Kalamarı ucuzcu markete soktu
Güncelleme Tarihi:
ÜÇ tarafı denizle çevrili bir ülkede yaşıyoruz ama dünyada kişibaşı ortalama balık tüketimi yılda 19.2 kg iken Türkiye’de bu rakam 7.6 kg. Bu rakam Avrupa Birliği’nde ortalama 24 kg, İspanya’da 40 kg, Yunanistan’da 23.1 kg. Türkiye’de tüketim az ama yanlış avlanma, deniz kirliliği gibi nedenlerle 100 olan balık çeşidi sayısı da 10’a düşmüş durumda. Tüketicinin en fazla ilgi gösterdiği balık hamsi. Türkiye’de tüketilen balığın yüzde 70’ini hamsi oluşturuyor. Ancak son yıllarda tüketicide hem sağlık hem de mutfak kültürü bilincinin artması, deniz ürünleri tüketiminde yeni bir dönemin işaretini veriyor.
40 MİLYON DOLAR
Çipura, levrek gibi kültür balıkçılığının artmasıyla hareketlenen piyasada dondurulmuş ve işlenmiş su ürünleri de talep görmeye başlayan ürünler arasında. Örneğin indirim marketleri olarak bilinen BİM, A101 gibi zincirlerde artık karides, kalamar gibi ürünleri görmek şaşırtıcı değil. İndirim marketlerinin raflarında yer alan markalardan biri de Kocaman Balıkçılık. Bandırma’da tarihi 1922 yılına dayanan bir balıkçı aile olan Kocaman ailesi 1981’den beri salyangoz, kurbağa, kerevit, deniz patlıcanı gibi Türkiye’de tüketilmeyen deniz ürünlerini 30 ülkeye ihraç ediyor. Orkinosla birlikte yaklaşık 40 milyon dolarlık ihracata sahip olan Kocaman Balıkçılık, Türkiye’de başlayan bu yeni trendi değerlendirmek için şimdi iç piyasada da büyümek istiyor.
Bandırma’da ihraç ürünlerinin işlendiği tesislerde görüştüğümüz Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kocaman, Türkiye’de dondurulmuş ve işlenmiş deniz ürünleri alanında gidecek çok yol olduğunu anlatıyor. Kocaman’a göre ilgi artışının nedeni gelir düzeyinin artması, yurtdışı seyahatleriyle birlikte farklı ülkelerin, farklı mutfakların tanınması ve çalışan kadın sayısındaki artış. Talebi değerlendirmek için balık filetolarının yanı sıra kalamar ve karides, ahtapotla büyük zincir marketlerin yanı sıra indirim marketlerine girdiklerini dile getiren Kocaman, şunları söylüyor: “A101’de kalamar ve karides satmaya başladık. 4 binin üzerinde mağazası olan A101, müşterisini çeşitlendirmek de istiyor. Bu ürünler iki farklı kesimi buluşturan ürünler. Üç yılda iç piyasada yüzde 100 büyümeyi hedefliyoruz. İlk yılımızda yüzde 25 büyümeyi yakalamış durumdayız. İş hacmimizin yüzde 80’i ihracat. Hedefimiz bu oranı yüzde 60 ihracat, yüzde 40 iç pazar yapmak. Toplu tüketim pazarında vardık şimdi perakendeye girdik.”
Midye çiftliği kuruyor
PAZAR payının hızla yükselmesinin nedenini ise kalitesi yüksek ürünleri uygun fiyatlarla müşteriyle buluşturmak olarak açıklıyor. Kocaman, “Zincir mağazaların koşulları da ağır. Biraz düşürürlerse, işlenmiş su ürünleri fiyatları da ulaşılabilir hale gelir” dedi. “Yakın zamanda ise Bandırma’da siyah midye, kültür midyesi çiftliği kurma hazırlıklarımız var. Ar-Ge mutfağında yeni ürünleri geliştiriyoruz” diyor.
Tekne sayısı azalmalı
KOCAMAN, Türkiye’de balık stoklarının üzerinde büyük bir baskı olduğunu anlatarak şu uyarıları yapıyor: “Türkiye’de 20 bin tekne var. Bu sayının çok fazla olduğunu üç-dört yıldır Tarım Bakanlığı da söylüyor. Denetleyebilmek için tekne ruhsatlarını azaltmaya çalışıyor. Bu Avrupa’da da uygulandı. Bir miktar tekne çıktı ama devam etmesi lazım. Gırgırlar üzerinde program devam etmeli. Denizcilikte insan açığı var.”
Av yasağı yetersiz
TÜRKİYE’de 4.5 ay gibi uzun bir av yasağı dönemi olduğunu ifade eden Kocaman, “Genç nesillerin yasa dışı avcılık üzerinde eğitilmesi lazım. Sertifika programı uygulanması lazım. Balık avlamada sınırı santimetre ile anlatmak da zor. Çinekop yasağı bir yıl olmalıydı. Hamsi de ise 9 cm altı yasak ama zaten halk yavru hamsiyi yemiyor. Bu balıklar balık unu fabrikalarına gidiyor, 12 fabrika var. Bu fabrikaların başına bir denetçi konsa, yavru hamsi katliamı da biter” diyor.