‘İş bırakma sendikal haktır’

AYM, ihlalin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama kararı da verdi. AYM, bir başka kararıyla ise üyesi bulunduğu sendika kararına uyarak iki gün işe gitmeyen öğretmene verilen kınama cezasını haksız buldu.

SGK’YA İHLAL CEZASI

AYM’nin ilk kararına göre Nurten Esen 16 Haziran 2008’deki trafik kazası geçirdi ve kolu kesildi. Esen, 8 Temmuz 2008’de SGK İstanbul İl Müdürlüğü’ne başvurarak, maluliyet aylığı istedi. SGK tarafından Esen, 16 Şubat 2010’da hastaneye sevk edildi ve 5 Mart 2010 tarihli rapora istinaden Nisan 2010 itibarıyla maaş bağlandı. Esen, SGK’dan, başvuru tarihi esas alınarak maaş ödenmesini talep etti. Ancak, SGK İstanbul İl Müdürlüğü, Nisan 2010 itibarıyla maaş bağlandığını bildirdi. Bunun üzerine Esen İstanbul 8. İş Mahkemesi’ne dava açtı. Davada, Esen kendisine 20 ay boyunca maaş ödenmediğini, başvurusuna cevap da verilmediğini savunara, SGK’nın gecikmesi nedeniyle ödenmeyen 20 aylık maaşının ödenmesini istedi. Ancak, mahkeme davayı reddetti. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi de kararı onayınca Esen AYM’ye başvurdu. AYM, mahkeme kararlarının gerekçeli olmasının adil yargılanma hakkının unsurlarından biri olduğunu, özellikle başvurucunun ayrı ve açık bir yanıt verilmesini gerektiren usul veya esasa dair iddialarının cevapsız bırakılmış olmasının bir hak ihlaline neden olduğunu vurguladı. Başvurucunun, SGK’ya başvuru yaptığı tarihten itibaren maaşın bağlandığı tarihe kadar yaklaşık 20 aylık süre için de maaş ödenmesi gerektiğini belirterek açtığı davada, mahkemece, başvurucunun asıl talebinin değerlendirilerek davalıya izafe edilebilecek kusurun olup olmadığının tartışılmamış olması ihlal sayıldı. AYM, başvurucunun, Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine hükmetti. AYM, yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın İstanbul 8. İş Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi.

SENDİKAL ÖZGÜRLÜK

AYM bir diğer kararıyla sendikal özgürlüğü genişletti. Mersin’in Tarsus’ta öğretmen olan Selda Demir Taze’nin Anayasa’nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine hükmedildi. AYM kararına göre Pakize Bayraktar İlköğretim Okulu’nda görevli Taze, üyesi bulunduğu Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası’nın (EĞİTİM-SEN) aldığı karara uyarak, İlköğretim ve Eğitim Kanunu Tasarısı TBMM Genel Kurulu’na sevk edildiği sıralarda ülke genelinde 28-29 Mart 2012’de yapılan 2 günlük iş bırakma eylemine katıldı. Taze’ye, “mazeretsiz olarak göreve gelmediği” gerekçesiyle kınama cezası verildi. Kınama cezasına açtığı dava reddedilen Taze, 28 Mayıs 2014’te AYM’ye bireysel başvuruda bulundu. AYM de ihlal kararı verdi. Sendikal faaliyet nedeniyle uygulanan kınama cezasının, her ne kadar hafif olsa da “zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaçtan kaynaklanmadığı” ve bu nedenle “demokratik bir toplumda gerekli olmadığı” sonucuna varıldığı vurgulanan AYM kararında, bu nedenle Taze’nin Anayasa’nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiği kaydedildi. AYM ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için disiplin cezası işleminin iptaline ilişkin davada yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.