İstanbul'un ortasında... Günlük 50 TL için bunu yapıyorlar
Güncelleme Tarihi:
Türkiye’ye kaçak yollarla gelen Afganlar, İstanbul Beykoz’da yol kenarlarında gruplar halinde iş bulabilmek için saatlerce bekliyor. İnşaat, yük taşımacılığı, bahçe bakımı gibi işlerde çalışan Afgan mülteciler, günlük 50 ila 120 TL arasında para kazanıyor. Biz de Afganlar’ın sabah saat 05.00’te beklemeye başladıkları Beykoz’un Küçüksu Mahallesi’ndeki yollarda neler yaşandığını görmek için bölgeye gittik.
GÜNLÜK 50 TL’DEN BAŞLIYOR
Sabah saat 07.30 civarında Küçüksu’dayız. Yol kenarlarında büyük bir yoğunluk yaşanıyor. Çantaları sırtlarında onlarca kişi önlerinden geçen arabaların durmasını bekliyor. Gördüğümüz ilk grubun yanına gidiyoruz. Önce Türkçe bilip bilmediklerini soruyoruz. Aralarında iyi derecede Türkçe konuşanlar olduğu gibi, sadece bir kaç kelime Tükçe konuşabilenler de var. Ve ilk soruyu soruyoruz: “Burada neden bekliyorsunuz?” Türkçesi iyi olan ve Afganistan’dan geldiğini söyleyen kişi cevaplıyor: “İş bekliyoruz.” Türkiye’ye ne zaman geldiğini sorduğumuz Afgan anlatmaya başlıyor: “Yaklaşık 1 aydır İstanbul’dayım. Daha önce 2 yıldan fazla süre İstanbul’da yaşamıştım. Ancak Afganistan’a geri dönmüştüm. Orada yine iş bulamayınca yeniden Türkiye’ye geldim. Burada da çalışmak için bekliyoruz. Her gün sabah 05.00’te beklemeye başlıyoruz. İnşaatlarda ya da bahçelerde çalışıyoruz. İşine göre aldığımız para da değişiyor. Günlük 50 lira ile 120 lira arasında değişiyor.”
KAÇAK YOLLARLA GİRDİK
Yol kenarında bekleyen diğer gruba ilerliyoruz ve konuşmaya başlıyoruz. Türkiye’ye nasıl geldiğini sorduğumuz başka bir Afgan, “Yaklaşık 1 yıldır Türkiye’deyim. Afganistan’dan İran’a kadar yürüyerek geldik. Çok zor bir yolculuk yaptık. İran’dan ormanlık alan üzerinden Türkiye’ye kaçak yollarla girdik. Türkiye’ye geçtikten sonra otobüsle İstanbul’a kadar geldik. Yaşadığımız ev kiralık. Aylık 1500 lira kira ödüyoruz. Evde 8 kişi yaşıyoruz. Kiramızı bölüşüyoruz. Her gün iş çıkmasa da günde ortalama 80 lira kazanıyoruz. Gittiğimiz işlerde öğle yemeğimizi veriyorlar. Burada kaçak olduğumuz için çok fazla hakkımız da yok. Ancak Afganistan’daki kötü şartlarda olmaktansa burada bu tip işlerde çalışmak daha avantajlı oluyor” ifadelerini kullanıyor.
TÜRK İŞÇİLER ŞİKÂYETÇİ
BEKLEYENLERİN çoğunluğunu Afgan mülteciler oluştursa da içlerinde Suriyeli de var, Türk Cumhuriyleri’nden gelenler de. Hatta az da olsa bekleyen Türk işçiler var. Bir tanesi bizimle konuşuyor. Mülteciler sebebiyle kazandıkları paranın düştüğünden yakınıyor. “Mülteciler gelmeden önce ayda 2 bin 500 TL’ye yakın para kazanabiliyorduk” diyen Türk işçi sözlerini şöyle sürdürüyor: “Şimdi ise ayda 1500 lira ancak kazanabiliyoruz. Çünkü çok fazla oldukları için fiyat otomatik düşüyor. Daha az para almayı kabul ettikleri için onlar tercih ediliyor.”
DURAN ARACA KOŞUYORLAR
ÇALIŞABİLMEK için bekleyen Afgan işçilerin yaşları da değişiyor. 15 yaşında da bekleyen işçi var 50 yaşında olan da. Saat 08.00 civarında bekleyen Afgan işçi grubunun önünde bir araç duruyor. Bir koşuşturma başlıyor. Diğer gruplarda duran arabanın etrafını sarıyor. Biz de işçilerle birlikte duran aracın yanına gidiyoruz. Ancak konuşmaları duyamıyoruz. Kısa bir pazarlığın ardından 20’li yaşlarındaki bir Afgan arabaya binip gidiyor. Orada konuşmaları duyan bir Afgan’a neden tek kişi aldığını soruyoruz. Çok iyi Türkçe bilmese de anlatıyor: “Tek kişi gerekiyormuş. Eşya taşınacakmış. 50 lira vereceğini söyledi. O arkadaş kabul etti.”
15-20 DAKİKADA 3-4 ARAÇ DURDU
ARADAN yaklaşık 10 dakika geçiyor. Bu kez ticari bir otomobil Afganlarla konuşmaya başlıyor. İnşaatta çalışacak ‘kalıpçı’ arıyor. İşi bilen 3 kişiyi alıp hızla uzaklaşıyor. Öğrendiğimiz kadarıyla kalıp işi için 80 ila 100 lira arasında ücret ödeniyormuş. 15-20 dakika içinde 3-4 araç duruyor. Bahçe işlerinde çalıştırmak üzere işçi arayan bir kişi, iki Afganla birlikte oradan ayrılıyor. Bu kez uzakta bekleyen grubun önünde bir araç duruyor. Pazarlık kısa sürüyor. Biz daha oraya gidemeden araca iki kişi biniyor ve gidiyor.
SON 24 SAATTE NE OLDU?