İşte ihracatın şampiyonları

2010 yılında en fazla ihracat yapan ilk bin firma, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi tarafından düzenlenen basın toplantısında açıklandı.

Geçen yılın ihracat şampiyonu 3 milyar 236 milyon dolar ile Oyak Renault olurken, bu şirketi 2 milyar 875 milyon dolar ile TÜPRAŞ, 2 milyar 643 milyon dolar ile Ford Otosan takip etti.

Tofaş, Vestel Dış Ticaret, Arçelik, Toyota, İçdaş, Habaş, Diler Dış Ticaret ise ilk on içinde yer alan firmalar oldu

2010'DA 50 BİNDEN FAZLA FİRMA İHRACAT YAPTI

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Büyükekşi, 2010 yılında 50 bin 350 firmanın fiilen ihracat yaptığını bildirdi.

2010 yılında en fazla ihracat yapan ilk bin firmanın açıklandığı toplantıda konuşan Büyükekşi, TİM'in, Türkiye'nin en büyük bin ihracatçı firması araştırmasını ilk kez 2003 yılında yapmaya başladığını anımsattı.

Türkiye'nin ihracatının son yıllarda 100 milyar doların üzerinde bir seyir gösterdiğini belirten Büyükekşi, bu yılın sonunda ihracatın 135 milyar doların üzerine çıkacağını öngördüklerini hatırlattı.

2007 yılında 44 bin 700, 2008'de 46 bin, 2009'da 48 bin 500 ve 2010 yılında 50 bin 350 firmanın fiilen ihracat yaptığını bildiren Büyükekşi, yıllar içinde ilk bin firmanın toplam ihracat içindeki payının istikrarlı bir dağılım gösterdiğini, bu oranın 2006'da yüzde 70,6, 2007'de yüzde 68,3, 2008'de yüzde 70,8, 2009'da yüzde 62,2, geçen yıl ise yüzde 64,7 olarak gerçekleştiğini bildirdi.

İlk bin ihracatçı kendi içinde incelediğinde, ilk 500 ile ikinci 500 arasında ciddi bir fark olduğunun görüldüğünü dile getiren Büyükekşi, “İlk 500 ihracatçı firma, ilk bin firmanın yaptığı ihracatın yüzde 85,4'ünü gerçekleştirirken, ikinci 500 firma geri kalan yüzde 14,6'sını yapmaktadır” dedi.

Türkiye ihracatının yüzde 55,4'ünü ilk 500 firmanın yaptığını ifade eden Büyükekşi, “İkinci 500 yüzde 9,4'ünü, geri kalan 49 bini aşkın firma da ihracatın yüzde 35,2'ini yapıyor. Geçen seneye oranla hem ilk 500 hem de ikinci 500'ün payında bir artış var. İlk 500'ün payı 2 puan, ikinci 500'ün payı 0,5 puan artmış” dedi.

GAZİANTEP ANKARA'YI GEÇTİ

İstanbul'un ihracat içerisindeki ağırlığına dikkati çeken Büyükekşi, bin firma içerisinde 483 firmanın İstanbul'dan ihracat yaptığını, ancak geçen yıla göre 9 firmanın listeden çıktığını bildirdi.

İstanbul'u, 66 firma ile İzmir'in takip ettiğini, İzmir'de de 1 firmanın listeden çıktığını belirten Büyükekşi, Bursa'nın 55 firma ile üçüncü sırada yer aldığını bu ilden ise önceki yıla göre 3 firmanın daha listeye girdiğini, Gaziantep'in ise 4 firma daha ekleyerek 53 firma ile Ankara'yı geride bırakarak 4. sıraya yerleştiğine dikkati çekti.

Ankara'nın geçen yıla göre 5 firma kaybederek 42 firma ile 5. sırada yer aldığını belirten Büyükekşi, “İhracat içinde farklı illerin ağırlığının artması, Türkiye ihracatı ve ekonomisi adına sağlıklı bir gelişmedir. İhracatın bölgesel ve sektörel düzeyde farklılaşması ve yaygınlaşması arzuladığımız ve görmek istediğimiz bir sonuçtur” değerlendirmesinde bulundu.

İlk bin ihracatçı firmanın bölgesel dağılımına bakıldığında, Marmara Bölgesi'nin büyük bir ağırlığı olduğunun görüldüğünü ifade eden Büyükekşi, Marmara'dan 601 firma ilk bin ihracatçı firma arasında yer aldığını, bu bölgeyi 136 firma ile Ege Bölgesi'nin, 82 firma ile İç Anadolu Bölgesi'nin, 70'er firma ile Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin takip ettiğini söyledi.

BİN İHRACATÇININ YÜZDE 73,6'SI ÜRETİCİ İHRACATÇI

Mehmet Büyükekşi, ilk bin ihracatçı firmanın yapısına bakıldığında ise yüzde 73,6'sının üretici ihracatçı olduğunu bildirdi.

Bin şirketin yüzde 20,5'inin grup dış ticaret şirketi, yüzde 6'sının da dış ticaret şirketi olduğunun görüldüğünü belirten Büyükekşi, “Üretici ihracatçı firma sayısının bu düzeyde yüksek olmasının sağlıklı bir durum olduğunu düşünüyoruz” dedi.

2010 yılında üretici ihracatçı firma sıralamasının Oyak Renault, Tüpraş, Ford, Tofaş, Arçelik, Toyota, İçdaş, Habaş ve Bosch şeklinde olduğunu, otomotiv, enerji, çelik ve beyaz eşya sektörünün ilk onda ağırlıkta bulunduğunu belirten Büyükekşi, ilk on grup dış ticaret firmaları sıralamasına bakıldığında ise, Vestel Dış Ticaret, Diler Dış Ticaret, Kaptan Metal, Yücel Boru, Ekom Eczacıbaşı, Başak Metal Ticaret, Ram Dış Ticaret, Zorlu Dış Ticaret, Altunkaya İnşaat şeklinde bir sıralama ortaya çıktığını kaydetti.

Büyükekşi, sektörel dış ticaret şirketleri sıralamasına bakıldığında ise GSD, Kibar Dış Ticaret, Şişecam Dış Ticaret, Trakya Tekstil, Pergamon, Ak-Pa Tekstil, Sarkuysan, GAAT Dış Ticaret, Birgi Birleşik Giyim şirketlerinin ilk onda yer aldığını söyledi.

KARLILIK GERİLEDİ

Mehmet Büyükekşi, 2009 ile karşılaştırıldığında ilk 500'ün karlılığının yüzde 8,08'den yüzde 7,48'e, ikinci 500'ün karlılığının ise yüzde 6,93'ten yüzde 4,9'a gerilediğini bildirdi.

2009 yılında daha az ciro ancak daha iyi karlılık olduğunu, geçen yıl ise ciroların artmasına rağmen karlılığın düştüğüne işaret eden Büyükekşi, ilk bin ihracatçı firma içerisindeki yabancı sermayeli şirketlerin karlılığının ise yüzde 6,55'ten yüzde 5,51'e gerilediğini kaydetti.

Sektörel ve bölgesel düzeyde 1 milyar dolar eşiğini önemsediklerini söyleyen Büyük, şu bilgileri verdi:

“İllerimizin 14 tanesi 1 milyar dolar eşiğini geçmiş durumda. Firma düzeyinde baktığımız da ise 9 şirketimizin 1 milyar dolar ve üzerinde ihracat yaptığını görüyoruz. 500 milyon ile 1 milyar arası 11, 100 milyon dolar ile 500 milyon dolar arası 94, 50 milyon ile 100 milyon dolar arasında 157, 25 milyon ile 50 milyon arasında 342 firma var. 16 milyon ile 25 milyon arasında 387 ihracatçı firma bulunuyor. 500. firmanın ihracatı 29,3 milyon dolar iken bininci firmanın ihracatı 15,8 milyon dolar oldu.”

Büyükekşi, ilk bin ihracatçının gerçekleştirdiği ihracatın yüzde 20,95'inin taşıt araçları, yüzde 14,17'sinin demir çelik ürünleri, yüzde 11,71'inin kimyevi ürünler, yüzde 11,44'ünün hazır giyim ve yüzde 10,05'inin elektrik elektronik şeklinde sıralandığını belirtti.

İLK BİNDE İSTİHDAM DURUMU...

Mehmet Büyükekşi, araştırmanın istihdamla ilgili verilerini de paylaştı.

İstahdamda beyaz yakalı ve toplam çalışanlar olarak bir ayrım yaptıklarını, 100 kişiye kadar eleman çalıştıran firmalarda 16, 100 – 200 kişi arası çalışanı olan firmalarda 50, 200 – 500 arası çalışanı olan firmalarda 95, 500 – 1000 arası çalışanı olan firmalarda 195 ve binden fazla çalışanı olan firmalarda ortalama 704 beyaz yakalı eleman çalıştığını bildirdi.

İlk bin ihracatçı firmanın, ilk 500'ü ile ikinci 500'ü arasında ortalama çalışan sayısı olarak da fark bulunduğunun altını çizen Büyükekşi, şöyle devam etti:

“İlk 500 ihracatçı firmanın ortalama çalışan sayısı 704 iken, ikinci 500 ihracatçı firmanın ortalama çalışan sayısı 294'e geriliyor. 2009 yılı ile karşılaştırıldığında hem ilk 500 ihracatçı hem de ikinci 500'ün ortalama çalışan sayısı artmış bulunuyor. İlk 500'deki ortalama çalışan sayısı 59 kişi, ikinci 500'de ise 12 kişi artmış durumda. İstihdamda 2008 yılı rakamları da geçilmiş durumda. 2008'de ilk 500'ün 702, ikinci 500'ün 257 ortalama çalışanı vardı. İlk bin ihracatçı firmanın 2010 yılındaki toplam çalışan sayısı ise 499 bindir.”

“HEDEF KURA YAKLAŞILDI”

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Büyükekşi, mevcut kurların ihracatçı için ideal olup olmadığı yönündeki sorusu üzerine, “Bizim son anketimizde dolar için yıl sonu hedefi 1,62 lira olmuştu. O yüzden şu andaki kurların geldiği noktada hedef kura son derece yaklaşıldı” dedi.

Kurumlar vergisinde ilk 100 şirket içinde ilk 20'de sanayici şirket bulunmadığına dikkati çeken Büyükekşi, “Bu şunu gösteriyor, karlılık konusunun ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor” değerlendirmesini yaptı.

Büyükekşi, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın “Bir masa iki sandalyeden oluşan ihracatçı birlikleri var” şeklinde açıklamalarının olduğunun hatırlatılması üzerine, şunları söyledi:

“Yurtdışındaydım, bunu duymadım. Bizim kanunumuz, yönetmelik ve esasları çıktı. Usul ve esasları yerine getiremeyen birlik varsa zaten kapanacaktır. Kapanan değil ancak değişiklik yaptığımız birlikler var. Doğu Karadeniz İhracatçı Birliği, Denizli İhracatçılar Birliği gibi. Benzeri çalışmayı Antalya için yapıyoruz.”

CHP'nin ihracat hedefine ilişkin bir soru üzerine de Büyükekşi, şunları söyledi:

“Bu konuya Sayın Kılıçdaroğlu ile konuşmadık. Bizim çalışmamızın kapsamlı olduğuna inanıyoruz. Onların çok fazla detaya girmeden bu çalışmaları yaptığını düşünüyoruz. Bizim asıl bakış açımız şu; biz bu çalışmayı yaparken önemli olan bütün partilerin programında üretimin, istihdamın, ihracatın yer almasıydı. Bunu da başardığımızı düşünüyorum. Üç önemli partinin ihracat hedefi var. Bu da bizim amacımıza ulaştığımızı gösteriyor.”