İsviçre referandumu altının kaderini etkileyebilir

İskoçya referandumu yarattığı risk ve fırsatların ardından sonuçlanarak piyasaların gündeminden şimdilik çıktı. Ancak ufukta bir başka Avrupa ülkesinin referandumunu piyasalar çok konuşacağa benziyor. Geçmişte “minareleri kaldırmak” gibi ilginç referandum konularını oylayan İsviçre bu kez altın için sandık başına gidecek.

106 bin imza ile kabul edilen ve 30 Kasım’da gerçekleştirilecek referandumda İsviçrelilere altınla ilgili 3 konu için “evet” ya da “hayır” demesi istenecek. Bu konular; “İsviçre Merkez Bankası altın satmayı bıraksın”, “Altın İsviçre’de saklansın” ve “Altın, rezervlerin en az yüzde 20’sini oluştursun” şeklinde sıralanıyor. Bu referanduma gerekçe ise son yıllarda kantonlara gelir kazandıran altın satışlarının altın rezervlerinin azalmasıyla birlikte durdurulması gösteriliyor.

DÜNYA YILLIK ÜRETİMİNİN YARISINI ALMAK ZORUNDA KALACAK

Bu konulardan özellikle üçüncüsüne İsviçre halkının ‘evet’ demesi ile altın fiyatlarında dengeler değişebileceği konuşulmaya başlandı.

İsviçre Merkez Bankası rezervlerinin yüzde 8’i altın olarak tutuluyor. Eğer referandumda evet çıkarsa Merkez Bankası altın rezervini yüzde 12 daha artırmak durumunda kalacak. Bu da 1500 tonluk altın alımı anlamına geliyor. Bankanın bilanço büyüklüğünün 475 milyar dolar olduğu düşünüldüğünde İsviçre yaklaşık 50 milyar dolara yakın altın alımı gerçekleştirebilir. Dahası İsviçre Merkez Bankası referandumda evet çıkması durumunda altın almak için elindeki euroları ve Amerikan tahvillerini satmak durumunda kalabilir.

ABD tahvilleri özellikle Amerikan Merkez Bankası Fed’in parasal genişlemeyi azaltması ile altın yatırımları yerine gözde olan bir yatırım aracı olmuştu.

“ALIMLARI VADEYE YAYARSA ETKİSİ SINIRLI OLUR”
Peki referandum bugün olsa ve ‘Evet’ çıkması durumunda piyasaya etkisi ne olurdu? Ak Portföy Uluslararası Piyasalar Müdürü Gökhan Şen referandumun evet çıkması durumunda altın fiyatlarının yukarı çıkmasının global döngü ve altının alınacağı sürenin uzunluğuna bağlı olduğunu söylüyor. 1.500 tonun yıllık dünya üretiminin yarısı olduğu için hayli büyük bir meblağ olduğunu kaydeden Gökhan Şen “Diğer yandan, alımlar vadeye yayılırsa etki hayli minimal kalabilir. Bu cevapların varsayımlara dayandığını ve olası bir evet oyuna yönelik olduğunu tekrarlamak isterim. İsviçre zaten referandumun anavatanı sayılabilir. Kantonlar 100 bin imza topladıkları her gelişme için referanduma giderler ve sık sık bu olur. Bu yüzden referandum yapılacak olması önemli bir gelişme değil, ne var ki durum global fiyatları da ilgilendirdiği için biz de gündemimize almak ihtiyacı duyduk.”

ALTIN STANDARDINI DA GÜNDEME GETİRECEK
Bu referandumun popülist bir oylama olacağını ancak evet çıktığında altını güçlü bir şekilde yükseltebileceğini belirten İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan İsviçre Merkez Bankası’ın ABD tahvili satmasının kolay olmadığı görüşünde. Şant Manukyan “Zaten Euro ile olan 1.20 tabanının korumak için Euro satın alıyor. Sonra bu euronun çeşitlendirilmesi gerek dolar ve diğer para birimlerine dönüp tahvil alıyor.. Altına dönersek böyle bir karar çıkarsa 3 yıllık bir dönemde İsviçre Merkez Bankası’nın 1500 ton alım yapması gerekir ki bu bir yıllık üretimin yarısına eşit. Dolayısı ile ciddi destek sağlar. Ama Frank’ın altın bazlı sisteme geçmesi demek ki şu ortamda İsviçre ekonomisinin bunu isteyebileceğini sanmıyorum” diye konuştu. Şant Manukyan İsviçre’nin ve diğer tüm üye ülkelerin IMF ile anlaşmalarında altın standardı uygulamasının yasaklandığına da dikkat çekti.

SON İKİ YILDA İSVİÇRE’NİN REFERANDUM YAPTIĞI KONULAR
Kantonların 100 bin imza toplaması durumunda referanduma gidilebilen İsviçre'de son iki yılda referandum sayısı patlama yaptı. 2013'te 11, 2014'te ise 7 referandum düzenlendi. İşte iki senede düzenlenen referandum konularından bazıları ve sonuçları...

- Kürtajın sağlık sigortası kapsamından çıkarılması (Hayır)
- Kitlesel göçlerin engellenmesi (Evet)
- Asgari ücretin yükseltilmesi (Evet)
- Zorunlu askerliğin kaldırılması (Hayır)
- Yol vergisinin yükselmesi (Hayır)
- Petrol istasyonlarının çalışma saatlerinin uzatılması (Evet)

30 Kasım İsviçre altın referandumundan ‘evet’ çıkması piyasalar için ilginç bir konu başlığının da açılması anlamına gelecek. Altın fiyatları ağırlıklı olarak Fed’e odaklanmışken referandumdan evet çıkması dengeleri değiştirebilir. Öte yandan İsviçre’nin altın rezervlerini bu referandum durumunda artırması da “altın standardına geri mi” dönüyor konusunu gündeme tekrar getirebilir.

bbalci@hurriyet.com.tr