İsteyen istediği yerde bakkal manav açamayacak

Dükkan açma izni belediyeden alınıp, şehir kurullarına verilecek. Kurullar, sokak ya da caddenin durumu, nüfus yoğunluğu, trafiğe etkisi gibi kriterleri göz önüne alarak, “Burada bakkal ya da AVM açmamalısın. Açarsan zarar edersin, ama bir kilometre ötede açarsan iş yaparsın” diyecek. Kurul tavsiyesine uymayanlar ne vergi teşviğinden ne de devletin indirimli kredilerinden yararlanacak. AVM’ler şehir dışına taşınmayacak; pazar günleri kapanmayacak; çalışma saatlerinde bir değişiklik olmayacak.�

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2002 yılından beri tartışılan alışveriş merkezleri yasa taslağında sil baştan değişikliğe hazırlanıyor. Yeni yasama döneminde Meclis’e getirilmesi planlanan taslak, sadece alışveriş merkezleri ve marketleri değil, perakende ticaretin tamamını kapsayacak şekilde genişliyor.

BELEDİYE TEKELİNE SON!

Yapılan çalışmaya göre isteyen istediği yerde, kırtasiye, kasap, manav, restoran, AVM, market, bakkal açamayacak. Bu tür perakende ticaret izni şehir kurullarına verilecek. Kurullarda belediyenin yanı sıra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mesleki oda ve birliklerin temsilcileri yer alacak. Kurullar, yapılan başvuruları o şehrin gelişim eksenine göre yapılmış imar planlarını dikkate alarak, nüfus ve trafik yoğunluğu, ticaret potansiyeli gibi kriterlere göre değerlendirecek. Böylece bir sokakta çok iş yapan bir bakkalın yanına bakkal açmak isteyen olursa; ya da A bölgesinde üç tane AVM varken, dördüncü bir AVM başvurusu olursa; kurul nüfus, trafik, ticaret potansiyeli kriterlerine göre bir değerlendirme yapacak.

BAKKAL DEĞİL, MANAV AÇ!

Bunun sonucunda birine ‘buraya bakkal değil, manav aç’ diyebilecek. Ya da diğerine ‘hayır bu bölgede üç AVM var, dördüncüyü kaldırmaz. Açarsan zarar edersin. Ama bu bölgede bir eğlence merkezi açabilirsin ya da 30 kilometre ötede bir AVM açarsan iş yapabilirsin’ tavsiyesinde bulunacak. Yatırımcı bu tavsiyeye rağmen o bölgede AVM açarsa indirimli KOSGEB, TESKOMB kredisi, vergi ve istihdam teşviki gibi devlet olanaklarından yararlanamayacak.�
Bakanlık böylece iyi iş yapan bir bakkalın yanına bakkal, kuaförün yanına kuaför ya da market açma devrini sona erdirerek, mevcut esnafın da yeni işyeri açmak isteyenin de batmasını önlemiş olacak.

ŞEHİR DIŞINA TAŞINMA EFSANESİNE SON

 Yeni taslak, alışveriş merkezlerinin şehir dışına taşınacağı ya da bundan sonra sadece şehir dışında açılacağı ‘efsanesine’ de son verecek. Yeni taslak ile büyük alışveriş merkezlerinin şehir dışında kurulması şartı tamamen son buluyor. Ancak AVM izni de şehir kurullarına bırakılıyor. Yer seçimi, nüfus potansiyeli, yaratacağı trafik yoğunluğu, ekonomik bir yatırım olup olmayacağı gibi kriterler göz özüne alınarak değerlendirilecek. Kurulun önerisine uymayanlar da desteklerden yararlanamayacak.

ÇALIŞMA SAATLERİ DE GÜNLERİ DE DEĞİŞMİYOR

Genellikle sabah 10.00 akşam 22.00 saatleri arasında ve haftanın 7 günü açık olmasının AVM çalışanlarının aile düzenini bozduğu, dolayısıyla da eczaneler gibi akşam 19.00’da kapanması ve Pazar günleri de tatil edilmesi önerileri ise taslakta yer bulmuyor.

KÜÇÜKLER KORUNACAK!

Bu taslak ile AVM, hipermarket, süpermarket, market gibi kavramlar ilk kez tanımlanırken; küçükleri büyüklere karşı koruyan hükümler de olacak. AVM ve marketlerin küçüklerin belini büken ‘raf parası’ ‘yıldönümü parası’ gibi talepleri bir kurala bağlanacak. Ayrıca marketlerin kendi adlarına yaptırdıkları ürünlerde, onu üreten firmanın adı da yer alacak.

ayalp@hurriyet.com.tr