 milyondan fazla konutun yenilenmesi gerektiğini hatırlatan Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören, vatandaşın kendi imkanlarıyla 2 milyondan konutu yenilemesini beklediklerini söyledi. Bunun maliklere maliyetinin de metrekare başına bin 500 lira ile 2 bin 500 lira arasında olması bekleniyor. Kentsel dönüşümün emsal artışına bağlı bir kurgu olarak işlediğini belirten Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kentsel Dönüşüm ve Alt Yapı Genel Müdür Yardımcısı Hikmet Haspolatlı, “Hem emsal artışı olmayan bölgeler var hem de emsal artışı beklentisi kentlerde baskı ve yoğunluk yaratıyor. Bu projeyle bu baskının da önüne geçmek istiyoruz.Yeni modelde değer artışı da vatandaşa kalacak. Üstelik vatandaşa dürüst müteahhit bulma konusunda da yardımcı olunacak” dedi. Tüm maliklerin anlaşarak projeyi uygulamasını arzu ettiklerini belirten Haspolatlı, aksi durumda kentsel dönüşüm yasasında olduğu gibi 3’te 2 çoğunluk kuralının uygulanabileceğini dile getirdi. Projeyle kentsel dönüşümde uygulandığı gibi Bakanlık, isteyene ya 4 puanlık faiz desteği ya da kira yardımı verecek.
GÜVENLİ SİSTEM
Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay ise, sistemin vatandaşın müteahhitle anlaşarak ya da kendisi gelerek başvurduğunda başlatılacağını anlatarak, şunları söyledi: “Binayı yeniden yapacak inşaat şirketi, inşaat yapım bedeline karşılık gelen hak edişleri bankadan alacak. Evlerini yenilemek isteyen hak sahipleri, başlatılan kentsel dönüşüm süreci sonunda yeni dairelerini anahtar teslim alabilecek. İnşaat firmaları ve hak sahipleri açısından daha güvenilir bir sistem oluşturulacak.”
MÜTEAHHİT TEHDİDİ
Çalışmaya öncülük eden İNDER’in Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, 1999 depreminin üzerinden geçen 17 yılda ‘bir arpa boyu kadar yol alınmadığını’ söyleyerek, afet yasasıyla çalışmaların hızlandığını dile getirdi. İşini hakkı ile yapmayan müteahhitler konusunda uyarıda bulunan Durbakayım, “Müteahhit adı altında meslekten ve sorumluluktan uzak onlarca insan var. Bu müteahhitler ne malzeme buldularsa tabut binaları yaptılar. Şimdi bazıları kendi yaptıkları binalara riskli raporu alıp bunları yeniden yapıp para kazanmaya çalışıyor. Üstelik buna ‘tamam’ diyen vatandaşlar var” diye konuştu.
DAR GELİRLİ MODELİ GEREK
‘Anahtar Teslim Kentsel Dönüşüm projesinde inşaatın tüm maliyetini vatandaşlar karşılıyor. Peki bu maliyeti karşılayacak gücü olmayanlar ne olacak? Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören, yeni sistemin orta gelirli model için uygun olduğunu ancak dar gelirli vatandaş için daha fazla destek sağlanan bir modele ihtiyaç olduğunu ifade etti.