Kargo dronları kapıyı çalacak

Günümüzde dronlar çok farklı alanlarda kullanılabiliyor. Havadan video çekmek şu anda en parlak işleri. Ancak sanılandan çok daha fazla sektör onları kullanmak için yatırım hazırlığında. “Yarış” sınıfı yüksek hıza ulaşabilen versiyonlarıyla bir spor aracı olarak da hayatımızda yer edinebilirler. Yeni birçok dron modeli taşıdıkları kameralar, yapay zeka sistemleri ve sensörler ile kaza yapma sorununu neredeyse tamamen ortadan kaldırıyor ve bu sayede fabrika sahaları inceleme görevlerinde de aktif olarak kullanılıyorlar. Aynı zamanda dronların arama kurtarma faaliyetlerine olan etkisi de azımsanmayacak seviyede. Her yıl termal kameralarla donatılan dronlardan yardım alınarak yüzlerce hayat kurtarılıyor. Drone’larla büyük tarım arazilerini hızlı bir şekilde inceleyen, ekinini ilaçlayan çiftçiler de giderek artıyor.

UÇAN KARGOLAR

Drone’ların son dönemde ciddi şekilde öne çıktığı alanlardan biri de “kargo taşımacılığı”. E- ticaret şirketlerinin öncülüğünde kargo ve posta, restoran ve sağlık sektörlerinde ve onlara hizmet veren kuruluşlarda uzun süredir bu konuda denemeler yapılıyor. Örneğin geçtiğimiz yıllarda dev pizza firması Dominos’un dronlarla pizza taşıma konusunda çok ses getiren adımları olmuştu.

Bu planı 2022’de hayata geçiren ise Amazon. Dünyanın en büyük alışveriş firmalarından olan Amazon, ABD’de dronla kargo teslimatına başladı. Bunun için Prime Air isimli bir servis başlatan ve kendi hazırladığı dron modelleriyle 2.2 kg seviyesindeki yükleri müşterilerinin kapısına kadar havadan götüren firma, şimdilik sadece düşük ağırlık ve boydaki yüklere odaklanıyor çünkü şirket gönderilerinin yüzde 85’inin 2 kg altında olduğunu söylüyor.

Kişilerin paketlerini arka bahçelerine dronla bırakan ve bunu ileride birçok şehirde standart hale getirmek adına ciddi çalışmalar yapan Amazon, tek şarjla 24 km menzil sunan dron modelleriyle şimdilik geniş çaplı kullanım gerçekleştiremiyor.

SIKI KURALLAR VAR

Sistem şu anda sadece belirli konumlarda aktif edildi. Bu konumlarda da bir ayda 10’dan daha az eve hizmet verilebiliyor. Bunun arkasında ABD merkezli kurallar zinciri olduğuna dikkat çekiliyor. FAA kuralları kapsamında dronun bir yoldan geçmeden önce insan kontrolüne ihtiyacı var. Yani insanların yerini alması için tasarlanan bir dron, şu anda insana bağımlı. Bu durum değişmeden Amazon’un alanda büyük bir atılım yapması çok olası görünmüyor.

Bu arada süreç üzerinde sadece Amazon çalışmıyor. İnternet devi Google’ın çatı şirketi Alphabet, Wing adı verilen girişimi ile ABD merkezli olarak dron ile kargo taşıması yapan bir diğer isim. Amazon gibi 2 kg seviyesindeki yüklere odaklanan firma, süreçte drona bir ip ile bağlanan özel taşıma hazneleri kullanıyor. Müşterinin evine gidildiği zaman dron güvenlik risk yaratmamak adına direkt olarak yere inmiyor, ip yardımıyla taşıdığı paketi aşağıya indiriyor. Bu sayede güvenli sayılacak bir süreç elde ediliyor, hava aracı insan ve hayvanlardan uzak tutuluyor. Burada özellikle hayvanları koruma çok önemli çünkü köpekler bahçelerine inen bir drona mutlaka saldıracak ve yüksek hızlı pervanelerden dolayı zarar görecektir.

MİNİ PARAŞÜTLE TESLİM DE YAPILIYOR

Süreçte son dönemde ses getiren firmalardan biri de Zipline oldu. Geçtiğimiz hafta “Platform 2 (P2)” sistemini karşımıza çıkaran firma, Amazon ve Wing’in çözümleri gibi şehirler içerisinde ufak yüklerin dron ile taşınmasına odaklandı. Burada P2 Zip eVTOL hava aracına entegre “droid” adı verilen araçlardan yardım alan firma, Wing’in çözümü gibi aldığı paketi belirlenen konuma ulaştığı zaman dronu yere indirerek teslim etmiyor. Bunun yerine drona bağlı “droid” aşağıya indiriliyor, üzerinde bir pervane yer alan bu droid rüzgârlı havalarda dahi belirlenen noktaya çok isabetli şekilde inerek taşıdığı paketi teslim edebiliyor. Daha sonra kablo ile yukarıya çekilen droid, dron ile beraber geriye dönüyor. Firmanın paketleri daha açık ve uygun konumlarda ufak paraşütlerle yere indirdiği bir çalışması da var. Zipline şu anda aktif olarak sağlık merkezlerine mini paraşüt yöntemiyle kan ve diğer tıbbı kargo teslimatlarını yapıyor.

GELECEK GÖSTERİMLERİ

Bu ve benzeri sistemlerin geniş çaplı genel kullanımı için önümüzde belki bir 10 yıl daha var ancak süreçte şimdiden çok büyük atılımlar yapılıyor. Gelişen batarya teknolojileriyle bağlantılı olarak ileride çok daha uzak mesafelerde çalışabilir hale gelecek dronlar, kargo taşımacılığını sadece şehiriçi aktarımlara da özel bırakmayacak. Şu anda birçok firma daha büyük boyutlu elektrikli dron modelleriyle şehirlerarası yük taşıma konusunda da çalışmalar yapıyor.

Kargo taşımanın geleceğinde sadece havadan görev yapan dronlar da yer almıyor. Günümüzde kaldırımlardan giden ufak araçlar ile otonom olarak kargo teslimatı yapan firmalar da artıyor. Hatta bu konuda Türkiye merkezli olarak bazı aktif testler de yürütülüyor. Dronlar gibi bu otonom araçların genel kullanıma girmesi için de önümüzde daha uzun bir süreç bulunuyor.