İslami mortgage şirketi kuruyor

BORSA İstanbul’dan Türk Hava Yolları’na Ziraat Bankası’ndan Halk Bank’a kamunun 14 devinin ve gayrimenkullerinin sahibi olan Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) Başkanı Mehmet Bostan basın toplantısıyla merak edilenleri cevaplandırdı.  

Bostan şubatta kurulan Varlık Fonu için “Roma bir günde inşa edilmedi” benzetmesini yaparak, acele edilmemesini henüz değerlendirme ve analiz aşamasında olduklarını vurguladı. Bostan’ın verdiği bilgiye göre Fon’un aktif büyüklüğü 200 milyar dolar, ancak yaptıkları değerlemeye göre ise piyasa değeri 40 milyar doları buluyor. Bostan bu oranı “Beklediğimizden iyi çıktı” diye değerlendirirken en çok sorulan soru Fon’un ne yapacağı. 

EN SOMUT GELİŞME
Rusya’nın varlık fonu ile varılan 1 milyar dolarlık ortak fon kurma anlaşmasının yanı sıra iki ülke ile daha görüşmeler sürüyor. Ancak somut bir gelişme de var. İslam Kalkınma Bankası’nın üye ülkelerdeki özel sektör yatırımlarını finansal ve teknik yönden desteklemek için kurulan İslami Özel Sektör Kalkınma Kuruluşu (ICD) ve bunun iştiraki Catalyst Grup ile Türkiye’de İslami mortgage şirketi kurulması konusunda anlaşıldı.

Hem şirket kurulacak hem de farklı kesimlerin konut ihtiyacının karşılanması için faizsiz kredi verilecek. Kalkınma bankalarından farklı olarak Fon’un şirketi vadeleri uzatacak ve verilen krediler yeniden değerlendirilecek. Bostan, “İslami mortgage’in Türkiye’de çok yaygın talep göreceğini biliyoruz. Hem de sermaye piyasalarına getireceği ürün çeşitliliği olacak. Çerçeve anlaşması imzalandı. Nasıl ilerleneceği konusunda çalışılıyor. İslam Kalkınma Bankası ile başka işbirlikleri de yapılacak. 3 aya kuruluş çalışmalarını tamamlamayı düşünüyoruz. İzinleri de alıp 9 ay 1 yıl içinde faaliyete geçecek” diye konuştu.

HALKA ARZA ZAMAN VAR
Bostan, gazetecilerle bir araya geldiği toplantıda merak edilen soruları yanıtladı. Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesine yapacakları en temel katkının uzun vadeli yatırım perspektifi kazandırmak ve kurumsal, uluslararası yatırımcının ilgisini çekecek bir yapı oluşturmak olduğunu söyleyen Bostan, şöyle konuştu: “Türkiye’de mevduatların ortalama vadesi 45 gün, hisse senedi tutma süresi de kısa. Oluşturduğumuz yapının hem ihraççı hem de yatırımcı olarak sermaye piyasalarında kendini göstermesi çok önemli. Fon, Türkiye’de uzun vadeli yatırım yapacak ya da uzun vadeli yatırıma imkan veren ürün sunacak. Halka arz da olabilir ama buna daha zaman var. Değeri çok büyük ve bunun yüzde 10-20’si bile her türden yatırımcının ilgi duyacağı bir şey. 1-2 yılı teşhis süreciyle geçireceğiz. Çeşitli yatırım alanları ortaya çıkabilir. Her bir varlığın farklı bir yatırım unsuru olduğunu düşünürsek farklı açılımları olabilir. Dinamik portföy yönetimi yapan bir yer olacağız. Olabilecek karşımıza çıkabilecek uygulamalardan bir tanesi halka arz.” 

HİSSE VE DOLAR ALMADIK
Geçen hafta Borsa İstanbul’un tarihi zirveyi görmesi Varlık Fonu’nun borsada işlem yaptığı iddialarını gündeme getirmişti. Bostan, kanunlarının Varlık Fonu’na her türlü para ve sermaye piyasasında işlem yapma hakkı verdiğine dikkat çekerek “Hisse alıp satabilir, döviz alabilir, tahvil ihraç edebiliriz. Ancak böyle bir işlemimiz olmadı” diye konuştu. 

VARLIK FONU NASIL DENETLENECEK
MEHMET Bostan, en çok sorulan Fon’un denetimi konusuna da açıklık getirdi. Bostan şunları söyledi: “Öncelikle uluslararası standartlara uygun bağımsız denetimden geçeceğiz. Her yılsonunda bu denetim yapılacak ve sonuçları açıklanacak. İkinci denetim başbakan tarafından atanacak denetim elemanları tarafından yapılacak. Bu iki rapor üzerinden TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na bir sunum yapacağız.” Yönetim kurulunun ayda bir toplanacağını ancak 8 toplantı yaptıklarını dile getirerek danışma kurulu üzerinde çalışıldığını belirtti.

KÜRESEL ÖLÇEKLİ SATIN ALMA YAPILABİLİR
BOSTAN, Fon’un elbette küresel ölçekli stratejik bir satın almaya imza atabileceğine dikkat çekerek şöyle konuştu: “Kasımda çalışmaya başladık. Daha bebek bile değil oluşmakta olan bir yapı. Türkiye’ye rekabet gücü katacak adımlar atabilir, önemli satın almalar, birleşmeler, işbirlikleri yapılabilir. Keza uluslararası anlamda Fon, kendini Türkiye’ye giriş kapısı olarak konumlandıracağı için çok önemli işbirliklerine davet alıyoruz. İlk başladığımız günden itibaren ilgi büyük.” 

VARLIKLARA YÖNETİCİ ATAMAYACAK
BOSTAN, Fon’a devredilen varlıkların nasıl yönetileceği konusunda da dünya örneklerini incelediklerini ve en akıllarına yatanın ‘stratejik mimar’ denilen yöntem olduğunu belirtti. Bostan, bu yöntemle Fon varlıklarıyla ana hedeflerin iletişiminin yapılacağını ve süreç içinde de bunun ölçümlerinin yapılacağını belirtti. “Fon’a sermayedar olarak Türk Ticaret Kanunu yönetim hakkı veriyor. Ancak şu an bizim gündemimizde yönetimlere girmek gibi bir çalışma yok” diyen Bostan, stratejik mimari yöntemini uygulamayı düşündüklerini kaydetti. 

TEKNOLOJİ FİRMALARINA YATIRIM ÖNCELİKLİ
DÜNYADA varlık fonlarının son 10 yıldır farklı bir trend içine girdiklerini ve bu enteresan trendin kendilerinin de ilgisini çektiğini belirten Bostan, şöyle devam etti: “Eskiden büyük ölçekli alt yapı yatırımlarına girerken şimdi bazıları Silikon Vadisi’ne ofis açtılar bir takım teknoloji, sosyal medya, telekom, biyoteknoloji şirketlerinin hisseleri alıyorlar. Küçük ölçekli yatırımlar yaptılar ve azınlık hisseleri aldılar. Dolayısıyla farklı alanlara da değerinin yüksek olduğu gelecekte değer yaratabilecek alanlara giriyorlar. Türkiye Varlık Fonu’nun da aslında bu tür yatırımları olacak. Enerji de önemli başlıklardan. Fintech konusu da üzerinde çalıştığımız opsiyonlardan biri.”

TALİMAT GELİRSE KANAL İSTANBUL'U FİNANSE EDERİZ
BOSTAN, Türkiye’nin ‘çılgın projesi’ Kanal İstanbul’un finansmanının hükümetin yönetiminde olduğunu belirtirse davet ederlerse ve talimat verirlerse tabii ki bunun finansmanını da yapacaklarını belirtti. Böyle yatırımlar da olabileceğini söyleyen Bostan “Önemli olan yatırım yaptığımız alanların Türkiye’ye değer yaratması lazım, Türkiye’nin geleceği için önemli olmalı ve Fon’a para kazandırması lazım. Maliyet fayda ve getiri analizini yaparak bu tür kararları vereceğiz” dedi. 

NASIL FİNANSMAN YARATILACAĞI HENÜZ TARTIŞILIYOR
BORÇLANMA açısından Fon’un büyüklüğünün vereceği bir rüzgar ve bir pazarlık gücü olacağına dikkat çeken Bostan “Ne kadar büyük oyuncu olursanız pazarlık şansınız o kadar atar. Borçlanma olsa tahvil olabilir olursa sermaye piyasasında ortaya çıkaracağı güç olacak ve kaldıraç imkanını değerlendireceğiz. Tahvil mi olur seküritasyon şeklinde mi olur üzerinde çalışılabilir. Bazı fonların ülkenin uluslararası stratejik hedeflerine odaklanıldığını gördük bazıları da yatırım şirketi gibi çalışıyor. Uzun dönemli hedefle finansal getiriyi ortada buluşturmak lazım” dedi.