İşsizlik yüzde 11.4’e çıktı, sanayi üretimi yüzde 5.7 geriledi

YILIN son çeyreğinin ilk sanayi üretimi verisi geçen yıl kasıma göre yüzde 5.7 üretim kaybına işaret ediyor. İşsizlik oranı ise eylülde yüzde 11.4’e yükseldi, geçen yıl eylüle göre 0.8 puan artış var. Hem üretimdeki düşüşe hem de işsizlik oranındaki artışa en büyük etki ise inşaat sektöründen geldi.

223 BİN KAYIP

TÜİK verilerine göre sanayi yılın son çeyreğine yavaşlamayla başladı. Tüm sektörlere yayılan bir üretim kaybı gözlenirken en dikkat çeken ise inşaat sektörüne hammadde sağlayan diğer metalik olmayan mineral imalatı ile gıda sektörü. Diğer metalik olmayan mineral imalatı geçen yıl ekime göre 13.2 üretim kaybına uğradı ve sanayi üretimini 1.1 puan geriletti. Hazır beton imalatında yüzde 32.1, inşaat amaçlı beton ürünlerinin imalatında yüzde 10.1, çimentoda yüzde 18.1, tuğla, karo ve inşaat malzemelerinde yüzde 24.9, cam imalatında yüzde 21.18 azalma var. İşsizlikte inşaat sektöründe geçen yıla göre istihdam kaybı 223 bin kişi. Taşeronların kadroya alınması nedeniyle gerileyen idari destek ve hizmet sektörü ile tarımdan sonra en fazla istihdam kaybı inşaatta yaşandı. Gelecek aylarda da inşaat sektöründeki durgunluğun sanayi üretimi ve işsizlik oranına etkisi sürecek.

SİLAH ÜRETİMİ DÜŞTÜ

Sanayiyi son aylarda taşıyan özellikle temmuzda beklentilerin üzerinde artış göstermesini sağlayan sektör gıdaydı. Gıdada ekimde geçen yıla göre üretim kaybı yüzde 5.3 ve bu sanayi üretimini 0.8 puan düşürdü. Gıdada en fazla üretim kaybı yüzde 14.4 ile öğütülmüş tahıl ürünleri imalatında. Bitkisel ve hayvansal yağ imalatı yüzde 3.4, süt ürünleri imalatı ise yüzde 10.6 düştü. Fabrikasyon metal ürünleri imalatında geçen yıla göre yüzde 11.6 gerileme genel sanayi üretimini 1 puan geriletti. Bu sektörde de merkezi ısıtma radyatörlerindeki yüzde 15.6, metalden kapı ve pencere imalatında yüzde 31’lik ve metal yapı ve yapı parçaları imalatında yüzde 16.1’lik kayıp yine inşaat sektöründeki durgunluktan kaynaklı. Ayrıca silah ve cephane imalatında yüzde 10.9, tel ürünlerinde yüzde 18.6 düşüş yaşandı. Ekimde yüzde 14.6 gerileyen otomotiv imalatı ise ana sanayinin hızını 0.8 puan kesti. Otomotivde vergi indirimleriyle gelen satışlara rağmen geçen yıla iç pazarda kayıp sürüyor. Beyaz eşya ile bilgisayar üretimindeki düşüş de sanayiyi 0.5 puan geriletti.

MART 2017’DEN SONRA EN YÜKSEK

İŞSİZLİK oranı ağustos-eylül-ekim aylarını kapsayan eylül döneminde de yükselişini sürdürerek yüzde 11.4’e çıktı. İşsizlik oranı böylece Mart 2017’den bu yana en yüksek seviyesine çıktı. İşsizlik oranı ağustosta yüzde 11.1, geçen yılın aynı döneminde ise yüzde 10.6 olmuştu. İşsizlik Mart 2017’de yüzde 11.7 olarak gerçekleşmişti. TÜİK verilerine göre işsiz sayısı 2018 Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 330 bin kişi artarak 3 milyon 749 bin kişi oldu. Tarım dışı işsizlik oranı geçen yıla göre 0.7 puanlık artışla yüzde 13.5 olarak tahmin edildi. Verilere göre genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1.6 puanlık artış ile yüzde 21.6’ya çıktı. İstihdam edilenlerin sayısı 266 bin kişi artarak 29 milyon kişi, istihdam oranı ise 0.1 puanlık azalış ile yüzde 47.8 oldu. İşgücü, 598 bin kişi artarak 32.8 milyon kişi, işgücüne katılım yüzde 54 olarak gerçekleşti.