Kapasite kullanımında sert düşüş

Türkiye İstakistik Kurumu’nun (TÜİK) aylık İmalat Sanayi Eğilim Anketi sonuçlarına göre geçen yıl ocakta yüzde 76.6 olan imalat sanayiindeki üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı bu yıl yüzde 75.5’e indi. Ocakta yaşanan bu düşüşte özel sektör kapasite kullanım oranının yüzde 75.9’dan yüzde 74.3’e gerilemesi belirleyici oldu. Kamu sektöründeki kapasite kullanım oranı ise yüzde 78.9’dan yüzde 82.9’a kadar yükseldi.

TAM KAPASİTE İLE ÇALIŞAMAMA NEDENLERİ

Sektörün tam kapasite ile üretim yapamama nedenleri arasında ilk sırada yüzde 44.6’yla iç pazardaki talep yetersizliği geldi. Ancak talep yetersizliğinin geçen yıl ocakta yüzde 54 olan payında yaklaşık 10 puanlık bir azalış yaşanırken, dış pazardaki talep yetersizliğinin payı yüzde 15.4’ten yüzde 19.8’e kadar yükseldi.

Üretim değeri ağırlıklı ortalamalara göre mali imkansızlıkların tam kapasite ile çalışamama nedenleri arasındaki payı yüzde 3.2’den yüzde 2.7’ye inerken, yerli mallarda hammadde yetersizliğinin payı yüzde 3.7’den yüzde 4.2’ye yükseldi. İthal mallarda ham madde yetersizliğinin payı yüzde 2.1’den yüzde 2’ye, işçilerle ilgili sorunların payı ise yüzde 1.8’den yüzde 1.6’ya düştü.

BEKLENTİLER

İmalat sanayi işyerlerinin üretim değeri ağırlıklı ortalamalara göre yüzde 23’ü ocakta üretiminin bir önceki aya göre arttığını yüzde 52’si ise azaldığını bildirdi. Ocakta üretim miktarının geçen yıl aralık ayına göre yüzde 9.7 oranında azaldığı tahmin ediliyor. İşyerlerinin yüzde 39.2’si ise şubatta üretimin bir önceki aya göre artacağını yüzde 20.3’ü ise azalacağını ifade etti. Buna göre şubatta üretimin ocak ayına göre yüzde 4.7 oranında artacağı bekleniyor.
İşyerlerinin yüzde 16.3’ü yurtiçi satışlarının ocakta arttığını yüzde 57.6’sı ise azaldığını bildirdi. Ocakta yurt içi satışlarının bir önceki aya göre yüzde 14.7 oranında azaldığı tahmin edilen setörün şubat ayında ise satışlarında yüzde 10’luk bir büyüme bekleniyor. İşyerlerinin yüzde 39.97u şubatta yurt içi satışlarının artacağını yüzde 12.3’ü ise azalacağını tahmin etti.

SATIŞ FİYATLARI

Ankete katılan imalat sanayi işyerlerinin yüzde 19.5’i ocakta satış fiyatlarına zam yaptığını yüzde 10.4’ü ise fiyatlarının azaldığını bildirdi. İşyerlerinin yüzde 15.3’ü satış fiyatlarının şubatta artacağını yüzde 6.3’ü ise azalacağını tahmin etti. Buna göre sektörün ocakta yüzde 0.2 artan fiyatlarında şubatta yüzde 0.4 oranında artış bekleniyor.

ALT SEKTÖRLER

Ocakta alt sektörler itibariyle kapasite kullanım oranları gıda ürünlerinde yüzde 65.9’dan yüzde 67.2’ye, tütün ürünlerinde yüzde 60.5’ten yüzde 71.8’e yükselirken, tekstilde yüzde 81.4’ten yüzde 79.4’e,giyim eşyasında ise yüzde 82.9’dan yüzde 82.7’ye geriledi.

Söz konusu oran deride yüzde 66.2’den yüzde 70.7’ye, agaç ve mantar ürünlerinde yüzde 82.7’den yüzde 83.8’e çıktı. Kapasite kullanımı kağıtta yüzde 77.3, basım ve yayım imalatında yüzde 72.3’e geriledi. Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünlerinde yüzde 84.3’ten yüzde 81.6’ya gerileyen kapasite kullanımı, kimyasal maddelerde ise yüzde 69.8’den yüzde 73.8’e çıktı. Ocakta plastik-kauçuk sektörü yüzde 76.4, metalik olmayan meniral madenler imalatı yüzde 74 kapasiteyle üretim yaptı.

Ana metal sanayiinde geçen yıl yüzde 83.6 olan kapasite kullanımı bu yıl ise yüzde 79’a kadar indi. Metal eşya sanayinin kapasite kullanımı yüzde 73.1’den yüzde 75.5’e, makine ve teçhizat imalatında yüzde 70.8’den yüzde 71.9’a, büro muhasebe bilgi işlem makinalarında yüzde 81.6’dan yüzde 83.4’e yükseldi. Elektrikli makine ve cihazlar imalatında yüzde 81.6’dan yüzde 77.2’ye gerileyen kapasite kullanım oranı taşıt araçları imalatında yüzde 73.3’ten yüzde 74.4’e çıktı. Diğer ulaşım araçlarında yüzde 74.5’ten yüzde 74.1’e gerdimelen kapasite kullanım oranı mobilyada ise geçen yıl olduğu gibi yine yüzde 84.4’te kaldı.