Kaplanın boynu bükük kalmasın

İkincisi ise yaklaşık 400 bin Suriyeli Hatay’a sığındı ki şu anda bu kentimizin nüfusunun neredeyse üçte biri Suriyelilerden oluşuyor. Elbette, can havliyle Hatay’a ya da ülkemize sığınanlar sadece ‘insan oldukları için’ kapımızı açmalıydık ve açtık. Şu anda Türkiye genelinde 3 milyon Suriyeli ve Iraklı sığınmacıya yeni bir hayat kurmaları için elimizden geldiğince yardım ediyoruz. Avrupa, ABD, Rusya ve zengin Körfez ülkeleri ne yazık ki bizim yaptığımızın onda birini bile yapamadılar. 

ANADOLU KAPLANI

Hatay çok uzun süreden beri Türkiye’nin en çok ihracat yapan 10 ili arasındaki yerini koruyor. Bu özelliği ile aslında tam bir Anadolu Kaplanı. Ancak son 5 yıldır, içinde olmadığı bir savaşın boynu bükük gazisi gibi görünüyor. Şahsen bu ilimizin özellikle Suriye’deki iç savaş sona erdikten sonra ihracat liginde en az üç basamak daha yükseleceğini tahmin ediyorum. Şu anda Gaziantep’in, İskenderun Limanı’na ulaşma çabası, Hatay’a yakın en az iki Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) daha kurulmasına ilişkin çalışmaları hızlandırmış durumda. 33 kilometrelik Hassa Tüneli tamamlandığında Hatay’ın ve İskenderun’un ekonomisinde çok büyük bir canlanma yaşanacak. Aslında bazı illerimiz birbirleriyle rekabet ediyor gibi görünse de kaderlerinde ‘birlikte-entegre’ çalışmak var ve bu şekilde çok daha büyük bölgesel ekonomiler ortaya çıkması mümkün. Hatay, sadece Gaziantep’in değil kuzeyindeki en az 5 ilimizin limanı olarak konumunu güçlendirecek.

YENİ STRATEJİ ŞART

Şimdi, başta Hatay olmak üzere, Suriye’ye sınır illerimiz için devletimizin yeni bir strateji belirlemesi gerekiyor. bu illerimizin genel teşvik yasalarından yararlanmaları en tabii haklarıdır. Ancak bence genel teşviklerin dışında başta Hatay olmak üzere bu illerimiz için Olağanüstü Hal (OHAL) uygulaması çerçevesinde, yüklendikleri göçmen nüfus dikkate alınarak ekstra destekler ve teşvikler verilebilir. Sanıyorum böyle bir çalışmaya muhalefet de engel olmaya kalkışmaz.

NEDEN GEREKLİ

Öyle ya da böyle Hatay ve diğer Suriye’ye sınır illerimize sağlanacak ‘ekstra teşvikler’ kısa vadede bu illerimize nefes aldırır. Orta vadede ise Suriye ve Irak’taki iç savaş ortamından sonra bu ülkelerin yeniden imarı için gerekli tüm tedarik için güçlü bir üretim altyapısının kurulmasını sağlar. Başka illerimizde artık teşvik edilmesine gerek olmayan, istihdam yoğun bazı sanayi sektörleri için Hatay ve diğer Suriye’ye sınır illerimizde sağlanacak güçlü teşvik olanakları bölgenin önümüzdeki 10 yılını da kurtarabilir.

TARIM VE SU ÜRÜNLERİ

Hatay’ın tarım ve su ürünlerindeki (İskenderun) büyük gücü de ‘daha iyi nasıl değerlendirilebilir’ diye mercek altına alınmalı. Şu anda bile İskenderun’dan Lübnan, Libya, İsrail ve Irak’a yılda 20 milyon dolarlık su ürünleri ihracatı yapılabiliyor ki bu ihracat daha sıkı bir pazarlama çalışmasıyla birkaç yıl içinde ikiye hatta üçe katlanabilir. Yaş meyve ve sebze üretiminde de iddialı olan Hatay’ın, özellikle Rusya pazarını kaybetmiş olması önemli bir sorun olarak önümüzde. Rusya ile Türkiye arasında ilişkilerin düzelmiş olmasına rağmen neden Rusya’ya ihracatın yeniden ivme kazanmadığı önemli bir soru işareti. Bu konuda Ankara’nın bir an önce Rus mevkidaşlarıyla  sonuç alıcı şekilde görüşmelere başlaması gerekiyor.

ORTAK AKIL ŞART

Türkiye genelinde, turizm, tarım, sanayi ve üniversite (eğitim) ayakları çok güçlenmiş hangi ilimiz varsa bunun temelinde mutlaka o şehri yönetenlerin ‘ortak akıl buluşması’ yatıyor. Belediye başkanları, vali ve kaymakamlar, sanayi ve ticaret odalarının başkanları, turizm ve tarımdaki diğer örgüt ve kurum başkanları kentin sorunlarını açıkça ortaya koyup çözümler üzerinde mutabık kalırlarsa o şehrin ekonomisi bir anda atağa kalkıyor. Hatay’ın da bu bilinen yönteme göre mutlaka bir çalışma başlatması gerekiyor.