Kavgaya kaldıkları yerden devam

MALİ politikalar, Demokrat Partili Beyaz Saray ve Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Temsilciler Meclisi’nin bütçe anlaşmazlıkları yüzünden iki yıldır kilitlenmiş durumda. Kavgalar yüzünden kredi derecelendirme kuruluşları ülkenin notunu tarihte ilk kez indirdi. Sistem tıkandı. Vergi rejimi aksıyor. Ama 6 Kasım seçimlerinde Amerikalılar Beyaz Saray’da da Kongre’de de hiçbir şeyi değiştirmemeye karar verdiği için, şimdi iki taraf kaldıkları yerden kavgaya devam ediyor. Obama’nın seçimden üç gün sonra ilk konuşmasını ekonomiye ayırıp orta kesime söz verdiği vergi indirimlerini yapacağını, yine söz verdiği gibi zenginlere getirilen vergi kesintilerini de kaldıracağını söylemesinin ardından, Cumhuriyetçi Partili Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner dün Obama’ya yanıt verdi. Obama’nın seçim sonuçlarının kendi yaklaşımının onaylandığı anlamına geldiği yorumunu eleştirerek, “Eğer bu seçimden bir talimat çıktıysa, o da ülkenin menfaati için beraber çalışmak” dedi.

SORUN ÇÖZÜLMEMİŞ, ERTELENMİŞTİ

Obama’yı vergi rejimi konusunda alelacele bir açıklama yapmaya sevkeden gelişme, eğer Beyaz Saray ve TM arasında bir anlaşmaya varılmazsa sene sonunda devreye girecek “mali uçurum” denilen zorunlu bütçe kesintisi düzenlenmeleri. Mali uçurum, Obama ve Boehner’in iki yıl önce ülkenin borçlanma tavanının yükseltilmesine bağlı yaşanan ve ABD’nin temerrüde düşme riski oluşturup kredi notunun düşürülmesine kadar varan krizin sonrasına bulunmuş geçici bir çözümdü. Obama seçim kampanyasında Cumhuriyetçiklere rehin kalmamak için bunun özellikle seçim sonrasına ertelenmesini istedi, Cumhuriyetçiler de kabul etti. Anlaşmanın içeriği ise eğer iki taraf bütçe kesintileri konusunda anlaşamazlarsa, üzerinde uzlaşılmış olsa da aslında Cumhuriyetçilerin yarattığı şablon bir zorunlu kesinti modelinin otomatikman devreye girmesiydi. Ve savunmadan iç harcamalara, 1 Ocak 2013 itibarıyla  bütçeden büyük kesintiler yapılması öngörülüyordu.

DENGELİ DEĞİLSE ONAYLAMAM

Plan o kadar kapsamlı ve can yakıcı ki, ABD Kongresi Bütçe Ofisi’nin projeksiyonuna göre ekonomiye büyük bir darbe indirip şu anda yüzde 7.8 olan ülkedeki işsizlik oranını bir anda yüzde 9.1’e yükseltme ihtimali taşıyor. Obama, bu nedenle Çarşamba günü Kongre’nin Cumhuriyetçi liderlerini bir uzlaşma arayışı için Beyaz Saray’a davet etti. Seçim zaferi avantajıyla cuma günü konuyu ilk açıklamasında gündeme getirip hem karşı tarafa dişlerini gösterdi hem de müzakere öncesi kamuoyu yaratma çabası içine girdi. ”Dengeli olmayan her yaklaşımı reddedeceğim” diyerek de niyetini belli etti.
Obama’ya cevap veren Boehner, Cuma günü, “Bu Başkan’ın liderlik etmesi için bir fırsat” diyerek, davete önce olumlu yaklaştı. Ancak Cumhuriyetçi çevrelerde Obama’nın konuşması bir güç gösterisi olarak yorumlanınca, dün o da çizgisini sertleştirdi. Ve Başkan’a Kongre ile birlikte çalışmak zorunda olduğunu hatırlattı.
İki tarafın şimdi yeni seçilen Temsilciler Meclisi görevi devralıncaya kadar, halen geçerli olan “topal ördek” Meclis’le sene sonuna kadar bir uzlaşmaya varması gerekiyor.

Yine erteleme önerdiler

Cumhuriyetçilerin  sorununun çözümü değil ama ertelenmesi için yine bir önerileri var. Senato’daki azınlık lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell, “(zenginlere) Uygulanacak vergi artışında konsensus yok” deyince, Meclis Başkanı John Boehner, detaylı anlaşmayı 2013’e erteleyecek bir “köprü yasa” önerisinde bulundu. Böylece 1 Ocak’ta orta kesimin de vergi artışları yaşamasının önüne geçilebileceğini savundu. Senato’daki çoğunluk lideri Demokrat Partili Harry Reid ise Obama’dan çok daha sert bir tonda konuşarak, “Cumhuriyetçiler küçük işletmelerden bahsettikleri zaman aslında tüm yapmak istedikleri Donald Trump gibi milyoneleri korumak” dedi.