İsrail gazına Mısır rötarı

TÜRKİYE’den Zorlu Enerji, Turcas Petrol, Enka Grubu, Enerjisa, Aksa Doğalgaz gibi şirketlerin yeni bir boru hattı inşa ederek, Türkiye’ye getirmek için müzakereler yürüttüğü İsrail gazında ilginç bir gelişme yaşandı. İsrail açıklarındaki gaz sahalarını işleten Noble-Delek ortaklığı, Leviathan sahasından çıkacak gazı Mısır’a sevk ederek, İngiliz BG gruba satmak için niyet mektubu imzaladı. Leviathan sahasında yaklaşık 530 milyar metreküp (bcm) doğalgaz olduğu tahmin ediliyor. Bu da Türkiye’nin en az 10 yıllık gaz ihtiyacını karşılayacak büyüklükte. Konuya yakın kaynaklar, İsrail gazının ilk etapta Mısır’a gitmesi durumunda, Türkiye’ye gelecek gazın 5 yıl gecikebileceğini kaydediyor.
Doğu Akdeniz gazı Türkiye’ye mi, yoksa Mısır veya Ürdün’e mi gidecek, doğalgaz sektörü bir süredir bu sorunun cevabını bekliyor. İsrail gazını Kıbrıs üzerinden Türkiye’ye getirip satmak isteyen ABD’li Noble ve İsrail enerji şirketi Delek, gazı getirmeye talip olan enerji şirketleriyle masaya oturmuştu.

10 MİLYAR METREKÜP

İsrail’den her yıl yaklaşık 10 milyar metreküp gazın, 500 kilometrelik bir boru hattıyla Türkiye’ye taşınması öngörülüyordu. Ancak Noble ve Delek, gazı Mısır’a gönderebilecek sürpriz bir hamle yaptı. Ortaklar, Leviathan sahasından çıkacak gazı, dünyanın önde gelen LNG alım-satım şirketlerinden biri olan İngiliz BG Group’a Mısır’da satmayı taahhüt eden bir niyet mektubu imzaladı. Buna göre, İsrail gazı doğrudan BG’nin Idku’daki sıvılaştırılmış
doğalgaz (LNG) tesisine taşınacak. BG Group, Mısır’daki gaz sıkıntısı nedeniyle zor günler yaşıyor.

Görüşmeler, İsrail gazının Mısır’ın boşta kalan LNG ihracat tesislerine sevk edilmesi üzerinde yoğunlaşıyor. Anlaşmanın Türkiye’yi nasıl etkileyeceğini sorduğumuz konuya yakın kaynaklar, şunu söylüyor: “Eğer Mısır tercihini kullanmak isterlerse, Türkiye’ye gelecek olan gaz gecikebilir. Zaten ilk yıllarda sahadan 10 bcm gaz çıkarmayı düşünüyorlardı. İlk etapta 7 bcm Mısır’a satacaklarsa, bu Türkiye’ye gelecek gazın en az beş yıl ötelenmesi demektir. Zaten gazın buraya gelmesi için yaklaşık üç yıla ihtiyaç vardı. Bu süreyi BG için harcarlarsa, Türkiye’ye gazın gelmesi 2020’yi çok rahat geçer.”

30 MİLYAR DOLAR

BG Group ile Leviathan ortaklarının yapacağı anlaşmanın 30 milyar dolar değerinde olduğu ve 7 milyar metreküp gazın yeni bir su altı boru hattı ile 15 yıl boyunca Mısır’a taşınmasını öngördüğü kaydediliyor.

Marjlar yüzde 30 eridi

BP’nin Türkiye Akaryakıt Ülke Müdürü Martin Thomsen, EPDK’nın uyguladığı iki aylık tavan fiyat döneminde bayi ve dağıtım şirketlerine kalan pompa marjının yüzde 30 azaldığını söyledi. Sanatçı Mustafa Sandal’ın yer aldığı yeni reklam kampanyasının tanıtımına yönelik basın toplantısı sonrasında soruları yanıtlayan Thomsen, EPDK’dan beklentilerinin şirketlerin giderlerini ve ödedikleri vergileri de göz önünde bulundurması olduğunu kaydederek, “Ayrıca bizimle iletişim kanallarını açık tutmalarını da istiyoruz. Böylece birbirimizi daha iyi anlayabiliriz” dedi.

Önemli bir fırsat kaçabilir

BOSPHORUS Energy Club Başkanı Mehmet Öğütçü, geçtiğimiz günlerde Reuters’a yaptığı açıklamada, Doğu Akdeniz gazının Türkiye’ye gelmesi ve Türkiye üzerinden Avrupa piyasalarına ulaşması için 7-8 aylık bir süreçte yatırım aşamasına geçmek konusunda adım atılamazsa, fırsat penceresinin kaçabileceğini söylemişti. Enerji yetkilileri, Türkiye’nin projeye destek verebilmesi için iki ülke arasındaki politik sorunların çözülmesi gerektiğine vurgu yapıyorlar.