Karşılıksız çekte kritik eşik

Siyasi belirsizlik nedeniyle bir tarafta iç piyasadaki durgunluk diğer taraftan ihracattaki düşüş faktoring şirketlerini de etkiledi. Ancak şu sıralar faktoringcileri endişelendiren asıl gelişme, karşılıksız çeklerdeki artış. Sektör temsilcileri artışı, ekonomide devam eden yavaşlama ve nakit sıkışıklığına bağlarken, karşılıksız çeklerde sonradan ödenme oranının yüzde 10’un altında kalmasının ise çek karşılığı kredi veren bankaların kredilerini tahsil edememesine, bunun da sorunlu kredi oranında artış yaratacağına dikkat çekiyor. Sektör temsilcileri bu yönde sinyallerin gelmeye başladığına da değiniyor.

FİNANSMANDA ZORLANIYORUZ

Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Başkan Yardımcısı ve Strateji Factoring Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Ataman, siyasetteki belirsizliğin ekonomideki gelişmeleri tek başına etkilemediğini belirterek, “Elbette görevinin başında bir hükümet, istikrar için önemlidir. Özellikle yasal alanda gelişmelerin yavaşlaması ekonominin hızını kesiyor. Zaten zor bir koridordan geçerken daha da bilinmeyen riskleri ortaya koyuyor” dedi.
TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, Kredi Kayıt Bürosu’nun (KKB), yeni yaptığı çalışmaya değinerek, “Çalışmayla, karşılıksız çek keşide edenlerin yüzde 90’ına yakınının geçtiğimiz 3 yıl içerisinde de karşılıksız çek keşide ettikleri belirlenmiş. Haziran 2015’de bankalara ibraz edilen 83 bin 377 adet karşılıksız çeki, toplamda 20 bin 70 farklı kişi keşide etmiş, yani kişi başına ortalama 4 karşılıksız çek. Merkez Bankası verilerine göre de 2014 Haziran ayında karşılıksız çeklerin toplam çeklere oranı adet bazında yüzde 2,91, tutar bazında ise yüzde 3,54 iken; 2015 yılı Haziran ayında bu oranlar yüzde 3,32 ve yüzde 4,1 oldu. Artışın ekonomide devam eden yavaşlama, nakit sıkışıklığından dolayı olduğunu düşünüyorum. Bu, reel sektöre finansman veren tüm finans kurumlarını da etkiledi” dedi.

İHRACATTA DÜŞÜŞ

Baydar, ihracattaki düşüşün faktoringe etkisine de değinerek, şunları söyledi: “Yılın ilk 7 ayında toplam ihracat yüzde 8,8 geriledi. Böyle bir dönemde ihracatçıların faktoring şirketleriyle işbirliği yapması çok önemli. Bilmedikleri pazarlara faktoring şirketleri sayesinde açık hesap vadeli satıp, alacaklarını vadeden önce nakde çevirip, ödenmeme riskine karşı yüzde 100 garanti altına alıyor.”

Belirsizlik rahatsız ediyor

GARANTİ Factoring Genel Müdürü Hulki Kara, belirsizlik ortamının piyasaları rahatsız ettiğini, ancak bunun rakamları bozmadığını belirterek, şunları söyledi: “Belirsizliğin kısa sürede çözümlenmesini umuyorum. Uzaması rakamlar üzerindeki negatif etkiyi artıracaktır. Karşılıksız çek adetlerinde, takas odası verilerini baz alarak söylüyorum, çok ciddi önlemler almamızı gerektiren bir artış yok. KOBİ’lerle yaptığımız işlemler ve geri dönüşlerinde de önceki yıllardan farklı ciddi sorunlar gözlemlemiyoruz. Ancak tüm sektörleri ve her büyüklükteki şirketin ödeme alışkanlıklarını yakından takip ediyoruz. Faktoringin farklılığı, kredi karar mekanizmalarını, sonrasında da operasyonları kısa sürede sonuçlandırmasıdır. Faktoring şirketleri, alacağın değerlendirilerek kredi kararının verilmesi sayesinde de kredi kuruluşlarının işlem yapma iştahlarının olmadığı zamanlarda bile ticareti değerlendirerek rahatlıkla işlem yapabilmektedir.”

Nakit akışı bozuldu

FKB Başkan Yardımcısı Zafer Ataman, KOBİ’lerin nakit akışlarının bozulduğunu belirterek, şunları söyledi: “Buna bağlı siparişlerdeki daralmalar da ticaret hacminde geleceğe yönelik sıkıntıların artma ihtimalini gösteriyor. Karşılıksız çek adedi geçen yılın ilk 6 ayında yüzde 2,8 iken, bu yıl yüzde 3,2. Tutarda ise daha kötü bozulma var. Geçen yılın ilk altı ayında yüzde 3,3 karşılıksız çek tutarı, bu yıl yüzde 4,2’ye çıktı. Bu konuda kötü bir gidişat görüyoruz. Siyasi belirsizlik ve büyüme oranlarının düşmesi piyasada nakit sıkıntısına neden oluyor. Ancak bunu, henüz kriz ortamı gibi değerlendirme olanağı yok. Siyasi alandaki gelişmeler ekonomideki belirsizlik sürecini uzatıyor, bu da ekonomik daralma ile birlikte sıkıntı yaratıyor.”

Kârlılıklar artmıyor

TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, piyasalarda durgunluğun olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Faktoring, kısa vadeli ticaretin bir parçası. Şirketler, ekonomik gelişmelere göre hızla strateji değiştirebilme yeteneğine sahip. Ticaretin içinde bulunan sektör doğal olarak piyasanın gittiği yöne doğru gidecektir. Koşullar zorlu bile olsa doğru yerde doğru müşteriye hizmet veren faktoring şirketleri büyüme hedeflerini yakalayacaktır. Bu yılın çeyreğinde sektör faaliyet gelirlerinde yüzde 16 büyüdü.Faktoring alacaklarında büyüme oranı ise yüzde 30. Dolayısıyla hacim artsa da karlılık çok artmıyor, hatta faiz marjları düşüyor.”