İstanbul-Ankara hızlı treni neden yapılamıyor?

BİLİYORSUNUZ, son günlerde Ankara-İstanbul arasını birkaç saate indirecek olan hızlı tren projelerinin fazlalığı kafa karıştırdı.TCDD Genel Müdürü Vedat Bilgin'den aldığım bilgileri aktarıyorum.TÜRAY Raylı Sistemler adındaki bir şirketin ortaya attığı 20 milyar dolarlık hızlı tren projesi ‘‘havada bir proje’’. ‘‘Projeyi gördük ancak hayali yerler çizmişler, rakamlar hayali. Paranın kaynağı belli değil’’ diyor Bilgin. Bugüne kadar 1 milyar dolar harcanan ‘‘Ankara-İstanbul Hızlı Tren Proje’’sinin ise rafa kalktığını bizzat Ulaştırma Bakanı Oktay Vural açıkladı.UCUZ KREDİDüşünün ki, inşaatı için 1975 yılında düğmeye basılan projenin fiyasko olduğu 25 yıl sonra ortaya çıkıyor. Demiryolu bu projede fay hattının üzerinde. TCDD Genel Müdürü ‘‘1 milyar doları dağa gömmüşler’’ diyor. Şimdi gelelim esas gündemde olması gereken projeye.Ulaştırma Bakanı Oktay Vural'ın, daha birkaç gün önce ‘‘İspanya'dan ortalama yıllık yüzde 3 faizle çok ucuz kredi bulduk’’ dediği projeye.Hikaye biraz karışık, basitleştirmeye çalışacağım.1998 yılının, ocak ayında Türkiye ile İspanya arasında bir protokol imzalanıyor. Buna göre, İspanya kendi şirketlerine de iş verilmesi koşuluyla Türkiye'nin alt yapı projeleri için 410 milyon dolarlık kredi vermeyi taahhüt ediyor. Kredinin yaklaşık 200 milyon dolarlık bölümü ‘‘soft loan’’ cinsinden. Bunun bir bölümüyle, yapımları devam etmekte olan sekiz proje finanse ediliyor.Bu arada TCDD'nin Ankara-İstanbul tren yolunun rehabilitasyonu, yani yolculuğu 3 saatte düşürecek proje için açtığı ihaleyi İspanyol şirketi OHL ile Alarko kazanıyor. İspanyol Hükümeti OECD'ye bu projeyi finanse edeceğini bildiriyor. Söz konusu projenin ihalesi 2000 yılının kasım ayında kazanılmış. Yani yaklaşık dokuz ay önce. Kasım ayından bu yana Hazine'den onay çıkmıyor.TCDD Genel Müdürü Vedat Bilgin ‘‘Kredinin süresi dolarsa Türkiye'ye yazık. 50 yılda bir ayağımıza gelmiş bir şansı kaçıracağız. Böyle ucuz kredi asla bulunmaz’’ diyor. İspanyol Ticari Ataşesi Eduardo Euba, Hazine'nin görüşme taleplerine yanıt vermediğini söylüyor. ‘‘Bu işte bir gizlilik yok. Herşey ortada. Bizimle neden görüşmek istemediklerini anlamıyorum’’ diyor.İspanyol Ekonomi Müsteşarı Francisco Utrera'nın Hazine Müstaşarı Faik Öztrak'a gönderdiği 16 Mayıs 2001 tarihli mektup bugüne kadar yanıtsız kalmış. Tam üç aydır Hazine'den ‘‘tıs’’ yok.HESAPLAR FARKLIMektubun bir kopyası elimin altında.İspanyol Hükümeti'nin Ankara-İstanbul hızlı treni için OECD'ye taahhüdü ve şimdiye kadar İspanyol kredisiyle yapılan sekiz projenin bilgileri yer alıyor mektupta. Hazine'den, Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürü Ersen Ekren ile konuşuyorum. Halen yapılmakta olan sekiz projeden sonra eldeki kredinin hızlı trene yeterli olmadığını söylüyor.Yani anlayabildiğim kadarıyla İspanyollar ile Hazine'nin hesapları birbirini tutmuyor. Mesela sekiz projenin tutarı İspanyol Ekonomi Müsteşarı'nin mektubunda 80 milyon dolar, Hazine'nin hesabında ise 100 milyon dolar gibi görünüyor. Hesaplarda farklılık olabilir.Ama dokuz ay zarfında bu giderilemez miydi?Üstelik İspanyollar kredi eksik geldiği takdirde üstünü tamamlayabileceklerini de bildirmişler. Ucuz kredi, milyonlarca kişiyi ilgilendiren Ankara-İstanbul hızlı tren projesi göz göre göre gümbürtüye giderse yazık değil mi?Müze'ye dolar yerine euroTURİZM Bakanı Mustafa Taşar, turizm sektörüyle tanışma ve sektörün sorunlarını tartışmak için geçenlerde Lütfi Kırdar'da yapılan toplantıdaydı. Toplantının sonuç bildirgesinde, turist sayısının arttırılması için neler yapılması gerektiği ele alınmış.Turizm tesisleri yönetmeliğinin değiştirilmesi, Turizm Tanıtım Konseyi'nin oluşturulması, altyapı yatırılmaları, özel hava yollarının teşviki gibi öneriler gözüme çarpanlar arasında.İstanbul'un tanıtımıyla ilgili çalışmaların hızlandırılması da yer alıyor bildirgede. Turizm Müsteşarı Savaş Küce, yıl sonuna kadar İstanbul'a ilave 250 bin turistin gelmesi için çalıştıklarını söylüyor.Peki ya geçtiğimiz günlerde onca tartışmaya yol açan dolarlı müze fiyatları? Küce'den öğrendiğime göre, Turizm Bakanlığı önümüzdeki günlerde Kültür Bakanlığı'na ‘‘euro’’ teklifi getirmeye hazırlanıyormuş.‘‘Türkiye'ye gelen turistlerin neredeyse yüzde 60'ı Avrupa ülkelerinden. Avrupa 1 Ocak 2002 yılından itibaren euro'ya geçecek. Bu durumda Avrupalı turistten nasıl dolar istersiniz?’’ diyor Küce. Tekstilcilerle turizmciler buluşuyorALİ Koç'un desteklediği ‘‘Competitive Advantage of Turkey’’yani Türkiye'nin Rekabet Avantajı projesinden daha önce söz etmiştim.Bu projenin iki önemli ayağı turizm ve tekstil. CAT çerçevesinde bu iki sektör ilk defa sanal ortamda organize oldu. Bu iki grup ilk kez sanal ortamdan çıkıp yarın Armada Oteli'nde bir ‘‘beyin fırtınası’’ yapacaklar.İlgilenenler yarın 14.30-17.00 arası Armada Oteli, Preveze Salonu'nda toplantıyı izleyebilirler.Dünya Turizm Örgütü'ne tavsiyelerTURİZM Müsteşarı Savaş Küce bir süre önce Dünya Turizm Örgütü Genel Sekreterliği'ne adaylığını koymuş. Ancak örgütün genel sekreterinin yeniden kazanacağı yolunda bazı duyumlar alınca adaylıktan çekilmiş. Küce kararını bildirdiği mektupta, Dünya Turizm Örgütü'nün daha iyi hizmet vermesi için bazı tavsiyelerde bulunmuş. Üç ayda bir yayınlanan Dünya Turizm Örgütü'nun yayın organı WTO News bunlara geniş yer vermiş. WTO News'un ‘‘Türk turizminin şefinden tavsiyeler’’ diye verdiği haber, 2020 yılında 40 milyon turist ve 30 milyar dolarlık bir turizm geliri hedefleyen Türkiye'nin dünya turizminde artık söz sahibi olduğunun kanıtı.