Karadeniz'deki keşif, uzun dönemli kontrat görüşmelerinde de avantaj sağlayacak

Oxford Enerji Enstitüsü Doğalgaz Araştırma Bölümü Kurucusu Prof. Dr. Jonathan Stern, Türkiye'nin Karadeniz'deki 405 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin uzun dönemli kontratlarında Türkiye'nin elini güçlendireceğini belirterek, "Anladığım kadarıyla yıllık üretim 6 milyar metreküp düzeyinde olacak. Bu üretimin Gazprom ve diğerleriyle gerçekleşecek uzun dönemli kontrat görüşmelerinde etkisi olacaktır." dedi.

Stern, AA muhabirine Türkiye'nin Karadeniz'deki doğal gaz keşfine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Şimdiye kadar Karadeniz genelinde ve Türkiye'nin çevresinde çok büyük bir rezerv keşfi gerçekleşmediğini ifade eden Stern, başka yeni keşiflerin de muhtemel olduğuna dikkati çekti.

Stern, keşfedilen kaynaktan doğal gazın 2023'te kullanıma sunulma hedefine ilişkin ise şunları söyledi:

"Bunu gerçekleştirmek mümkün. Ama anladığım kadarıyla Türk şirketleri bunu dışardan herhangi bir yardım almadan geliştirmek niyetindeler. Bu da daha uzun sürmesine sebep olabilir. Bu, alanın derinliğine bağlı. Mısır'da Zohr sahasının geliştirilmesi için İtalyan şirket Eni ile çalışıldı. Bu nedenle finansal ya da teknolojik problemler yaşamadan hızlı bir şekilde halledildi."

Türkiye'nin Karadeniz'deki 405 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin, uzun dönemli doğal gaz kontratlarında Türkiye'nin elini güçlendireceğine de dikkati çeken Stern, "Anladığım kadarıyla yıllık üretim 6 milyar metreküp düzeyinde olacak. Bu üretimin Gazprom ve diğerleriyle gerçekleşecek uzun dönemli kontrat görüşmelerinde etkisi olacaktır." ifadelerini kullandı.

"KARADENİZ'DE YENİ KEŞİFLER OLABİLİR"

Dubai merkezli enerji danışmanlık şirketi Qamar Enerji'nin Üst Yöneticisi Robin Mills de sahanın geliştirilmesinin birkaç yıl süreceğinin altını çizerek, "Bu ara dönemde Türkiye'nin yine tam arz ihtiyacı olacaktır. Ancak, bu keşif uzun dönemli kontrat görüşmelerinde Türkiye için avantaj olacaktır." diye konuştu.

Karadeniz'de yeni keşiflerin de olabileceğini vurgulayan Mills, "Bu bölgede yeni keşifler olabilir çünkü Romanya ve Bulgaristan açık deniz alanlarından Türk sularına kadar uzanan bir yapı söz konusu." ifadesini kullandı.

Mills, Mısır'ın Zohr sahasını oldukça hızlı şekilde geliştirmesine de değinerek, "Mısır'ın Akdeniz'de çalıştığı kısım on yıllardır oldukça aktif. Ayrıca zaten var olan bir altyapıyı kullanma şansları vardı. Zohr için bile 3 yıl çok hızlı bir geliştirmeydi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın bölgede derin deniz gaz geliştirme tecrübesi bulunmuyor. Karadeniz'de de daha az altyapı var. İşletme lojistiği daha zorlu olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE'NİN UZUN DÖNEMLİ KONTRATLARINDA SON DURUM

Türkiye'nin 2021 itibarıyla uzun dönemli alım kontratlarının bir kısmı sona erecek. Toplam 11,6 milyar metreküplük alım kontratları yeniden görüşülecek. 2026'da daha büyük miktarların buna eklenmesi bekleniyor. Sakarya gaz sahası ve olası gelecek keşifler gelecek yıllarda gerçekleşecek görüşmelerde Türk şirketlerinin elini hem fiyat hem de kontrat şartları açısından kuvvetlendirecek.

BOTAŞ'ın Katar'la 2,1 milyar metreküplük LNG alım anlaşması geçen ay sona erdi. 2021'de ise şirketin Gazprom'dan Trans Balkan üzerinden aldığı 4 milyar metreküplük gazın anlaşması ve Nijerya'dan aldığı 1,3 milyar metreküplük LNG alım sözleşmesi sona erecek.
Ayrıca, özel sektör tarafında, Avrasya Gaz ve Bosphorus Gaz'ın Rusya ile şirket başına 750 milyon metreküp olmak üzere toplam 1,5 milyar metreküplük gaz anlaşmasının 2021'de sona ermesi bekleniyor. Bununla birlikte Enerco Enerji'nin 2,5 milyar metreküp ve Shell Enerji'nin 250 milyon metreküplük sözleşmeleri de 2021'de sona erecek.

Böylece toplamda 11,6 milyar metreküplük doğal gaz alım anlaşması için görüşmeler 2021'de yeniden yapılacak. Sakarya Doğal Gaz Sahasındaki üretimin 2023'te başlatılabilmesi, tüm bu sonlanacak kontratların yenilenmesi sürecinde, Türkiye'ye doğal gaz tedarikçilerinin şartlarının kendi lehine yenilenmesini istemesi için olanak sağlayacak.