İrlanda, 100 milyar Euro’yu ‘bankaları ya buda, ya sat’ şartıyla alabilecek

BU yıl gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 32’sine ulaşan rekor bütçe açığıyla Euro Bölgesi’nde endişe yaratan İrlanda’ya verilecek yardım paketinin içeriği ve bunun karşılığında ülkenin ne gibi fedakarlıklarda bulunacağı yavaş yavaş belli olmaya başladı. İrlanda hükümetinin çarşamba günü açıklaması beklenen 15 milyar Euro’luk tasarruf planının, 10 milyarını harcama kesintilerinin, 5 milyarını vergi artırımlarının oluşturduğu belirtiliyor. Bu plan çerçevesinde bankacılık sektöründe de bir yeniden yapılanmaya gidilmesi de gündeme gelecek. İrlanda’daki bankaların sermaye yeterlilik oranının (sermaye seviye 1 oranı) en kötü senaryoya göre yüzde 14 seviyesine çekilmasinin AB-IMF yardım paketinin ön koşulu olabileceği de gelen bilgiler arasında yer aldı.

Zordaki bankalar topun ağzında

Bir süre yardıma ihtiyacı olmadığı konusunda ayak direyen, ancak Avrupa Birliği (AB), Uluslararası Para Fonu (IMF), Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) devreye girmesiyle 100 milyar Euro’luk bir yardım paketi için kapılarını açan İrlanda, bunun karşılığında bazı tasarruflara gidecek. Alınacak önlemler arasında, bankalara yönelik çalışmalara öncelik verileceği telaffuz edilmeye başlandı. Bizzat İrlanda Maliye Bakanı Brian Lenihan’ın yaptığı açıklamaya göre, sıkıntıdaki bankalarını satılması, küçülme ya da birleşmeler yoluyla bankacılık sektörünün budanması gibi önlemler gündeme gelebilecek.

Başbakan: Bankacılık küçülecek

Lenihan, “Yeniden yapılandırma sürecinde bankaların hayati önem taşımayan yabancı ülkelerdeki varlıkları satılacak. Ancak buna rağmen İrlanda bankalarının hala daha radikal reformlara ihtiyacı olacak” derken, İrlanda Başbakanı Brian Cowen de, yeniden yapılandıracakları bankacılık sektörü için “önemli ölçüde küçülecek” dedi. Cowen yaptığı açıklamada, “İrlanda bankaları geçmişte olduklarından oldukça küçük bir boyuta gelecekler ki kademeli olarak kendi ayakları üzerinde durabilsinler” dedi.

Plan ‘tatmin edici’ bulundu

Bu arada Lenihan, bütçe açığını 2014’e kadar AB’nin belirlediği seviyeye indirebilmek amacıyla gündeme getirilen 4 yıllık tasarruf planının AB ve IMF yetkililerince “büyük ölçüde tatmin edici” bulunduğunu da kaydetti İrlanda’nın alması söz konusu yardım paketinin büyüklüğüne ilişkin bilgi vermeyen Lenihan, paketin bir kaç içinde hazırlanmasını beklediklerini kaydetti.

Sosyal yardımlar kesilebilir

HIZLI ve istikrarlı büyümesiyle 2000’li yıllarda ‘ekonomik mucize” olarak gösterilen İrlanda, bugünlerde ekonomik krizden çıkmanın yollarını ararken, alınacak tasarruf tedbirleri arasında bir dizi acı ilaç bulunuyor. Alınacak önlemler kapsamında yeni bir emlak vergisini gündeme gelmesi beklenirken, kamu maaşlarında indirim, işsizlik ve çocuk yardımı gibi sosyal yardım kalemlerinde kesinti ve kamu personelinde azaltma bekleniyor.

Herkes İrlanda bankalarını konuşuyor

BİR yandan hükümet diğer yandan IMF ve AB İrlanda’yı kurtaracak formüller üzerine çalışırken, bu ülkenin bankalarına yönelik olarak birbirinden farklı yorumlar yapılıyor. Hükümetin bu yıl 31.5 milyar Euro ek sermaye yardımında bulunduğu İrlanda bankaları için, yapılan yorumların bazıları şöyle:
Sadece bir bankaya 50 milyar Euro sermaye eklenmesi gerekebilir.
Hayır, 50 milyar Euro sistemin bankaların hepsine yeterli olacaktır.
Moody’s: Bankalara 8 ile 12 milyar Euro arasında ek sermaye yardımı lazım.
İrlanda’nın en büyük bankalarından Allied Irish Bank (AIB), tamamen kamulaşabilir.
Bank of Ireland’dan yılın tamamında 10 milyar Euro, AIB’den ise 13 milyar Euro çekildi. Bu bankalar stres testinden geçer not aldı ama yeni bir stres testi gerekiyor.

İngiltere ‘doğrudan’ 7 milyar sterlin verecek

İNGİLTERE’nin yiyecek ve içecek sektöründe 1’inci, genelde ise 5’inci büyük ihraç pazarı İrlanda’ya yaklaşık 7 milyar sterlin (11.2 milyar dolar) yardımda bulunması bekleniyor. Bu arada İngiltere Maliye Bakanı George Osborne, “yakın ekonomik komşu” diye tanımladığı İrlanda’ya ülkesinin “doğrudan” yardımda bulunacağını açıkladı. Sayfalarında İrlanda’ya ilişkin kurtarma paketine geniş yer veren İngiliz gazeteleri bu tutarın 7 milyar sterlin olacağını ve İngiltere’nin komşusundaki krizden etkilenmekten endişe duyduğunu yazıyor. Times gazetesi, haberine “Utanç içindeki İrlanda 85 milyar Euroluk kurtarma paketini kabul etmeye zorlandı” başlığını atarken, Independent, İrlanda’daki krizin bulaşıcı olup olmayacağını sorguladı.

Moody’s uyardı: Not birkaç basamak düşer

KÜRESEL krizin Avrupa’daki ikinci kurbanı İrlanda’ya, bir uyarı da Moody’s’den geldi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, İrlanda’nın “Aa2” uzun vadeli kredi notunun birkaç basamak birden düşürülme olasılığı olduğunu açıkladı. Yapılan açıklamada, ülkenin kredi notunun düşürülmesinde artan kamu borcu ile tasarruf tedbirlerinin ülke ekonomisi üzerindeki belirsizliği artırmasının etkili olacağı belirtilirken, bankaların yükünün ülkenin kredi notu açısından olumsuz etki yapacağı kaydedildi. Olası not indiriminde Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) ülkeye yapacağı finansal yardımın bankaların yükünü kamuya aktararak, ülkenin borç sorununu artıracağı kaygılarının da etkili olmasının beklendiği de açıklandı.

Yüzde 12.5’lik kurumlar vergisinden ödün vermiyor

İRLANDA’ya ilişkin tartışılan bir konu da yüzde 12.5’lik kurumlar vergisinin yükseltilip yükseltilmeyeceği. İrlanda’nın ‘kırmızı çizgisi’ olarak adlandırılan bu konuda Başbakan Brian Cowen, bu oranın hiç bir zaman tartışma konusu edilemeyeceğini vurgularken, Lenihan böyle bir baskı altında olmadıklarını söyledi.
İrlanda’nın iç meselesi
Diğer Avrupa ülkelerinin İrlanda’nın 12.5’lik kurumlar vergisi oranına ilişkin endişeleriyle ilgili olarak, “Doğrudan ya da dolaylı baskı altında değiliz” diyen Lenihan, Fransa ve Almanya gibi bazı AB ülkelerinin, kurumlar vergisi oranının İrlanda’nın “iç meselesi” olduğuna ilişkin kendilerine güvence verdiğini açıkladı.
ABD şirketler: Gideriz
Böylece Maliye Bakanı Lenihan, dün bir kez daha ülkede faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketleri çok yakından ilgilendiren bu konuda dün bir kez daha güvence vermiş oldu. Daily Telegraph gazetesinin haberine göre de, aralarında Microsoft, Hewlett Packard, Intel gibi dev kuruluşların yer aldığı Amerikan şirketleri, vergi oranlarının yükseltilmesi halinde ülkeden toplu şekilde çekilebilecekleri uyarısında bulundu.

Politikacılar ‘bulaşıcı değil’ dese de, AB’nin ‘domuzları’ diyen var

YUNANİSTAN’ın ardından İrlanda için bir kurtarma paketi hazırlığına başlanması piyasalarda gözleri, İspanya ve Portekiz’e çevirdi. Politikacılar bu tür iddiaları yalanlarken Euro Bölgesi Maliye Bakanları Başkanı Jean Claude Juncker, “Krizin herhangi bir bulaşıcı özellik taşıdığını düşünmüyorum” dedi. Buna karşın ‘PIGS-domuzlar’ deyimini kullanan analistler de var. Yükselen ekonomilerin adlarının biraraya getirilmesinden oluşan BRIC’e (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) atıfta bulunarak türetilen PIGS, Portugal, Ireland, Greece ve Spain’in baş harflerinden oluşuyor. Analistler ‘domuzlar’ın İtalya’yı da etkilemesinden endişe ettiklerini dile getiriyorlar.

Portekiz: Hiç kimsenin yardımına ihtiyacımız yok

PORTEKİZ Başbakanı Jose Socrates, “Portekiz’in herhangi birinin yardımına ihtiyacı yok. Hükümetin harcama kesintilerini planlaması ve işgücü reformlarının borcun azalmasını ve büyümeyi garantiye alacağından eminim” dedi. Socrates, Portekiz’e ilişkin bir güven sorunu yaşanması için neden olmadığını söylerken, Dışişleri Bakanı Luis Amado da, Brüksel’deki AB Dışişleri Bakanları toplantısı sırasında “Burada herkesin dediği gibi, İrlanda’nın durumu Portekiz’den farklı” dedi.

İspanya: Bizde sistem sağlam ve çalışıyor

İSPANYA hükümeti, İrlanda’ya yapılacak mali desteğin finans sisteminin istikrarını garanti edeceği yönünde bir değerlendirme yaparken, Ekonomi Bakanlığı Finans Direktörü Javier Valles, İspanyol finans sisteminin “iyi şekilde çalışır ve sağlam” olduğunu vurguladı. Valles, İrlanda’ya yapılacak yardımın 100 milyar Euro’nun altında olmasının öngörüldüğünü kaydederek, “Euro bölgesinde ve İrlanda’da istikrarı sağlamaya yönelik iyi tedbirler” yorumu yaptı.

Wulff: Euro her şeye karşın başarılı bir hikaye

ALMANYA Cumhurbaşkanı Christian Wulff, son zamanlarda İrlanda ve Yunanistan’daki ciddi sorunlara karşın “Euro’nun başarılı bir hikaye” olduğunu söyledi. Çek Cumhuriyeti’ni ziyareti sırasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Wulff, Euro Bölgesi’nin kuralları ihlal eden ülkelerle ilgilenebilmesi için siyasi kararlar almaya ihtiyacı olduğunu belirtti. Euro karşıtlığıyla bilinen Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus ise, Euro konusunun ülkesinin gündeminde olmadığını kaydetti.