Oluşturulma Tarihi: Aralık 06, 2009 00:00
Önümüzdeki hafta yapacağı müzayede ile toplam 213 değerli eserini vitrine çıkaracak olan ünlü müzayedeci Rafi Portakal, ilk kez bir ‘Kabe Anahtarı’nı da satışa sunacak.
İstanbul’da bir evden çıkan ve dünyadaki bilinen 59 Kabe Anahtarı’ndan biri olan bu anahtarın değeri ölçülemiyor. Müzayedede satışa çıkacak her eser için bir fiyat belirlenmiş olmasına karşın, Kabe Anahtarı’nda fiyat tamamen alıcının inisiyatifine bırakıldı.
Manevi değeri önemli
Rafi Portakal bu durumu anahtarın taşıdığı ‘manevi’ değere bağlarken, şunları söyledi: “Bazı eserler vardır o kadar özeldir ki bunlar için şu kadar para ediyor diyemezsiniz. Bunu ancak o esere sahip olmak isteyene bırakabilirsiniz. Kuran-ı Kerim müzayedeleri de yapıyoruz, burada da fiyatı değil ‘hediyesi’ deriz. Çünkü gelenek öyledir. Böyle özel anlamlar taşıyan eserler için bir fiyattan söz edemezsiniz.”
1226 yılında Abbasi Halifesi Reşid Billah El-Mustansır tarafından yaptırılan, gümüş kakmalı, üzerinde Ali İmran Suresi’nin mülkiyetle ilgili 26’ncı ayeti yazılı olan bu anahtarın kime ait olduğunu açıklamayan Portakal’ın, bu konuda verdiği tek bilgi İstanbul’dan bir evden çıktığı. Bu anahtarın replika olup olmadığı konusundan nasıl emin oldukları konusunda ise, Portakal, şunları söyledi: “Bu anahtarın 3 müzeden (Topkapı Sarayı Müzesi, Türk Eserleri Müzesi ve Arkeloji Müzesi) belgesi var. Haftalarca buralarda incelenmiş ve onaylanmış.”
Gücü temsil ediyor
Abbasi Halifeleri tarafından başlatılan kabe anahtarları geleneği hükümdarın gücünü temsil eden en büyük sembol. Günümüze ulaşan 59 kabe anahtarından sadece sekizi Abbasi dönemine ait. İslamiyetin en güçlü sembollerinden biri olan Kabe anahtarının, Kabe örtüsü gibi takdis edilmiş olduğu kabul edilir. Kabe anahtarları dönemin Halife’leri tarafından yaptırılırdı. Bu gelenek Bağdat’taki Abbasi Halifeleri tarafından başlatılmıştır. Bölgedeki en kutsal yapının anahtarına sahip olmak hükümdarın gücünü temsil ederdi. Anahtar gücün en yüksek sembolüydü. Bu gelenek daha sonraki zamanlarda, özellikle Memluklar ve Osmanlılar döneminde de sürdürüldü.
Türkiye’deki anahtar sayısı 56’yı buldu
HALİFELİĞİN Abbasiler’de olduğu dönemde yaptırılan bu anahtarlardan 54’ü Topkapı Sarayı Müzesi’nde bulunuyor. Kayıtlı anahtar sayısının 59 tane olduğu söyleniyor. Bugüne kadar bilinen haliyle bu anahtarlartan bir tanesi Louvre Müzesi’nde, bir tanesi Kahire İslam Müzesi’nde bulunan, 2 tanesi de Nuhat Es-Said koleksiyonunda bulunuyor. Portakal Müzeyede Evi’nin satışa sunduğu anahtarla birlikte, Türkiye’de özel koleksiyonlarda yer alan anahtar sayısı 2’ye çıkmış oluyor. Bilindiği kadarıyla bu anahtarlardan birisi Erdek’teki Agrigento Otel’inin sahibi Osman Mırız’ın koleksiyonunda yer alıyor.
Geçen yıl 18 milyon dolara satıldı
LONDRA’da ünlü Sotheby’s Müzayede Evi 2008 yılında bu anahtarlardan bir tanesini 18.4 milyon dolara (27 milyon 600 bin TL) satmıştı. İşadamı Osman Mırız’ın ise bir Kabe Anahtarı’na sahip olmak için 1999 yılında Eskidji tarafından düzenlenen müzayedede o günün parasıyla 20 milyar lira lira ödediği biliniyor. Mırız, kutsal 3 aylarda bu anahtarı halkın ziyaretine açıyor.