'İstediğimiz hedefi yakalayamadık'

Capital Dergisi tarafından Vodafone Türkiye'nin sponsorluğunda hazırlanan 16. Türkiye'nin En Büyük 500 Özel Şirketi Araştırması'nın (Capital 500) ödül töreni, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın katılımıyla gerçekleştirildi.

Çağlayan, törende yaptığı konuşmada, Türkiye'nin son 10 yılda önemli mesafeler kaydettiğini belirterek, siyasetçiler olarak kendilerinin ekonominin otobanlarını hazırlamak görevini yerine getirdiklerini, ülkenin geldiği noktanın mimarının Türk iş dünyası olduğunu dile getirdi.

Türkiye'nin 2023 hedeflerini anlatan Çağlayan, "Bugüne kadar geldiğimiz yol ve sistemle 2023 hedeflerini yakalayamayız. Bir makas değişikliğne ihtiyacımız var. 2023 deyince sadece ekonomik hedefler akla gelmesin. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılı olması dolayısıyla 2023'ün bizim özel bir anlamı var" diye konuştu.

Türkiye'de hala ciddi bir ölçek problemi olduğuna işaret eden Çağlayan, "Dünyada cirosu 1 milyar doların üzerinde olan 8 bin şirket var.
Türkiye'de ise 1 milyar doların üzeri cirosu olan sadece 30 şirket var. Ölçek konusunu Türkiye'nin muhakkak çözmesi gerekiyor. Bunun için öncelikle, finansman konusunda gerekli desteğin işletmelere, KOBİ'lere verilmesi; bankacılık sisteminin kendine yeni bir anlayış getirmesi gerekiyor. Bankacılık sisteminin büyümeyi mi kalkınmayı mı destekleyeceği konusunda karar vermesi gereken bir döneme girmiş durumdayız. Türkiye şimdi büyümeden kalkınma odaklı bir sisteme dönüşüm yapmak mecburiyetinde" ifadelerini kullandı.

"Bankacılık sisteminin bakışını değiştirmesi gerekiyor"

Çağlayan, 152 milyar dolarlık ihracatın 56 bin 400 ihracatçı tarafından yapıldığı dikkate alındığında şirket başına sadece 2 milyon dolarlık ihracat düştüğüne işaret etti.

Türkiye'nin kalkınmasının, büyümesinin ve 2023 hedeflerine ulaşmasının yegane yolunun sanayileşmekten geçtiğini vurgulayan Çağlayan, "Türkiye'nin bu konuda geldiği noktada, bu kadar başarıya rağmen, Hükümetin bir bakanı olarak sanayileşme konusunda istediğimiz hedefi yakalayamadığımızı paylaşmak istiyorum. 2023'te 2 trilyon dolar milli gelir içinde ihracatın payının yüzde 25 olmasını hedefliyoruz. Bugün sanayi Gayrisafi Milli Hasılamızın (GSMH) yüzde 16'sına kadar düşmüş. Bu Almanya'da yüzde 29 mertebesinde. Mal ihracatımızın GSMH içindeki payı bizde yüzde 18-19, Almanya'da ise yüzde 41'ler seviyesinde" değerlendirmesinde bulundu.

Bütün teşvik politikalarını sanayileşmenin gelişmesi, cari açık açısından Türkiye'nin ithalat yapmak zorunda kaldığı ürünlerin ülke içinde üretilmesini sağlamak üzerine kurduklarını anlatan Çağlayan, diğer taraftan bankacılık sisteminin bakışını ve değerlendirmesini değiştirmesi gerektiğini söyledi.

Çağlayan, "Bankacılık sistemi tüketime ve bu yolla büyümeye vereceği faiz ile üretime ve yatırıma vereceği faizi mutlaka birbirinden ayırması gerekiyor" dedi.

Türkiye'de aile şirketlerinin ortalama ömrünün dünya ile kıyaslanmayacak kadar kısa olduğunu belirten Çağlayan, "Şirket bir noktaya geliyor. İşin içine gelinler, damatlar, eltiler vesaire giriyor; bir bakıyorsunuz şirket darmadağın oluyor. Türkiye'deki arazi yapısı böyle. Mendil büyüklüğünde arazi sahipliği var. Şirketlerimizin kendi bünyesinde büyümesi, kümelenmesi ve ortaklık yapısına gitmesi gerekiyor" diye konuştu.

Eskiden beyin göçü yaşayan Türkiye'nin artık beyin gücü sahibi olduğunu dile getiren Çağlayan, Türkiye'nin mutlak surette üretim ekonomisine geçmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

Capital ve Ekonomist Dergileri Genel Yayın Direktörü M. Rauf Ateş ise Capital 500 çalışmasının başladığı 1998'den bu yana Türkiye'nin büyüdüğünü belirterek, Türkiye'den daha fazla yeni büyük şirketin çıkması gerektiğini söyledi.

Vodafone Grubu İcra Kurulu Üyesi ve Afrika, Orta Doğu ve Asya Pasifik (AMAP) Bölge Başkanı Serpil Timuray da Vodafone Türkiye olarak 4 yıldır Capital 500 araştırmasını desteklemekten büyük mutluluk duyduklarını ifade etti.

Türkiye'nin en büyük şirketi TÜPRAŞ

Konuşmaların ardından, Capital 500 araştırmasında farklı kategorilerde ilk 3 'e giren şirketlere ödülleri Bakan Çağlayan tarafından takdim edildi.

Capital 500'e göre Türkiye'nin en büyük şirketi olan Türkiye Petrol Rafinerileri'nin (TÜPRAŞ) ödülünü şirketin Genel Müdürü Yavuz Erkut alırken, bu kategoride ikinci olan OMV Petrol Ofisi'nin ödülü şirketin Strateji ve Kurumsal İletişim Direktörü Coşkun Duru'ya, üçüncü olan Türk Hava Yolları'nın (THY) ödülü ise THY Genel Müdürü Temel Kotil'e verildi.

Capital 500 araştırması kapsamında onur ödülü ise bu yıl Anadolu Grubu Onursal Başkanı Kamil Yazıcı'ya takdim edildi.

Araştırmada istihdamını en çok artıran şirketler sırasıyla İstanbul Altın Rafinerisi, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) ve CVS Makine oldu. En çok istihdam sağlayan şirket Türk Telekom olurken, bu şirketi Arçelik ve TAV Havalimanları izledi.

İhracatını en çok artıran şirketler kategorisinde Koluman Motorlu Araçlar ilk sırada yer alırken, Telpa ikinci, Kipaş Mensucat ise üçüncü oldu. En çok ihracat yapan şirketlerin ilk üç sıralaması TÜPRAŞ, Arçelik ve Ford Otosan olarak gerçekleşti.

Namet Gıda kârını en çok artıran şirket olurken, bunu Borusan Lojistik ile Borusan Otomotiv takip etti. En çok kar eden şirketler ise sırasıyla Türk Telekom, Turkcell ve Enka İnşaat oldu.

Cirosunu en çok artıran şirketler kategorisinde Sanko Enerji ilk sırada yer alırken,bu şirketi Onsa Mücevherat ve Dumankaya İnşaat izledi.