İzmir'in asırlık fabrikası kapanıyor

Kentin hızla gelişimiyle birlikte yerleşim alanı içinde kalan ve hazırlanan imar planlarına göre turizm ve ticaret bölgesi içinde bulunan fabrikanın yağ bölümünün geçen yıl başka bir firmaya devredilmesinin ardından, deterjan bölümü de yakında kapanıyor.

Fabrikanın kapanmasıyla Türk Henkel'in deterjan üretimine Ankara'nın Elmadağ ilçesinde satın aldığı Karizma Kimya tesislerinde üretime devam edeceği belirtildi. 2008 yılında fabrika içindeki üretim hatları ve makinaların taşınmasıyla, fabrikanın asırlık üretim hayatını sonlandıracağı kaydedildi.

REZİDANS PROJESİ

Türk Henkel'e ait Turyağ markasını geçen yıl satın alan Arı Yağ Yönetim Kurulu Başkanı Edip Uğur, bu markaya ait tüm üretimlerin Balıkesir'deki tesislerinde yapıldığını, fabrikanın kapanmasıyla makina hattının da kendi fabrikalarına taşınacağını söyledi.
Uğur, fabrika arazisinin “İzmir'in yüzük taşı” sayılan bir bölgede bulunduğunu belirtirken, araziyi alan konsorsiyumun bölgede rezidans ve iş merkezi benzeri yapılar oluşturacağını kaydetti.

ARAZİNİN DEĞERİ

Bu arada fabrika arazisinin bulunduğu bölge, İzmir Büyükşehir Belediyesinin “İzmir Yeni Kent Merkezi Planı” olarak belirlediği ve kamuoyunda “gökdelenler bölgesi” olarak tanımlanan Nazım İmar Planı içinde yer alıyor.
İzmir Valiliğinin inşaat yoğunluğuna itiraz ederek mahkemeye götürdüğü planın dava sürecini tamamlamasıyla, bölgede önemli miktarda yatırım yapılacağı öngörülüyor.
Kıyı şeridinde bulunması, Alsancak Limanına yakınlığı, bir limana sahip olması gibi özellikleri bulunan arazinin yat limanı, otel, iş merkezi gibi yatırımlar için çok uygun olduğu belirtiliyor.

92 YILLIK TARİHÇE

Henkel Turyağ fabrikasının kapanmasıyla İzmir, 55 yıllık Piyale Fabrikasının kapanmasının ardından en köklü sanayi tesislerinden birine daha veda etmiş olacak.

1916 yılında İzmir Turan semtinde İngiliz sermayesi ile kurulan küçük bir yağhanenin devamı olan Turyağ, 1918 yılında Emlak Dairesi tarafından devralındı. 10 yıl süre ile özel şahıslara kiralanan Turyağ, 1928'de bir Alman şirketi, 1929'da ise bir İngiliz şirketi tarafından satın alındı. Bu dönemde bitkisel margarin üretimine yönelik yatırımların yapıldığı fabrika, 1932'de ilk bitkisel margarini piyasaya verdi.

1936'da Türkiye'nin ilk yıkama maddesi olan Tursil'in üretimine başlayan Turyağ, İkinci Dünya Savaşına rağmen yatırım yapmaya devam ederek ürün çeşitlerini artırdı. Savaş yıllarında ise ordunun ve yatılı okulların bitkisel yağ ve makine yağı ihtiyacının tamamını karşıladı.

1957'de sermaye artırımına giden Turyağ'a, Yapı ve Kredi Bankası ortak oldu. 1965'te dünyanın en büyük kuruluşlarından Henkel'in ortaklığı ile Turyağ yeni bir döneme geçti. Özellikle yıkama maddeleri alanında yeni yatırımlara başlandı.

1994 yılında Yapı Kredi Bankası, elindeki hisseleri Henkel'e devretti. 1996'da ise Türk Henkel yönetimine geçen Turyağ'ın merkezi İstanbul'a taşındı.