İş dünyasından büyüme açıklaması

İş dünyasının önde gelen isimleri Türkiye ekonomisinin ilk çeyrekte yüzde 7 oranında büyümesine yönelik açıklamalarda bulundu. Pandemi ortamında güçlü büyüme kaydeden Türkiye ekonomisine dair iş dünyasının açıklamaları şöyle:

ASO BAŞKANI NURETTİN ÖZDEBİR

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının olumsuz etkilerine rağmen bu yılın ilk çeyreğindeki yüzde 7'lik yüksek oranlı büyümenin önemine dikkati çekerek, "İkinci çeyrekte de baz etkisi ile çift haneli bir büyüme rakamını görmemiz muhtemeldir." ifadesini kullandı.

Özdebir, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumunca (TÜİK) açıklanan 2021 yılının birinci çeyreğine ilişkin gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini değerlendirdi.

Söz konusu dönemdeki yüzde 7'lik ekonomik büyümeyle bu alandaki beklentilerin gerçekleştiğine dikkati çeken Özdebir, şunları kaydetti:

"Büyümenin önemli öncü göstergeleri olan, sanayi üretimi, perakende satış endeksi, kapasite kullanım oranındaki artış ilk çeyrekte yüksek bir büyümenin olacağına işaret ediyordu. Pandeminin devam eden olumsuz etkilerine rağmen yüksek bir büyüme görmemiz oldukça önemli. Büyüme güzel, önemli olan sürdürebilir olması. İkinci çeyrekte de baz etkisi ile çift haneli bir büyüme rakamını görmemiz muhtemeldir."

Özdebir, sanayi sektörünün, yaşanan tüm zorluklara ve salgının sarsıcı ekonomik etkilerine karşın ekonominin yüz akı olduğunu ve büyümeye önemli katkı sağlamaya devam ettiğini bildirdi.

"MALİYET KAYNAKLI GELİŞMELER ÜRETİM YAPMA YETENEĞİNİ AZALTIYOR"

Son dönemde emtia, ara mal ve yarı mamul ürünlerde döviz bazındaki artışların sanayicinin üretim gücünü önemli ölçüde azalttığını belirten Özdebir, şu ifadeleri kullandı:

"Küresel emtia fiyat endeksi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 72 artış gösterdi. Kredi kullanarak üretim gücünü korumaya çalışan firmalar son dönemlerde işletme bilançolarında ciddi bozulma ile karşı karşıya kaldı. Diğer taraftan daha önce kullanılan kredilerin de vadesinin gelmesi sanayicinin likidite sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Maliyet kaynaklı gelişmeler üreticinin üretim yapma yeteneğini ciddi anlamda azaltmaya devam ederken, üçüncü çeyrekten itibaren büyüme dinamiklerini olumsuz yönde etkileyebilecektir."

Firmaların bugüne kadar krediyle ayakta kalmaya çalıştıklarına işaret eden Özdebir, "Bundan sonraki süreçte, düşük faizli kredi ve vergisel desteklerin devreye girmesi biz sanayicilerin üretime devam edebilmesi ve büyümenin sürdürebilmesi açısından hayati önemdedir. Potansiyel GSYH büyümesini hızlandırmak için daha fazla ve daha kaliteli yatırımlar, bir başka deyişle sanayi üretimi ve sanayi üretimiyle bütünleşik yatırımlarının desteklenmesi gerekmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

DEİK BAŞKANI NAİL OLPAK

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, veriler doğrultusunda, Türkiye'nin artık sadece büyüyen değil, büyümenin ivmesini de artıran bir döneme girdiğini belirterek, "Salgına rağmen beklentiyi aşan, dengeli, sürdürülebilir ve kaliteli büyüme kompozisyonu sevindirici." ifadesini kullandı.

Olpak, yaptığı yazılı açıklamada, yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme rakamlarını değerlendirdi.

Bu yılın ilk çeyreğinde büyüme verilerine ilişkin öncü göstergelerin yüksek büyümenin sinyallerini verdiğini aktaran Olpak, sanayi üretiminin ilk çeyrekte yıllık yüzde 12,3 büyürken, ihracatın ilk çeyrekte yıllık yüzde 17,2 artarak 50 milyar dolar seviyesini aştığını, PMI verilerinin de dönem boyunca eşik değer olan 50'nin üzerinde gerçekleştiğini kaydetti. Olpak, "Bu anlamda açıklanan veri beklediğimiz gibi yüksek gerçekleşti." ifadesini kullandı.

Veriler doğrultusunda Türkiye'nin, artık sadece büyüyen değil, büyümenin ivmesini de artıran bir döneme girdiğini belirten Olpak, "Salgına rağmen beklentiyi aşan, dengeli, sürdürülebilir ve kaliteli büyüme kompozisyonu sevindirici." değerlendirmesinde bulundu.

"TÜM SEKTÖRLERE YAYILAN KAPSAYICI BİR BÜYÜME VERİSİ GÖZLEMLEMEK SEVİNDİRİCİ"

Büyümenin detaylarına bakıldığında, tüm sektörlere yayılan kapsayıcı bir büyüme verisi gözlemlemenin çok sevindirici olduğunu aktaran Olpak, şunları kaydetti:

"En yüksek büyüme performansı dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla bilgi ve iletişim sektöründe gözlemleniyor. Bu da salgının ekonomi üzerindeki olumsuz etkisini azaltmakla beraber gelecekte hazırlanmamız gereken dijital dönüşüm için de fırsatları iyi değerlendirdiğimizi gösteriyor. Bunun dışında öncü sektörlerden izlediğimiz gibi sanayi sektörünün yüzde 11,7 oranında büyüyerek ekonomik büyümede önemli bir rol oynadığını görüyoruz. Üretimin artması son derece değerli.

Büyümenin harcama kompozisyonuna bakıldığında ise en büyük artışın yüzde 11,4 oranında yatırımlar kaleminde olması da ayrıca sevindirici. Yatırım odaklı bir büyüme, büyümenin sürdürülebilir ve kapsayıcı olması bakımından önemli bir kazanım. Özellikle makine ve teçhizat yatırımlarındaki yüzde 30,5 oranındaki artışı önümüzdeki dönem büyüme verisi için de önemli bir gösterge olarak değerlendiriyoruz. Önümüzdeki dönemde makine ve teçhizat yatırımına, bu dönem yüzde 4,7 oranında daralan inşaat sektöründeki yatırımların da eşlik etmesi için çalışmalarımızı sürdürmeliyiz. Buna ilaveten, yurt içi tüketim harcamalarının yüzde 7,4 oranında büyümesine ilave olarak mal ve hizmet ihracatının yüzde 3,3 oranında büyümesi de hem yurt içi pazarın hem de yurt dışı pazarların etkin olarak kullanıldığını gösteriyor. Özet olarak, büyümenin yüksekliği kadar, iç ve dış talebin daha dengeli olduğu, sürdürülebilir ve kaliteli bir büyüme kompozisyonun olduğunu gözlemlemek sevindirici oldu."

"YIL SONUNDA YÜZDE 6 CİVARINDA BİR BÜYÜME TAHMİNİMİZİ KORUMAYA DEVAM EDİYORUZ"

Nail Olpak, en başından beri yıllık büyüme oranının yüzde 5'in üzerinde gerçekleşeceğini öngördüklerini belirterek, "Bugünkü rakamlar bu öngörümüzü kuvvetlendiriyor. Yılın ikinci çeyreğinde büyüme oranlarının geçen yılın düşük bazının da etkisiyle çift hanelere çıkmasını bekliyoruz. Yıl sonunda ise yüzde 5'in üzerinde, yüzde 6 civarında bir büyüme tahminimizi korumaya devam ediyoruz." ifadelerini kullandı.

Küresel ticaretin yeniden rotasına kavuşması, ekonomik aktivitenin canlanması ve yatırım ortamının olumlu yönde ilerlemesi ile Türkiye’nin büyümede hız kesmeden, yoluna emin adımlarla devam edeceğine inançlarının tam olduğunu vurgulayan Olpak, "Türk iş dünyasının da güçlü sanayisi, üretim gücü ve yüksek potansiyeli ile büyüme trendinin en önemli itici güçlerinden biri olacağına eminiz. DEİK olarak, ülkemizin küresel ticaretten daha fazla pay alması için ticari diplomasi faaliyetlerimizi hızla sürdürecek ve 146 iş konseyimizle birlikte dünyanın dört bir yanında var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

İTO BAŞKANI ŞEKİB AVDAGİÇ

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, üretim başta olmak üzere, hizmetlerden imalata kadar her kalemden destek alan yüzde 7’lik ilk çeyrek büyümesinin ekonominin tüm aktörlerine moral olduğunu belirterek, "Ana ihracat pazarımız AB ve gelişmiş ülkelerin PMI verilerindeki yüksek artış, ihracattaki yükseliş trendinin ve büyümemizin devam edeceğine işaret ediyor. Bu sanayicimizin makina ve teçhizat yatırımlarına devam etmesi için de en güçlü motivasyon kaynağı." ifadelerini kullandı.

Avdagiç, Türkiye ekonomisinin 2021'in ilk çeyreğinde yüzde 7 büyümesine ilişkin olarak yazılı açıklama yaptı.

Yılın ilk 3 ayında yüzde 7’lik büyümenin Türkiye ekonomisinin potansiyelini ortaya koyduğunu belirten Avdagiç, bir önceki çeyreğe göre büyümenin 1,7 artmış olmasının da çıkış eğiliminin sürdüğünü göstermesi bakımından önemli olduğunu kaydetti.

Avdagiç, hizmetler sektörünün ilk çeyrekte yüzde 5,9 büyüdüğünü hatırlatarak, "Hizmetler sektörünün tüm zorluklara rağmen ‘direnç’ göstererek yüzde 5,9 ile büyüme hamlesine katılması da bu sektöre bundan sonra da verilecek her desteğin ekonomiye çarpan etkisiyle geri döneceğini ispat ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

İTO Başkanı Avdagiç, şunları kaydetti:

"Büyüme rakamları, Türkiye'nin pandeminin olumsuzluklarına rağmen büyümeye devam edebildiğini, hızlı büyüme kabiliyetine sahip olduğunu gösterdi. İlk çeyrekte tarımda yüzde 7,5, sanayide 11,7, imalatta 12,2, hizmetlerde 5,9 ve inşaatta 2,8’lik büyüme, salgın ve sonrasındaki yeni dünyada Türkiye’nin güçlü bir pay almaya istekli olduğunun bir ifadesi oldu. Salgından en çok etkilenen hizmetler sektörümüz ise çok kısa sürede toparlanma kabiliyetine sahip olduğunu gösterdi. Bu da bize gelecek için umut veriyor. Ana ihracat pazarımız AB ve gelişmiş ülkelerin PMI verilerindeki yüksek artış, ihracattaki yükseliş trendinin ve büyümemizin devam edeceğine işaret ediyor. Bu sanayicimizin makina ve teçhizat yatırımlarına devam etmesi için de en güçlü motivasyon kaynağı." diye konuştu.

“SON 6 ÇEYREKTİR MAKİNA TEÇHİZATTA MÜTHİŞ BİR YATIRIM TRENDİ DEVAM EDİYOR”

Şekib Avdagiç, makina ve teçhizat yatırımlarındaki yüzde 30,5’lik büyümenin kendilerini memnun ettiğini ifade ederek, "Son altı çeyrektir makina teçhizatta müthiş bir yatırım trendi devam ediyor. Şirketlerimiz kendilerini pandemi sonrası döneme hazırlıyor. Bu rakamlar ihracattaki yükselen ivmenin devam edeceğine ilişkin de en büyük kanıt. Bu noktada finansman maliyetlerinin de aşağı geldiği bir ortam oluşursa Türkiye onlarca yıllık büyümeyi garanti altına alacak yatırımlarını rahatlıkla yapacaktır." açıklamasında bulundu.

Yatırımların tüketimden daha yüksek bir performans göstermesinin önemli olduğuna dikkati çeken Avdagiç, “Sabit sermaye yatırımlarındaki yüzde 11,4’lük yüksek oranlı artış dikkat çekici. İthalatın üzerinde kalan ihracat artışı üzerinden dış dengenin de büyümeye önemli bir katkı verdiği görülüyor. Büyümenin kapsayıcılığı, kalitesi ve sürdürülebilirliği birincil önemde. Türkiye’nin potansiyel büyümesini yukarı çekecek dönüşüm sağlaması ve bunu sürdürülebilir kılması önemlidir." ifadesini kullandı.

Avdagiç, ocak-mart dönemini kapsayan bu büyüme verisinin 2021 yılı için beklentileri yukarı yönlü güçlendireceğine işaret ederek, "Açılmalarla birlikte talebin hızlı cevap veriyor olması, yılın kalanında tüketimden gelen desteğin daha da güçleneceği sinyalini veriyor. Yatırımlardaki yüzde 11,4'lük güçlü ivmenin devam etmesi ekonomi için sevindirici." değerlendirmesinde bulundu.

OSBÜK BAŞKANI MEMİŞ KÜTÜKCÜ

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, Türkiye ekonomisinin ilk çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin, "Bu dönemde büyümeye, yatırımların katkısı yüzde 2,9, ihracatın katkısı ise yüzde 1,1 oldu. Tüm bu oranlar, sanayi üretiminin ülkemizin büyümesinde lokomotif olduğunu gösteriyor." ifadesini kullandı.

Kütükcü, yaptığı yazılı açıklamada, büyümenin lokomotifinin sanayi üretimi olduğunu vurgulayarak, OSB'leri, iş dünyasını, sanayicileri ve çalışanları kutladı.
Ekonomideki tüm zor koşullara rağmen özel sektörün dinamizmi ve üreten sanayi altyapısıyla Türkiye'nin yılın ilk çeyreğinde de büyümeyi başardığını belirten Kütükcü, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Yüzde 7'lik büyüme, beklentilerimizin bir miktar üzerinde geldi. Bu son derece memnuniyet verici. Ayrıca yine ilk çeyrekte, sanayinin yüzde 11,7, imalat sanayisinin ise yüzde 12,2 büyüdüğünü görüyoruz. Bu dönemde büyümeye, yatırımların katkısı yüzde 2,9, ihracatın katkısı ise yüzde 1,1 oldu. Tüm bu oranlar, sanayi üretiminin ülkemizin büyümesinde lokomotif olduğunu gösteriyor."

YATIRIM İŞTAHI DEVAM EDİYOR

Kütükcü, bu yılın ilk çeyreğinde Türkiye'de makine ve teçhizat yatırımının yüzde 30,5 arttığına işaret ederek, bunun Türkiye'de yatırım iştahının devam ettiğini göstermesi açısından önemli olduğunu vurguladı.

Sürdürülebilirliği sağlamanın çok kıymetli olduğunun altını çizen Kütükcü, şunları kaydetti:

"Özellikle yüksek faiz, kurdaki dalgalanmalar, yüksek enflasyon ve maliyet artışları sanayi üretimini zorlamaya devam ediyor. Bu kalemlerde gerçekleşecek her iyileşme, sanayi üretimine güç verecektir. Ayrıca salgın sürecinde ülkemizin aşılamada gösterdiği performansın devam etmesi de üretim hayatımıza, ekonomik performansımıza olumlu yansıyacaktır."

MÜSİAD BAŞKANI NAİL OLPAK

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) bütün negatif etkilerine rağmen yılın ilk çeyreğinde gerçekleşen yüzde 7’lik bu büyümenin, iş dünyasının Türkiye ekonomisine olan güvenini teyit eder nitelikte olduğunu belirtti.

MÜSİAD Genel Başkanı Kaan, büyüme rakamlarına ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı.

Kaan, Kovid-19 bütün negatif etkilerine, salgın koşullarında beklentilerin oldukça üzerinde gerçekleşen vaka sayıları ve kapanma tedbirlerindeki artışlara rağmen yılın ilk çeyreğinde gerçekleşen yüzde 7’lik bu büyümenin, iş dünyasının Türkiye ekonomisine olan güvenini teyit eder nitelikte olduğunu kaydetti.
İlk çeyrekte gözlenen bu yüksek büyüme oranının, yıllık büyümenin YEP kapsamındaki yüzde 5,8’lik büyüme hedefine yakınsayacağını göstermesi adına da oldukça önemli olduğuna işaret eden Kaan, “Güney Kore’nin yüzde 1,8, Fransa’nın yüzde 1,2, ABD’nin yüzde 0,4 büyüyebildiği, Avro Bölgesi, Almanya, İtalya ve Rusya gibi ülkelerin ise küçülme açıkladığı bu dönemde Türkiye ekonomisinin Çin’in ardından G20 içerisinde en çok büyüyen ekonomi olması, geçtiğimiz yıl olduğu gibi 2021 yılı genelinde de diğer ülkelerden pozitif ayrışacağımıza işaret etmektedir.” ifadelerini kullandı.

"İLK ÇEYREKTE "TOPYEKUN BİR BÜYÜME" GERÇEKLEŞTİ"

Kaan, ilk çeyrekte iç talebin büyümenin lokomotifi olma niteliği sürmüş olsa da hem yatırımlar hem de net dış talebin büyümeye pozitif katkı vermesinin bu dönemde "topyekun bir büyüme" gerçekleştiğini gösterdiğini belirterek, "Bu gelişmede bilhassa yıllık bazda 11,4 puan genişleyerek büyümeye 2,9 puan katkı veren yatırımlardaki artış memnuniyet vericidir. Bilhassa makine ve teçhizat yatırımlarının yüzde 30,5 artmış olması da kalıcı ve reel bir büyüme sinyali vermesi bakımından önemlidir.” değerlendirmesinde bulundu.

Bu dönemde büyümenin sektörlerin tamamına yayılmış olmasının bir diğer olumlu gelişme olduğunun altını çizen Kaan, şöyle devam etti:
“Özellikle sanayi sektörüne yönelik yıllık bazlı 11,7 puanlık genişleme ve imalat sanayi özelinde kaydedilen yüzde 12,2’lik büyüme, yılın ilk çeyreğine yönelik büyüme verisinde belirleyici bir rol oynamıştır. Tarımda kaydedilen yüzde 7,5’lik büyüme ve hizmetler sektöründeki yüzde 5,9’luk gelişme de büyümede olumlu bir rol üstlenmiş, yüzde 2,8 büyüyen inşaat sektörü ise toparlanma sinyali vermiştir.

MÜSİAD olarak bilhassa haziran ayı itibarıyla “'kademeli normalleşme' sürecinin sona erecek olması ve bu kapsamda birçok kısıtlamanın kaldıracağına yönelik beklentilerimiz ışığında, iktisadi faaliyetin hız kazanacağını ve Türkiye ekonomisindeki pozitif büyüme eğiliminin önümüzdeki dönemde de hız kesmeden süreceğine inanıyoruz. Bu bağlamda ilk çeyrek verileri, pandemiden çıkışın habercisidir. Yüzde 7’lik büyüme, yatırım, üretim ve ticaretin merkezinin Türkiye olduğunu dünyaya göstermiştir.