İstihdam rekoru

TÜRKİYE işsizlik mayısta geçen yılın aynı dönemine göre 0.1 puan artışla yüzde 9.4’e yükselirken istihdam edilen kişi sayısı 27.9 milyona çıktı. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Mayıs ayı ile beraber ülkemizdeki toplam istihdam 27.9 milyon kişiye erişti. Bu tüm zamanların en yüksek istihdam seviyesidir” açıklamasını yaparken, iş gücüne katılım oranının da yüzde 52.5 ile tarihin en yüksek seviyesine çıktığını vurguladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre mevsim etkilerinden arındırılmış iş gücü verilerinde ise bozulma büyük. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı mayısta yüzde 10.2’ye çıkarak bu yılın en yüksek seviyesine ulaştı. TÜİK verilerine göre son 1 yıllık dönemde 795 bin kişilik yeni istihdam sağlandı, nisandan mayısa 1 ayda yaratılan yeni istihdam ise 229 bin kişi oldu. Nisana göre en fazla istihdam artışı 188 bin kişi ile tarımda gerçekleşti. İmalat sanayinde 10 bin, inşaatta 47 bin yeni istihdam yaratılırken eğitimde 29 bin, turizmde 7 bin, sağlıkta 18 bin kişilik istihdam kaybı var. Bu yıl boyunca istihdamın lokomotifi olan kamuda yani eğitim ve sağlıktaki istihdam kaybı dikkat çekici.

HİZMET SEKTÖRÜ ÖNDE

Bakan Zeybekci, Twitter adresinden yaptığı açıklamada mayıs ayı ile beraber ülkemizdeki toplam istihdamın 27.9 milyon kişiye eriştiğini belirterek şöyle konuştu:

“Bu tüm zamanların en yüksek istihdam seviyesidir. Son 1 yıllık dönemde tam 795 bin kişilik ek istihdam sağladık. Son 1 aylık dönemde ise 229 bin kişiye ek istihdam sağlandı. Küresel bazda birçok ülke işgücü piyasasında sıkıntılar yaşarken, Türkiye yeni istihdam olanakları sunmaya devam ediyor. Yıllık bazda sağlanan 795 bin kişilik istihdam artışına en güçlü destek hizmetler sektöründen gelmiştir. Genç nüfus istihdam oranımız yüzde 35.3 oldu ve son 8 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiş oldu.”

İŞGÜCÜNE KATILIM ARTTI

Odeabank analistleri yayımladıkları notta ise mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, işsizlik oranının mayısta bu yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 10.2’ye yükseldiğini belirterek işsizlik oranındaki artışta işgücüne katılımdaki artışın yanında istihdamdaki azalışın etkili olduğunu vurguladı. Notta şöyle denildi: “Hizmet sektöründe istihdam bir önceki aya göre 53 bin kişi artarken sanayideki artış 5 bin kişi seviyesinde gerçekleşti. Bununla birlikte, inşaat sektörü ve tarım sektörlerindeki azalışlar sonucu toplam istihdamda 5 bin kişilik kayıp yaşandı. Temmuzdaki olumsuzluklar önümüzdeki dönemde istihdam artışlarını sınırlayabilecek bir unsur olsa da iç turizmdeki canlanma sayesinde turizm kaynaklı istihdam kayıplarının daha önceden endişe ettiğimiz kadar fazla olmayacağını düşünüyoruz. Bu nedenle, işgücü piyasası üzerindeki risklerin nispeten dengeli olduğu varsayımıyla yılsonu için yüzde 10.5 olan işsizlik oranı tahminimizi sabit tutuyoruz.”

KAYIT DIŞILIK YÜZDE 33.8

MAYISTA istihdam edilenlerin yüzde 19.9’u tarım, yüzde 19.3’ü sanayi, yüzde 7.7’si inşaat, yüzde 53.1’i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Mayısta geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1.6 puan, inşaat sektörünün payı 0.5 puan artarken, tarım sektörünün payı 1.4 puan, sanayi sektörünün payı 0.7 puan azaldı. Mayısta erkeklerde işgücüne katılma oranı 0.7 puanlık artışla yüzde 72.5, kadınlarda ise 0.8 puanlık artışla yüzde 32.9 olarak gerçekleşti. Bu yıl mayısta herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 0.2 puan azalarak yüzde 33.8 oldu. İstihdam edilen 27 milyon 867 bin kişinin 18 milyon 826 binlik kısmını ücretli veya yevmiyeliler oluşturdu. Ücretli veya yevmiyelilerin toplam istihdam içindeki payı yüzde 67.6’ya karşılık geldi. 

DARBE girişiminin yaşandığı temmuz ayında devletin harcamaları yüzde 6.8 gerileyerek 42.4 milyar lira oldu. Temmuzda bütçe gelirleri, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.1 artarak 42.5 milyar lira olurken, geçen yıl 5.4 milyar lira açık veren bütçe, bu yıl temmuzda 129 milyon lira fazla verdi. Ocak-temmuz döneminde ise geçen yıl 4.6 milyar lira açık veren bütçe, bu dönemde 1.3 milyar lira fazla verdi. Temmuzda personel, mal ve hizmet, yatırım harcamalarının yapıldığı faiz hariç giderler geçen yılın temmuza göre yüzde 5.5 gerileyerek 38.2 milyar lira olarak oldu. Personel giderleri yüzde 15.1 artarak 12.4 milyar, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi yüzde 20.3 artışla 2 milyar lira oldu. Mal ve hizmet alım giderleri de yüzde 8.6 azalarak 3.7 milyar lira, cari transferler yüzde 6 düşerek 16 milyar lira, yatırım harcaması olan sermaye giderleri de yüzde 46.4 azalışla 2.9 milyar liraya geriledi. Faiz giderleri de geçen yılın temmuza göre yüzde 16.9 azalarak 4.2 milyar lira oldu. Geçen ay yurtiçi satışlar üzerinden alınan dahilde KDV yüzde 38.9 oranında artarken, ithalden alınan KDV yüzde 12.1, benzin, sigara, beyaz eşya gibi ürünlerin satışından alınan ÖTV de yüzde 3.7 oranında geriledi.