‘İran şartları tutturamadı’

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, sanayicilerle bir araya geldiği çevrimiçi toplantıda, “İran’ın, doğalgaz kontratımızda yazılı olan basınçla ilgili şartları tutturamadığını görüyoruz. İran bize bir kaçak olduğunu söyledi. Bizim ekiplerimiz de o bölgeye gittiler. Bizim yaklaşımımız bu kaçağın bir müddet tehir edilmesi, kış şartlarının atlatılmasından sonra tamiratın yapılması yönündeydi. Onlar bu riski alamayacaklarını söylediler. Geçmişte İran ile düşük sevkiyatlar sıkıntısı da yaşamıştık” diye konuştu.

BAKANLAR ZOOM’DAN ANLATTI

Sanayide doğalgaz kullanımının 10 gün süreyle yüzde 40 kısıtlamasının ardından, TEİAŞ da 24 Ocak Pazartesi saat 00.00’dan itibaren Türkiye genelinde sanayi kuruluşlarında 3 günlük elektrik kısıntısı uygulanacağı duyurdu. Kesintilerle ilgili önceki gün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye genelinde STK’lar, sanayi odaları ve OSB başkanları, TOBB temsilcileri katılımıyla Zoom üzerinden toplantı yaptı. Varank, yaşanan süreci bir vaka olarak kabul edip, bununla en iyi şekilde nasıl mücadele edileceği yönünde çalıştıklarını söyledi. Bakan Dönmez ise “Gelinen noktada, iş dünyamızla bu süreci en az hazarla atlatmak için çalışıyoruz. ‘Biz ilk başta, 10 günlük süreçte yüzde 40’lık kesintiyle atlatabiliriz’ demiştik. Sanayicilerimiz, yarım kapasite çalışmak yerine birkaç gün tam kapanma ve sonrasında tam kapasite çalışma önerisinde bulundu. Biz de buna göre planlamamızı yaptık. Sürecin başından bu yana İran ile bakanlık düzeyinde görüşüyoruz. Ayrıca Cumhurbaşkanımızın, İran Cumhurbaşkanı ile yaptığı telefon görüşmesinde bu konuya hassasiyet gösterilmesini rica eden görüşmesi oldu. Bu süreci en kısa şekilde atlatmaya çalışacağız” dedi.

KRİTİK SEKTÖRLER MUAF

İran kaynaklı yüzde 40 doğalgaz kesintisi ve arıza nedeniyle sanayide 3 günlük elektrik kısıntısı dün itibariyle bölge bölge başladı. Kurulu gücü 1000 kilowatsaatin altında olanlar kısıntıdan muaf tutulurken, cam, seramik, demir, çelik, plastik sektörleri üretimlerinin kesintisiz 24 saat 365 gün sürmesi gereken bölümleri için ihtiyaçlarını karşılayacakları minimum enerji verilecek. İstisnalar dışındaki tüm sanayide ise 3 günlük kesinti yapılacak, bu süre içinde yalnızca ısınma, aydınlatma, güvenlik ve serverların çalışmasına yetecek seviyede, yüzde 10 elektrik verilecek.

3 GÜNÜ TELAFİ EDERİZ

Toplantıda sanayiciler 3 günlük kısıntıyı hafta sonu çalışmasıyla telafi etmeye çalışacaklarını ancak bu sürecin daha da uzaması halinde Türkiye sanayisinin, ihracatçısının büyük yara alacağını vurguladılar. OSBÜK Başkanı Memiş Kütükçü, İran doğalgazının Türkiye’ye arzında yaşanan kesintinin beraberinde OSB’lerde doğalgaz kısıtlaması ve elektrik kesintilerini getirdiğini belirterek, “Üretimin kesintiye uğradığı bu dönemde, sanayimizin önemli bir hasar alacağı bir gerçek. Hepimiz bu süreci doğru bir şekilde yönetmek, hasarı minimuma indirmek için çalışıyoruz. Bakanlıklarımız konuyla ilgili planlamaları da yaptılar ve bu sürecin en az sıkıntı ile aşılabilmesi için yoğun bir çaba sarf edildi. Ama yine de sektör bazlı sorunlar varsa bunları konuşacağız. Çözüm üretmeye çalışacağız” açıklaması yaptı.

OSBDER Başkanı Hilmi Uğurtaş ise Hürriyet’e, sanayicinin bu kesintilerin devamı olacak mı endişesi taşıdığını belirterek, “Tüm bu kısıntılar belli bir planlamayla, sanayicinin kendisiyle oturup konuşarak yapılmalıydı. TOBB’a sormuşlar 3 gün kesinti mi yapalım yoksa yüzde 40 kesintiyle 10 güne mi yayalım, diye... Onlar da bir kerede olsun, bitsin deyince bu karar alınmış. Oysa bunu bizzat üretimin içinde olan bizlere sormaları gerekirdi. Üyelerimiz büyük bir infial halinde, süreci nasıl yöneteciklerini bilmiyorlar. Önden oturup konuşularak, planlanmalıydı” dedi.

İHRACATÇIYA MÜCBİR SEBEP YAZISI

Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, “Teknik olarak üretimini durdurması mümkün olmayan camcılar, demir çelik üreticileri, plastikçiler, alüminyumculara; kazanları soğumayacak, üretimleri durdurmayacak minimum seviyede elektrik tüketmelerine izin verilecek. Süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, soğuk hava depoları kesintiden muaf olacak. Diğer tüm sektörler ise yüzde 10 seviyesinde, aydınlatma, ısınma güvenlik, serverların çalışması kadar elektriği kullanabilecek. OSB dışında aylık tüketimi 1000 kwh üzerinde olanlar kısıntıya tabi olacak. Buna uymayanlar uyarılacak, tekrarı halinde elektriği tümden kesilecek ve ceza uygulanacak. Bir de Sanayi Bakanımız, kısıntı nedeniyle ihracat teslimi gecikecek olan firmalara talep etmeleri halinde müşterilerine verilmek üzere ‘mücbir sebep belgesi’ verebileceklerini söyledi” dedi.

Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar, kesintinin bölgeler halinde 3’er gün şeklinde olacağını, toplamda 10 gün süreceğini belirtirken, “Artık ülke olarak buna katlanacağız. Ama enerjide dışa bağımlılığın yarattığı bu sıkıntıdan gereken dersi çıkarıp nükleer santral yatırımlarını hızlandırmalıyız” dedi. Yorgancılar, bakanlarla yapılan tolantıda OSB’lerin kendi bölgelerine veya bölge dışında RES ve GES kurmalarının önündeki engellerin kaldırılması için mevzuat çalışması yapılması kararı alındığını vurguladı.”

SANAYİDEN GÜNEŞ SANTRALI TALEBİ

GEBZE OSB Başkanı Vahit Yıldırım Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “Hafta sonu çalışmasıyla 3 günlük kesintiyi telafi edebiliriz. Ancak bu sürecin uzamaması gerekir. Bir de gelecekteki olası kesintilere karşı OSB’lerin güneş ve rüzgar santralı kurmalarının önündeki mevzuat engeli kaldırılmalı ki kendi ihtiyacımız olan elektriği, dışarıya bağımlı kalmaksızın, üretebilelim. Fabrika bazında bu kurulabiliyor ama fizibl olmuyor,

15 YILDA KENDİNİ AMORTİ EDİYOR

Fabrika yapıları bu panellerin ağırlığı hesaplanmaksızın yapıldığı için bazı riskler oluşturuyor. Bunun yerine OSB’ler olarak paramız var, başka illerde, arsası daha uygun olan yerlerde, bu yatırımları yapmamıza izin verilmeli” ifadelerini kullandı.

ASO Başkanı Nurettin Özdebir ise toplantıda Bakan Varank’ın sanayicinin kendi elektriğini üretmesiyle ilgili GES ve RES yatırımlarını kolaylaştıracakları, sadece kendi çatıları değil atıl yerlerde de santral kurabilmeleri için teşvik programı hazırladıklarını açıkladığını söyledi. Özdebir, “Ayrıca Bakan Varank, OSB’lerin müşterek bir santral yatırım yapmaları konusunda mevzuatta zorluk varsa bunu da gidermek için çalışacaklarını vurguladı” şeklinde konuştu.