Ä°nÅŸaat 'sıfır' büyüdü soluÄŸu dışarda aldı

Ä°nÅŸaat sektörünün iç pazarda beklediÄŸi canlanma kamu yatırımları kısıldığı için 2004'te de baÅŸlamadı. Konut ve özel sektör bina talebi (sanayi ve turizm yatırımlarında) yükselme eÄŸilimine girdi. Ancak Türk müteahhitleri önümüzdeki yıl da ekmeÄŸini büyük ölçüde dışarda arayacak. TÃœRK inÅŸaat sektörü 2004 yılının üçüncü çeyreÄŸinde de eksi büyüme yazdı. Gayri Safi Milli Hasıla içinde yüzde 4 ila 5 oranında payı olan sektör 2004 için sıfır büyüme bekliyor. Bu negatif sonuçlar krizlerle birlikte sıkı maliye politikaları izleyen devletin 'kamu yatırımlarını kısmasından' kaynaklanıyor.Hükümetin IMF ile yeni stand-by'a girmesi nedeniyle önümüzdeki 3 yıl için de kamu yatırımlarında artış beklenmiyor. Bu nedenle Türk inÅŸaat sektörü içerde konut piyasasının ve özel sektör sanayi, turizm yatırımlarının artışına, dışarda ise Rusya-BDT ülkeleri, Kuzey Afrika, DoÄŸu Bloku ülkelerine dikmiÅŸ vaziyette. 2004 yılı başına kadar 61 ülkede toplam 54 milyar dolarlık proje üstlenen Türk müteahhitleri, iç pazardaki uzun süren durgunluk nedeniyle son yıllarda tekrar dış pazarlara yönelmeye baÅŸladı. Yurt dışında 2003'te 3.4 milyar dolarlık proje alan müteahhitler, 2004 için 5 milyar dolarlık proje hedefini realize edemedi.STOKLAR ERÄ°YORDevlet Ä°statistik Enstitüsü (DÄ°E) verilerine göre 2004 yılı Ocak-Eylül döneminde Türkiye'de yapı ruhsatı verilen binaların sayısında yüzde 41.1, deÄŸerinde ise yüzde 64.7 oranında artış oldu. Daire sayısı ise bu dönemde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 58 oranında artış gerçekleÅŸti. Bu veriler piyasada bina ve konut talebinin arttığını, talep artışına paralel olarak da galrimenkul deÄŸerlerinin enflasyon, kur ve faiz oranlarının çok üzerinde yükseldiÄŸini gösteriyor.Åžu anda 1 milyon civarında istihdam saÄŸladığı tahmin edilen Türk inÅŸaat sektörü için Türkiye Müteahhitler BirliÄŸi'nce yapılan projeksiyonlara göre Avrupa BirliÄŸi (AB) süreci pozitif seyrederse 2014'te sektör 2.2 milyon kiÅŸiyi istihdam edecek. 2014'te Türk müteahhitleri yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinden yıllık 12 milyar dolarlık iÅŸ bekliyor. Bu AB'li iyimser senaryoya göre 2003 yılında 43 milyon metrekare olan inÅŸaat yapı ruhsatı da 2014'te 98 milyon metrekareye ulaÅŸacak. BÃœYÃœME YÄ°NE YOKTürkiye Müteahhitler BirliÄŸi BaÅŸkanı Erdal Eren, inÅŸaat sektöründe canlanma olmadığını söyledi. Eren, "2004'te iç pazarda hareket göremedik. Büyüme de eksi oluyor. Yıl sonu itibariyle de herhalde büyümesiz kapanacak" dedi. Eren, yurtdışı iÅŸlerin hareketlendiÄŸini belirterek şöyle konuÅŸtu: "İç pazarda sıkıntılı olan meslektaÅŸlarımız yurt dışında olaÄŸan üstü çabalarla, çok risk alarak çalışıyorlar. Bu konuda artış var. Kuzey Afrika'da, Fas, Tunus, Cezayir'de iÅŸler büyüyor. Rusya'da, Ortaasya ve DoÄŸu Avrupa'da iÅŸler alıyoruz. Afganistan'da da yol inÅŸaatlarının tamamına yakınını alıyoruz. İç pazarda kamu yatırımları hareketlenmediÄŸi için yakın gelecekte bir canlanma beklemiyoruz. 1993-2003 arasında kamu yatırımlarında yüzde 22 azalma olmuÅŸ ve bu eÄŸilim daha da sürecek. Bu azalma sektörümüzü derinden etkiliyor."Radikal kararlar alın artık inÅŸaatı canlandırınTÃœRKÄ°YE Ä°nÅŸaat Sanayii Ä°ÅŸveren Sendikası BaÅŸka Şükrü KoçoÄŸlu, inÅŸaat sektöründeki durgunluÄŸun mevcut ÅŸartlarla deÄŸiÅŸmeyeceÄŸini savundu. KoçoÄŸlu, "2004'te sektör iyi deÄŸildi. Toplu konut yatırımları biraz ivme vermeye baÅŸladı ama bu yetersiz kaldı" dedi. KoçoÄŸlu hükümetin 2005 bütçesinde de yatırımları kıstığını ve özellikle tarımsal altyapı yatırımlarınayeterince kaynak ayırmadığını belirterek ÅŸunları söyledi: "2005 için kamunun yatırım bütçesi yetersiz, özel sektörün yatırımları da yetersiz kalıyor. Zaten devlet birçok projeyi yap iÅŸlet devret yöntemiyle veriyor. Ä°nÅŸaat sektörü canlanmazsa hiçbir sektör canlanmaz. Bu yüzden bu sektörün canlanması için hükümetin özellikle yatırımlar konusunda radikal kararlar alması gerekir. Zaten yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde de 2004 için konunal 5 milyar dolar hedefi tutmadı. 3.5-4 milyar dolarda kaldık. Åžimdi 2005 için de 7 milyar dolardan bahsediliyor. Bence o da hedef de tutmayacak."Â