İşadamları yatırımla dönüyor

Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON)  ve Türkiye İhracat Meclisi (TİM) organizasyonuyla Astana’da düzenlenen Kazak-Türk İş Forumu yatırımla sonuçlandı. Türkiye’den 150 işadamının katıldığı forumun ardından aynı masada buluşan Türk ve Kazak işadamları Cumhurbaşkanı Abdullah GÜL’ün geliştirdiği model kapsamında bir araya geldi. Türk tarafından Kibar Holding Başkan Yardımcısı Ali Kibar, Rixos Oteller Zinciri sahibi Fettah Tamince, YDA Grup Başkanı Hüseyin Arslan, Turkuaz Şirketler Grubu CEO'su Zeki Pilge, Galaksi Grup sahibi Mehmet Artuk Aslan, Kayseri Şeker'den Errtuğrul Genç, Gürmed Medical sahibi Mehmet Sungur, Tiryaki Agro Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, Oratech Teknoloji Genel Müdürü Ayhan Haktanır, Okan Holding Başkanı Bekir Okan katıldı. Kazak heyetinde ise Tooalit Petrol, Toomgmstan, Oao ve Global Chemical Company şirket temsilcileri yer aldı.

İkili görüşmelerde enerjiden tarıma, sağlıktan petrokimyaya kadar bir çok alanda adımlar atıldı. Toplantı sonrası TUSKON Başkanı Rızanur Meral ve TİM Başkanvekili Mustafa Çıkrıkçıoğlu işbirliklerini açıkladı. Buna doğrultuda Kibar Holding Kazakistan'da Alüminyum işleme tesisi konusunda yatırımı planlıyor. Kibar Holding Ali Kibar kendilerinin prensipte olur dediği yatırım için hammadde garantisinin ve fiyatının önemli olduğunu söyledi. Galaxy Grup ise beş yıllık hammadde alma garantisi verilmesi halinde 1.000 kişinin çalışacağı alüminyum işleme tesisi kuracak.

Kayseri Şeker Kazakistan’da -40 derecede pancar yetiştirerek büyük üretim tesisleri yapmayı planlıyor. Sağlık alanında ise Kazakistan'daki Hastane Zincirleri ile ekipman ve görüntüleme merkezleri alanında işbirliğine gidilecek. Gürmed Medical yapacağı bu yatırımla Kazakistan'ın hedef sektörlerinden biri olan sağlık alanına girecek. Tiryaki Agro ise kiralayacağı arazilerde -20 derecede fasulye ve mercimek üretecek. Firma organik tarımda 1 milyar dolarlık işlem hacmine ulaşmayı planlıyor. Kazakistan'da daha önce 90 milyar dolarlık yatırım yapan Granist firması da 150 milyon dolarlık yatırımla vitrifiye malzemesi üretmeyi planlıyor.

Kazaklar da boş durmadı

Toplantıda Cumhurbaşkanı Gül, Kazak firmaları da Türkiye'ye yatırıma çağırdı. Kazakista’ın en büyük petro kimya firmalarından Tooalit'in temsilcisi Türkiye'de ciddi projeler yapmak istediğini açıkladı. Kazak firmaları özellikle sağlık yatırımları konusunda türk firmalarının önerilerine açık olduklarını söylediler.�

Hedef 10 milyar dolar ticaret

TUSKON Başkanı Rızanur Meral, Kazakistan’ın başta doğalgaz olmak üzere, demir cevheri, manganez, krom, nikel, kobalt, bakır, çinko, kurşun, altın ve uranyum gibi madenler alanlarında çok zengin bir ülke olduğunu ve büyük yatırım potansiyeli bulunduğunu söyledi.  Meral, “Ancak asıl hedefimiz 2 yılda 5, beş yılda ise 10 milyar dolar hacim” dedi.

Kazakistan’ın bu yılın Ocak ayında Rusya ve Belarus’la gümrük birliği anlaşması imzaladığını hatırlatan Meral, bu nedenle heyette, Kazakistan’da üretim yaparak Rus pazarına kolayca girmek isteyen birçok işadamının bulunduğunu bildirdi. Meral “Kazakistan kanunların en çok oturduğu ve hassas uygulandığı ülkelerden biri. Burada mafya yok. İşadamlarımız ‘Her şeyi parayla çözeriz’ diye hukuki gerekleri yerine getirmiyor ve ön hukuki teknik çalışmalar yapmıyorlar. Artık bu eski önyargılarımızdan kurtulalım” çağrısı yaptı. 

Üretim yapana 2030’a yıl vergi yok

Kazakistan İşadamları Derneği (KAZKA) Başkanı Cumabek Canıkulov,  Kazakistan’da inşaat, inşaat malzemeleri ile Hazar Denizi’ndeki atıklarla ilgili ekolojik ve çevre projeleri bulunduğunu bildirdi. Canıkulov, Kazakistan’da özellikle üretim yapanlar için vergilerin düşük olduğunu, iplik, kumaş ve pamuk üzerine yapılan tekstil üretiminde gelir vergisi oranının 2030’a kadar sıfır olduğunu bildirdi.

DEİK’e cevap: 2 kadının pişirdiği yemeğin tadı tuzu olmaz 

TUSKON Başkanı Meral, Rusya Devletbaşkanı Medvedev’in Türkiye ziyareti sırasında patlak veren DEİK TUSKON çekişmesi ile ilgili açıklamalar yaptı. DEİK’le herhangi bir problemlerinin olmadığın ancak organizasyonun 5’e yakın kurum tarafından gerçekleştirilmesinin kötü sonuçlar ortaya çıkardığını savunan Meral, “Kötü organizasyon ortaya çıkıyor. İnsanlar dünyanın her yerine aynı anda gidemez. Bu bir hizmet yarışı. Hepimiz Türkiye için çalışıyoruz. Aramızda problem olmaz” dedi. TİM Başkanvekili Mustafa Çıkrıkçıoğlu da TUSKON’la bugüne kadar çok güzel organizasyonlar yaptıklarını ifade etti. DEİK’e atıfta bulunan Çıkrıkçıoğlu, “1 yemeği iki kadın pişirirse o yemeğin tadı tuzu olmaz” şeklinde konuştu. 

Bilgin’den Türk bankalarına eleştiri

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, Kazakistan gibi Türk yatırımlarının olduğu yerlerde Türk bankalarının ilgisiz kalmasını eleştirdi. Türkiye’de bankacılık sektörünün milli gelirin birkaç katı büyüklüğüne ulaşacağını savunan Bilgin, bunun için bankacılık sektörünün yurtdışına açılması gerektiğini bildirdi. Bilgin, “Vizyon geliştirmemiz lamız. Özelikle Türk olan bankaları kast ediyorum. Türk bankalarının aktif büyüklükleri 550 milyar dolara ulaştı. Yurtiçinde potansiyel var ama içeriye takılıp kalmasınlar. Yurtdışına açılsınlar. Bunu özellikle sahibi Türk olan bankalara söylüyorum” dedi. Dünyanın büyük bankalarının bir çok yerde şubesi olduğunu ifade eden Bilgin şöyle devam etti:

“Onlar zaten Kazakistan’da var. Türk bankalarının Makedonya Arnavutluk Balkanlar gibi ülkelerle ile Kafkasya’da olması lazım. 15-20 milyon dolarlık yatırımla bu gerçekleşir. Geçmişte bazı bankalarımız 150-200 milyon doları bir kalemde batırdığını düşünürsek 20 milyon dolarlar küçük rakamlar. Bankacılarımız çok akıllı. Balkanlar ve Kafkasya onlar için hedef pazar olabilir.”