İthal et sanayiciye yaradı, kasapta fiyat düşmedi, arttı
Güncelleme Tarihi:
Yükselen et fiyatlarını aşağı çekmek için et ithalatına onay verilmesinin ardından fiyatlar bir türlü istenilen seviyeye çekilemedi. Et ithal etmek için Et ve Süt Kurumu’na ağustos ayında yetki verilirken, o dönemde karkas etin kilogramı 24.57 liraydı. Eylül ayının 17’si itibariyle ise karkasın kilogram fiyatı 26 lirayı geçti. İthal edilen etler sadece sanayicilere verilince, ithalatın raf fiyatlarına bir yansıması olmadı.
Et fiyatlarını düşürmek için Et ve Süt Kurumu’na (ESK) sıfır gümrükle yurtdışından et ithal etme yetkisi verilmesi de fiyatların düşmesine yardımcı olmadı. Ağustos ayında ESK et ithal etmekle yetkilendirildiğinde karkas etin kilogramı Ulusal Et Konseyi’nin internet sitesinden açıkladığı rakamlara göre ağustos ayının 27’sinde 24.57 liraydı. 10 Eylül tarihine gelindiğinde ise karkas etin kilogram fiyatı yine aynı kurumun rakamlarına göre 25.12 liraya yükseldi. Eylül ayının 17’si itibariyle ise özellikle Afyon ve Balıkesir gibi illerde karkas etin kilogram fiyatı 26 lirayı geçti. ESK’ya verilen yetki çerçevesinde getirilen etin sadece sanayicilere verilebildiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, perakende piyasasına et verilmediği için fiyatların aşağı inmediğini, kazananın sadece sanayiciler olduğunu söyledi.
İthalat işleminin perakende piyasası için yapılmadığını söyleyen Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, ithalatın kasap fiyatları üzerinde bir etkisi olmadığını ifade etti. Günü kurtarma adına geçici çözümler üretildiğine dikkat çeken Yalçındağ, “Et ve Süt Kurumu sanayicinin talebini karşılamak üzere bir alım yaptı. Perakende ile alakalı bir çalışma değil bu. Geçici bir çözüm. Sıkıntılı bir süreç yaşandı yetkililer de bu süreci bu şekilde atlatmayı tercih etti” dedi. Sanayicilerin piyasadan alım yapmaması halinde fiyatların aşağı ineceğinin tahmin edildiğini kaydeden Yalçındağ, “2013’te yetkilileri uyardık. Fiyatların daha da yukarı çıkacağını söyledik. Bunun çözümünün et ithalatı olmadığını söyledik. Ama dinlemediler. Fİyatlar tavan yapınca, et ithalatının önünü açtılar. Yapılması gereken 1 yaşından küçük 300 kilogramdan daha az erkek dana ithalatı yapılmalıydı. Şimdi ise süt inekleri bile kesime gönderiliyor. Çünkü, karkas fiyatı çok yükseldi. İnsanlar bu şekilde para kazanmaya çalışıyor. TÜİK rakamlarına göre et üretimi artıyor. İnsanlar da buna seviiyor. Sebebi dişi hayvanların da kesime gönderilmesi. En tehlikelisi bu” diye konuştu.
13 BİN 750 TON ET
Verilen yetki çerçevesinde ESK’nın et ithalatı gerçekleştirdiğine dikkat çeken ESK yetkilileri, Hürriyet’in sorularını cevapladı. Arz talep dengesinin sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu çerçevesinde ihale yaptıklarını belirten ESK yetkilileri, “Et fiyatlarındaki istikrarın sağlanması ve et fiyatlarındaki yükselişin önüne geçilebilmesi amacı ile yurt içi tedarik imkanlarının kısıtlı olduğu dönemlerde, kanunların verdiği yetki çerçevesinde zaman zaman Avrupa Menşeili karkas et ihaleleri gerçekleştiriyor. Bu ihaleler sonucunda ithalat işlemi firmalar aracılığı ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı kontrolünde, bakanlığımızın izin verdiği Avrupa Birliği ülkelerinden yapılıyor. Bugüne kadar AB menşeili toplam 13 bin 750 tonluk ihale gerçekleştirildi” dedi.
ESK’NIN BAYİLERİNE DE ET VERİLMİYOR
Et ve Süt Kurumu’nun, sadece kırmızı et sanayi ve yemek sanayiinde faaliyet gösteren firmalara dondurulmuş karkas et satışını ağustos sonu itibariyle sürdürdüğünü söyleyen ESK yetkilileri, “Firmaların ihtiyaçları doğrultusunda satışlar devam edecek. Karkas sığır etin Kilogram fiyatı 21.5 liradan firmalara satılmaktadır. Gelen ürünler sadece yemek sanayii ve şarküteri sanayii firmalarına satılıyor. ESK mağazalarında bulunmuyor” ifadelerini kullandı.
29 FİRMA ET İÇİN BAŞVURDU
Avrupa ülkelerinden ithal edilecek olan 13 bin 750 ton’luk dondurulmuş karkas sığır eti ihalesi kapsamında 3 firma ile sözleşme imzalandığını söyleyen ESK yetkilileri, “Şu ana kadar kurumumuzdan, Avrupa’dan ithal edilen dondurulmuş karkas sığır eti satın almak isteyen firma sayısı 29 adettir. Bu firmaların 15’i Sakarya’da kombinaya, 14’ü ise Sincan Et Sanayi İşletmesi ve Tavuk Kombinası Müdürlüğüne et alımı için gerekli evraklarını tamamlayarak müracaat etti. Sakarya ve Sincan kombinalarında dondurulmuş karkas sığır eti satışları, müracaat tarihleri dikkate alınarak, talep sahiplerine teslim edilmeye başlandı. Satışı yapılacak toplam ürün miktarı kurumun stok durumuna göre firma bazında aylık maksimum 200 tonun üzerinde olmuyor” ifadelerini kullandı.
UCUZA ALIP PAHALI SATIYORLAR
Et ve Süt Kurumu’nun piyasayı regüle etmekle görevlendirildiğini ifade eden Türkiye Kırmızı Et üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, “Bu görevle ithalat yetkisi verildi. Ancak ithalatın hiçbir faydası olmadı. İlk başlarda üretici tarafında fiyatlar düştü. Ancak daha sonra tekrar yükseldi. Büyük sanayicilerden başka et alan yok. Ucuza et alan sanayiciler perakende tarafında ürünlerin fiyatını düşürmedi. Vatandaş hala ucuza et yiyemiyor. Ucuza aldıkları et ile ürettiklerini aynı fiyatlardan satıyor” dedi.
KIRMIZI ET VARLIĞI ARTTI
Türkiye’de ilk 6 ayda 472 bin 346 ton kırmızı et üretimi gerçekleşti. Aynı dönemde sığır eti üretimi 414 bin 60 ton, koyun eti üretimi ise 42.743 ton oldu. Toplam kırmızı et üretimi, ilk çeyreğe göre yüzde 24.4, bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 19.9 oranında arttı. Sığır eti üretiminde de, ilk çeyreğe göre yüzde 24.4, bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre ise yüzde 20.9 oranında arttı.