İslam Bank rekabeti

TÜRKİYE’nin faizsiz finans sistemine likidite ve küresel altyapı yatırımlarına kaynak sağlamak amacıyla İslam Kalkınma Bankası ile birlikte bir süredir yürüttüğü Mega İslam Bank’ın kuruluş çalışmaları Türkiye ve Endonezya arasında önemli bir rekabete yol açtı. Türkiye’nin merkezi İstanbul olacak şekilde sürdürdüğü kuruluş çalışmalarında hangi İslam ülkesinin ne kadar ortak olacağı müzakere edilirken, Endonezya’dan da, bankanın merkezinin kendi başkenti Cakarta’da kurulması yönünde bir talep geldi. Türkiye ve Endonezya bankanın merkezi olma yarışını güçlü bir şekilde sürdürünce, iki merkezde ayrı birer banka kurulması fikri ortaya çıktı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de, iki ülke arasındaki yoğun rekabeti doğrularken, gelinen noktada şimdilik çifte banka kurulması formülü üzerinde durduklarını, yapı şekillenir şekillenmez bu yıl içinde kuruluş çalışmalarının tamamlanabileceğini söyledi.

ENDONEZYA’NIN HEVESİ 

Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin (TKBB) dünkü olağan genel kuruluna katılan Şimşek, Mega İslam Bank’ın kuruluş çalışmalarına ve Endonezya ile yaşanan rekabete ilişkin sorularımızı yanıtladı. Mega İslam Bank’a İslam ülkelerinin büyük önem verdiğinin altını çizen Şimşek, Endonezya’nın da bu bankanın merkezi olmak için çok istekli olduğunu ve çok çaba sarf ettiğini vurguladı. Şimşek şu ana kadarki süreci şöyle özetledi: “Endonezya’nın ve Türkiye’nin merkez olmaktan vazgeçmemesi üzerine uluslararası bir araştırma şirketinin konuyu incelemesine karar verdik. Yapılan inceleme sonucunda Türkiye’nin ve Endonezya’nın artıları, eksileri sıralandı. Ancak bankanın nerede kurulmasının daha iyi olacağına konusunda bu bağımsız kuruluş da kararsız kaldı. Durum böyle olunca son olarak geçtiğimiz haftalarda Türkiye, Endonezya ve İslam Kalkınma Bankası yetkilileri Washington’da IMF yıllık toplantıları sırasında biraraya geldik. O toplantılarda coğrafi yakınlıklar göz önüne alınarak biri İstanbul’da, biri Cakarta’da olmak üzere iki farklı banka kurulması fikri güçlendi. Ancak nihai karar verilmiş değil. Önümüzdeki hafta Cakarta’ya gidiyoruz. Burada bir aşamaya gelmeyi bekliyoruz.” 

SERMAYESİ 10 MİLYAR $

Türkiye’deki bankaya İslam Kalkınma Bankası ve Türkiye Hazine’sinin ortak olacaklarını belirten Şimşek, özel sektörün ortak olması konusunu şimdilik görüştüklerini, bu olasılığa kapıyı kapatmadıklarını söyledi. Şimşek, Cakarta’da kurulacak Mega İslam Bankası’nın Asya bölgesine İstanbul’daki bankanın da dünyanın geri kalanına hitap edeceğini de sözlerine ekledi. Konuya yakın kaynaklarda edinilen bilgiye göre Türkiye ile birlikte Katar, Suudi Arabistan ve birkaç Körfez ülkesinin daha İstanbul merkezli bankaya ortak olacak. İki farklı banka kurulsa bile, bunların koordinasyonunu sağlayacak bir üst yapının kurulup eşbaşkanlık veya sırayla başkanlık gibi yöntemlerle tüm paydaşların yönetimde yer alacağı belirtiliyor. Türkiye’nin ilk etapta 300 milyon dolar sermaye koymayı teklif ettiği, Endonezya’nın ‘ben de 300 milyon dolar sermaye koyarım’ demesi üzerine bu teklifini yükselttiği kaydediliyor.  Kaynaklar bankanın toplam sermayesinin 10 milyar dolara çıkabileceğini belirtirken Mehmet Şimşek de, sermaye konusunu net bir rakam vermese de, “Güçlü ve küresel bir banka olacak. Sermayesi öyle 300-500 milyon dolar olmaz” sözleri ile özetledi. 

KATILIMDA ÖZGÜN ÜRÜNLER OLMALI

MEHMET Şimşek katılım bankacılığına ilişkin önemli tespitlerde bulunduğu genel kuruldaki konuşmasında ise şunları söyledi: “İslami finansta ölçek küçük, rekabet daha yoğun. İslami finansa ilişkin algı, ‘Bunlar  klasik bankacılığın ürünlerini kopya ediyorlar, özgün bir şey değil’ şeklinde olmamalı. Türkiye açısından faizsiz finans sisteminin gelişmesi kritik önem taşıyor. KOBİ’lere siz daha güçlü destek veriyorsunuz. Girişimciliği de KOBİ’leri de güçlü bir şekilde desteklediğiniz görülüyor. Bu çok önemli. Türkiye’de faizsiz finans  sisteminin birçok bileşenine ilişkin yasal altyapıyı geçmiş dönemde yaptık. İslami kurallar çerçevesinde işleyen fonların önü açık, katılım sigortacılığının önü açık. Borsa İstanbul’da katılım endeksleri oluşturuluyor. Olaya sadece katılım bankacılığı çerçevesinde bakmamamız lazım. Bizim hedefimiz, sermaye piyasalarının derinleştirilmesi. Bunu başarırsak Türkiye öbür hedeflerini başarır.”

YENİ OYUNCULAR GELMEZSE YÜZDE 15 HEDEFİ ZOR

BANKACILIK Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, 2023 finansal hizmetler vizyonunda faizsiz bankacılık sisteminin aktif büyüklüğünün 300 milyar doların üzerine çıkması ve ayrıca faizsiz finansın toplam sektör içindeki payının yüzde 15’e yükselmesinin hedeflendiğini söyleyerek, fakat bu hedefe ulaşılması için yeni oyuncuların sisteme girmesi gerektiğini belirtti. Akben, “Vakıfbank’ın Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait hisselerini Hazine’ye devretmesiyle kamu tarafındaki kaynakların bu sistemde değerlendirilmesi sektörün büyümesinde önemli bir rol üstlenecek. Ama sektöre yeni oyuncuların girmesi gerekiyor. Aksi takdirde bu hedefe ulaşmak zor” dedi.

BANK ASYA İÇİN TEKLİF YOK

TASARRUF Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkanı Şakir Ercan Gül, Bank Asya için herhangi bir teklif olup olmadığına yönelik, “Teklif yok, şu an yok” dedi. Bankaya yönelik satış çalışmalarının devam ettiğini kaydeden Gül, 29 Mayıs’taki süre sonuna kadar satamamaları halinde bankanın tasfiye edileceğini söyledi. Gül, bu tarihe kadar satmayı deneyeceklerini söyledi.

YENİ BAŞKAN  FAHRETTİN YAHŞİ

YOĞUN bir katılımla gerçekleşen Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin 15. Genel Kurulu’nda yapılan seçimde, Yönetim Kurulu Başkanlığına  Albaraka Türk Genel Müdürü Fahrettin Yahşi seçildi. Başkan Yardımcılığı’na ise Ziraat Katılım Bankası Genel Müdürü Osman Arslan getirildi. Toplantıya Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve katılım bankalarının genel müdürlerinin yanı sıra TMSF Başkanı Şakir Ercan Gül, BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın ve kamu bankalarının temsilcileri hazır bulundular.

DANIŞMA KURULU  ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

TKBB Başkanlığını dün Fahrettin Yahşi’ye devreden Osman Çelik, faizsiz finans sisteminin daha hızlı ve sağlıklı gelişmesi için Hazine’de  yürütülen Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu’nun, TKBB’ye ürün geliştirilmesi görevi verdiğini, bu kurulda ayrıca birlik bünyesinde bağımsız bir Merkezi Danışma Kurulu oluşturulmasının çalışmalarının sürdüğünü belirtti.