İşte 2004 yılı vergileri (2)

DÜNKÜ yazımızda, ücretlilerin ve esnaf, sanatkár ve tüccarın 2004 yılı gelir vergisi tarifesine, 2004 yılı defter tutma hadlerine, fatura ve fiş kesme sınırına, 2004'te elde edilecek mevduat faizi, repo ve fonların beyan edilmeyeceğine, amortisman ayırma sınırı, Motorlu Taşıtlar Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi değişikliklerine yer vermiştik. Bugün, kaldığımız yerden devam ediyoruz.ŞİRKETLERE GAYRİMENKUL SATIŞ KOLAYLIĞIKurumlar Vergisi mükellefi olan şirketler, en az iki yıldır aktiflerinde kayıtlı olan gayrimenkulleri elden çıkarmaları halinde, bundan doğan kazancı şirket sermayesine eklemeleri koşuluyla, önemli bir 'vergi avantajı' sağlayabilecekler.Buna göre, satış işlemiKDV'ye ve alım-satım harcına tabi olmayacak.Gayrimenkulü satan şirket, elde ettiği kazanç nedeniyle Kurumlar Vergisi ve stopaj ödemeyecek.31 Aralık 2004'e kadar uygulanacak olan bu avantajdan, iştirak hissesini satan şirketler de yararlanabilecek.KİRA GELİRLERİNİN BEYANI2004 yılında elde edilecek kira gelirlerinin vergilendirilmesi, kiraya verilen gayrimenkulün 'konut' ya da 'işyeri' olma durumuna göre değişiyor.İşyeri Kira Geliri 2004 yılında elde edilecek işyeri kirasının, yıllık gayrisafi tutarı 14 milyar TL.'yi aşmadığı sürece, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyecek.[İşyeri kirasının 14 milyar TL.'yi aşması durumunda ise, aşan kısım değil, kiranın tamamı beyan edilecek.]Vergi hesaplanırken, yıllık kira gelirinden yüzde 25 götürü gider düşülecek. Kalan tutarın, yüzde 20 ile başlayan tarifeye göre hesaplanan vergisinden, kiralardan kesilen yüzde 20 stopaj mahsup edilecek. Kalan tutar ise Mart ve Temmuz 2005'de, iki eşit taksitte ödenecek.Konut Kira GelirleriKonut kira gelirlerine, 2003 yılında uygulanan yıllık 1,5 milyar TL.'lik istisna, 2004 yılı için yeniden değerleme oranı olan yüzde 28,5 gözönüne alınarak Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek.Buna göre, 2004 yılı istisna tutarının, yıllık 1 milyar 800 milyon TL. olarak belirlenmesi bekleniyor.ŞİRKET ORTAKLARININ KÁR PAYI VE TEMETTÜ GELİRLERİAnonim ve limited şirket ortaklarının, 2004 yılında elde edecekleri kár payı ya da temettü gelirlerinin beyan sınırı, 14 milyar TL. olarak belirlendi. Buna göre; 2004 yılı kár payı ya da temettü gelirinin, 1/2'si gelir vergisine tabi olmayacak. Kalan kısım 14 milyar TL.'yi aşmıyorsa beyan edilmeyecek.Mükellefin işyeri kira geliri ve diğer menkul sermaye iradı varsa, bunların tamamının 14 milyar TL.'yi aşıp aşmadığına bakılacak.FON KAPSAMINDAKİ BANKALARA VERGİ KOLAYLIĞITasarruf Mevduatı Sigorta Fonu kapsamındaki bankaların; Binaları, bina vergisinden daimi olarak muaf tutulacak.Arsa ve arazileri de, daimi olarak emlak vergisinden muaf olacak.Taşıtları da, Motorlu Taşıtlar Vergisi'nden müstesna tutulacak.Gayrimenkulleri ile diğer mal ve haklarının, müzayede mahallinde yapılan satışı da dahil olmak üzere, teslimi ve kiralanması KDV'den müstesna olacak.ENFLASYON MUHASEBESİ2003 yılı sonuna kadar yasalaştırılması ve 1 Ocak 2004 yılından itibaren yürürlüğe girmesi amaçlanan enflasyon muhasebesinde, 'yumuşak bir iniş' hedefleniyor. Enflasyon muhasebesinin, özellikle borçlu şirketler açısından olumsuz bir sonuç yaratacak olması, iş çevrelerini endişelendirdi.Bu nedenle, enflasyon muhasebesinin, 2004 yılında uygulanmasının, 'isteğe bağlı' tutulması sözkonusu.Borsada istisna 12 milyara çıkıyor BORSADA hisse senetlerinin, iktisap (yani edinme) tarihinden itibaren 'üç ay içinde satılması halinde', elde edilen kazançlara uygulanan istisnanın, yeniden değerleme oranı gözönüne alınarak, Bakanlar Kurulu'nca yaklaşık 12 milyar lira olarak belirlenmesi sözkonusu. Buna göre borsa kazancı 12 milyar lirayı aşarsa, aşan kısım gelir vergisine tabi olacağı için, 2005 yılı Mart ayında beyan edilecek. Üç aylık süre geçtikten sonra satılırsa, elde edilen kazanç, tutarı ne olursa olsun vergiye tabi olmuyor. Borsada, hisse senedini üç ay içinde satanların, kazancı şu şekilde hesaplanacak; İktisap (yani hisse senedini edinme) bedeli, elden çıkartılan ay hariç olmak üzere DİE tarafından belirlenen TEFE artış oranına göre endekslenir. Böylece, hisse senedinin bir anlamda gerçek maliyet bedeli bulunur.Maliyet bedeli, satış tutarı ile kıyaslanır.Aradaki fark, 12 milyar TL.'yi aşıyorsa, aşan kısım Mart 2005'de beyan edilecek ve fon payı dahil yüzde 22-49.5 arasında değişen bir orana göre vergilendirilecek. Buradaki 12 milyar TL.'lik istisna, her satışa değil, yıl içinde yapılan toplam satışa uygulanacak.Yıl içinde ortaya çıkan alım-satım zararları, alım-satım kárından mahsup edilecek.Esnaf, tüccar avukat ve doktora yeni kıskaçHÜRRİYET'te 1 Ekim 2003 günü 'Vergide Yeni Bir Kıskaç Geliyor' başlığı altında, iki ay önce duyurduğumuz yeni düzenlemede, son şeklini almak üzere.Buna göre; Maliye vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla; il, ilçe ve sektör bazında kár oranları belirleyecek. Belirlenen kár oranının altında beyanda bulunanlar sorgulanıp, incelemeye alınacak.Esnaf ve tüccarların 'ortalama kár haddi', serbest meslek kazancı elde edenlerin de 'asgari gayrisafi hasılat' esasına göre, vergilendirilmesi yoluna gidilecek. Buna göre; Gelir Vergisi mükelleflerinden; Ticari kazanç sahipleri (Bakkal, kasap, manav, mobilyacı, kitapçı, kırtasiyeci, lokantacı, konfeksiyoncu, yedek parçacı, saatçi, gözlükçü, kuruyemişçi, büfe, nakliyeci, tamirci vs.)Gerçek usulde vergilendirilen zirai kazanç sahipleri, Serbest meslek kazancı elde edenler (Avukat, doktor, mimar, mali müşavir, muhasebeci, sanatçı vb.)Kurumlar Vergisi mükellefleri (Anonim şirketler, limited şirketler vs.)Emsal beyan esasına göre, denetime tabi olacaklar.Ücretliye özel indirim kalkıyorÜCRETLİLERE, günde 1,5 ayda 45 milyon lira olarak uygulanan 'özel indirim' 1 Ocak 2004'den itibaren kaldırılıyor. Bu olay, işçi ve memurun 2004 yılında ödeyeceği vergiyi, her ay için 6 milyon 750 bin TL. artıracak. Bu arada, 'ücretlilere uygulanan vergi tarifesi' değişiyor. 2004 tarifesine göre; 6 milyar TL.'ye kadar olan ücretler yüzde 15, 14 milyar TL.'nin 6 milyar TL.'si için 900 milyon TL. fazlası yüzde 20, 28 milyar TL.'nin 14 milyar TL.'si için 2,5 milyar TL. fazlası yüzde 25,70 milyar TL.'nin 28 milyar TL.'si için 6 milyar TL. fazlası yüzde 30, oranında vergilendirilecek.Beyan etmeme sınırı 750 milyonBİR takvim yılı içinde elde edilen ve 2004 yılındaki toplamı, 750 milyon TL.'yi aşmayan vergi kesintisi ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul sermaye iradı (örneğin off-shore hesap ya da alacak faizi) gibi gelirler, beyan edilmeyecek. Bu tutar, 2003 yılında 600 milyon TL. olarak uygulanıyordu (GVK Md. 86/1-d).