İsyan ettiren mahkumiyet
Güncelleme Tarihi:
İnternet üzerinden otel odası satışı gerçekleştiren ‘booking.com’ Türkiye’de otelcileri ve tur operatörlerini endişelendiriyor. Tur operatörleri booking.com’un vergi ödemediği için haksız kazanç elde ettiğini ve rekabeti bozduğunu iddia ederken, otelciler ise devlete ödedikleri vergiden bile komisyon aldığını söylüyor. Ancak tüm bu isyanlara rağmen çok fazla müşteri getirdiği için hiç bir otel ‘booking.com’dan istese de vazgeçmiyor.
GEÇTİĞİMİZ mart ayında rekabet koşullarını bozduğu ve pazarda tekelleşmeye gittiği gerekçesiyle Rekabet Kurumu’na şikâyet edilen ‘booking.com’, otelciler ve tur operatörlerini isyan noktasına getirdi. İnternet üzerinden otel odası satışı yapan online platform ‘booking.com’un kendilerini çok zorladığını söyleyen otel yöneticileri, “Onla da olmuyor, onsuz da olmuyor. Çok fazla müşteri getiriyorlar. Ancak en ufak bir olumsuzluk yaşansa ‘sizi booking.com sisteminden dışarı çıkarırız’ diye tehdit ediyorlar” ifadelerini kullanıyor.
VERGİNİN KOMİSYONU
İstanbul Anadolu yakasında büyük bir zincir otelin genel müdürlüğünü yapan bir yönetici, “Senede 10 bin oda satışını booking.com aracılığıyla satıyoruz. Ancak mutlu değiliz. 100 Euro’ya oda satıyoruz. KDV’si ile birlikte 108 Euro’ya çıkıyor. booking.com yaptığı oda satışından yüzde 20 komisyon alıyor. Ancak KDV’li fiyat üzerinden komisyon alıyor. Bunu neden böyle yaptıklarına dair şikâyette bulundum. Bana geri dönüş yaptılar. ‘İsterseniz sizi sistemden çıkarabiliriz’ dediler. Benim devlete ödediğim, kazancım olmayan paranın bile komisyonunu alıyorlar. Yurtdışı merkezli bir firma olduğu için aldıkları komisyonun vergisini Türkiye’ye ödemiyorlar. Bu şikâyette bulununca bu sefer bize ‘niye onlarla çalışıyorsunuz o zaman’ diyorlar. Onları da bırakmıyoruz. Çünkü çok fazla oda satışı gerçekleştiriyorlar. Bir an önce bu soru devletin bir çözüm bulması, bir düzenleme yapması gerekiyor. Biz oda satıyoruz. Onlar dünyanın parasını kazanıyor. Ülkeye de en ufak katkıları yok” dedi.
HAKSIZ REKABET ORTAMI
Otelciler cephesinde durum böyleyken Türkiye’de faaliyet gösteren tur operatörleri de benzer şikayetlerde bulunuyor. Türkiye’de faaliyet gösteren bir tur operatörünün yöneticisi de şunları söylüyor: “Geçtiğimiz haftalarda Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nde (TURSAB) Rekabet Kurumu’ndan da 2 kişinin bulunduğu bir toplantı gerçekleştirildi. Birçok tur operatörünün yöneticileri de toplantıda hazır bulundu. Rekabet Kurumu yetkilileri o toplantıda ‘fiyatta tekelleşme’ yapıp yapmadığını sordu. ‘Böyle bir durum söz konusu değil. Fiyatları düşük değil, aksine yüksek tutuyorlar. Böyle bir tekel söz konusu değil’ diye cevap verdik. Burada oluşan en büyük sorun ‘haksız rekabete’ yol açmaları. Biz bir operasyon düzenleyebilmek için binlerce kişiyi çalıştırıyoruz. Sadece rehberlik hizmeti için bile bir tur operatörü 2-3 milyon lira para harcıyor. Milyonlarca lira vergi ödüyoruz. Onlar ödemiyor. Türkiye’de sadece temsilcilik ofisleri var. Türkiye’nin istihdamına katkı sağlamıyorlar. Bizim gibi giderleri olmadığı için reklam ve tanıtım masraflarına çok fazla bütçe ayırabiliyorlar. Bilinirlikleri her geçen gün artıyor. Çok büyük bir haksız rekabeti ortamı ortaya çıkıyor. Reklam ve pazarlama güçleri sayesinde ön plana çıkıyorlar.”
Mesaj atmaya devam ediyorlar
GÜMRÜK ve Ticaret Bakanlığı’nın, Elektronik Ticaret Kanunu kapsamında, her türlü ticari iletinin alıcının onayına bağlı olması şartını getirmesinin de booking.com’u etkilemediğini ifade eden bir başka tur operatörünün üst düzey yetkilisi de, “Biz tüketiciye mesaj ya da mail atamıyoruz. İzin alamadığımız sürece telefon açamıyoruz. Yasa ile beraber bu kanalımız da kapanmış oldu. Ancak booking.com bu yasadan etkilenmiyor. Çünkü yurtdışı merkezli bir firma. Onlar tüketicilere mesaj ya da mail atmaya devam ediyor” iddialarında bulundu.
Vazgeçersek kaybımız artar
İSTANBUL Anadolu yakasında faaliyet gösteren bir başka otelin müdürü de booking.com ile yaşadıkları olayı anlattı: “Bir müşteri bizi booking.com’a şikayet etmiş. Şikayette ‘2 kola bir suya 400 lira aldılar’ demiş. Onlar da bizi uyardılar. ‘Böyle yaparsanız sizi booking.com sisteminden çıkartırız’ diye mail attılar. Araştırdım. Müşteri mini barın hepsini boşaltmış. Müşterinin imzaladığı faturayı bulduk. Booking.com’a gönderdik. Kabul etmediler. Tekrar aynı cevabı verdiler. ‘Bu kabul edilemez. Böyle birşey bir daha olursa sizi sistemden çıkarırız’ dediler. Sürekli tehdit ediyorlar. O kadar çok otel var ki onlarla çalışan biz olmasakta işleri yürüyor. Biz de vazgeçemiyoruz. Vazgeçersek daha büyük kayıp yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
‘Daha uygun bulamazsın’
TÜRSAB Genel Sekreteri Çetin Gürcün de geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: “Booking.com yurtdışında kurulu bir şirket. Türkiye’de vergi vermiyor ve çok ciddi gelir elde ediyor. Aldığı komisyonlar çok ciddi boyutlara ulaştı. Ayrıca ‘Benden daha uygun fiyat hiçbir yerde bulamazsın’ diyor. Bunu da yine oteller üzerinden yapıyor. Dolayısıyla yurtiçi ve yurtdışındaki tüketiciler diğer seyahat acentalarından ürün almamaya başladı. Biz burada ağırlıklı olarak booking.com’un pazarda bir tekel yaratmaya çalıştığını ortaya koymak istedik.”
Yerel oyuncular korumasız kaldı
BİR başka sıkıntının da 190’dan fazla ülkede faaliyet gösteren ev ya da oda kiralayan ‘airbnb’ isimli internet sitesi olduğunu ifade eden sektör temsilcileri, “Bu siteye insanlar evlerini ya da odalarını kiraladıklarını bildiriyor. Onlar da başkalarına buraları kiralıyor. Burada da ne vergi var ne de denetim. Artık buna bir dur denmesi gerekiyor. Milyarlarca dolar turizm geliri elde edilirken yerel oyuncular korumasız bırakılıyor” dedi.