İran yıllar sonra Avrupa’ya ilk petrol sevkiyatını yaptı

İran Petrol Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, pazar günü Fransız Total SA şirketine ait bir petrol tankeri İran’ın Kharg Limanı’nda dolduruldu. Fransa dışında, Çin, İspanya ve Rusya’ya ait tankerlerin de limana yanaşması bekleniyor. Batının uyguladığı yaptırımların ocak ayında kaldırılmasının ardından İran, petrol üretimini yeniden ayağa kaldırmaya çalışıyor. İran, yıl sonuna kadar ihracatını günlük bir milyon varil artırmayı planlıyor.  İran’ın, Japonya’ya da petrol ihracatını pey der pey arttırdığı kaydediliyor. İran’ın hedefinde, yaptırımlardan önce en önemli müşterilerinden ikisi olan Asya ve Avrupa’yı yeniden kazanmak var. Asya’dan bazı ülkeler, yaptırımlar süresince İran’dan belli miktarda petrol almaya devam etse dahi, Avrupa hepten yaptırım uygulamıştı. İran, yılsonuna kadar ihracatını günlük bir milyon varil artırmayı planlıyor.

EN ÇOK ASYA’YA
Enerji piyasası uzmanı Cüneyt Kazokoğlu, İran’ın Avrupa’ya yeniden petrol sevkiyatına başlaması konusunda şu değerlendirmeyi yapıyor: “Bugün İran’in ham petrol ihracı 1 milyon varil/gün civarinda. Biz Iran’ın bu yılın ilk çeyreği sonunda ihracına 300 bin varil/gün ham petrol ekleyeceğini öngörüyoruz. Yılın ikinci çeyreğinde ham petrol ihracı ise 1.6 milyon varil/güne çıkacak. 2017 başı itibariyle ham petrol ihracatının yaptırımlar öncesi döneme, yani günlük 2 milyon varil seviyesine çıkması muhtemel. İlk tanker Fransız Total tarafından alındı. Lakin biz İran’ın ek ihracatının büyük çoğunluğunun Asya’ya gideceğini düşünüyoruz. Hindistan, Çin, Güney Kore ilk ülkeler. Bugün Çin, İran’ın ihracının yüzde 40-50’sini, Hindistan ise yüzde 20-25’ini alıyor zaten. Daha önce İran’dan petrol alan Güney Afrika da tekrar ithalata başlayacaktır. Avrupa’ya dönecek olursak, Fransa, İspanya, İtalya sıradaki ilk ülkeler. Fakat Avrupa’nın İran’dan petrol ithalatının artışı için önce sigorta ve banka sorunlarının tamamen halledilmesi gerekiyor.” 

FİYATLARDAKİ BASKI ARTAR
İran’ın bugün 3 milyon varil civarında petrol üretimi bulunuyor. Kazokoğlu, bu üretimin ihracat imkanlarının artması ile yılın ikinci yarısında 3.5 milyon varil/gün seviyelerine yaklaşacağı öngörüsünde bulunurken, “Bunlar ham petrol rakamları, kondensat (ultra hafif petrol) içermiyorlar. İran söz konusu olduğunda, kondensat ayrımı yapmak önemli, çünkü hem İran’ın kıyılarındaki tankerlerde 30 milyon varil civarında kondensat yüklü, hem de Güney Pars gaz sahasının geliştirilmesi ile İran’ın kondensat ihracı da artıyor” diyor. İran’dan yeni petrol ihracatının ise zaten düşmekte olan petrol fiyatları üzerindeki baskıyı artırması bekleniyor. Haziran 2014’te 114 dolarlık zirvesinden bugüne kadar yüzde 70’in üzerinde değer kaybeden petrol fiyatlarındaki düşüşte, ABD, Suudi Arabistan, Irak ve Rusya gibi ülkelerin üretimlerini artırması da etkili oldu. 2012 yılında yaptırımlar sıkılaşmadan önce Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) ikinci büyük üreticisi olan İran’ın Petrol Bakanı Yardımcısı Rukneddin Cevadi, “5 yıl aradan sonra İran’dan Avrupa’ya ilk defa petrol ihraç edilmesiyle İran’ın petrol sanayisinde yeni bir dönem başlamış oldu” dedi.