İnşaat müdendislerinden mortgage uyarısı

Hazine garantisi olmaması, borcunu ödeyenden yüzde 2 ceza alınması ve vergi teşvikine yönelik tepkiler başı çekiyor. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener’in hiçbir birikimi olmayanın mortgage kredisi alamayacağına yönelik sözleri “mortgage ölü doğacak” yorumlarına neden olurken, TMMOB’a bağlı İnşaat Mühendisleri Odası ise milletvekillerine “yasayı onaylamayın” çağrısında bulundu. Ayrıca, mortgage’in halkın konut talebini karşılamayacağı sadece arzı artıracağı uyarısında bulundu.

Mortgage yasa tasarısı, Meclis Genel Kurul gündeminde ele alınacak. Uzun süredir gündemde bulunan Konut Finansmanı Tasarısı’nın yasalaşmasıyla düzenlemeden önce kredi ve finansal kiralama sözleşmesi imzalayan tüketiciler, kanunun yayımından sonra 3 ay içinde konut finansmanı kuruluşuna başvurarak, sözleşmelerinin bu kanun kapsamı dışında değerlendirilmesini isteyebilecek. Süresi içinde talepte bulunmayan tüketicilerin, kanunun yürürlüğe girmesinden önceki sözleşmeleri kanun kapsamında kabul edilecek. Kanundan önce konut finansmanı kuruluşuyla sözleşme imzalayan tüketiciler, borcunu vadesinden önce ödemesi durumunda, yüzde 2 erken ödeme ücretini ödemeyecek. Konut finansmanı kuruluşu; imalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçıyla ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı tüketiciye karşı, teslim tarihinden itibaren 1 yıl süreyle, kullandırdığı kredi miktarı kadar müteselsilen sorumlu olacak. Borçlunun temerrüde düşmesi halinde konut finansmanı kuruluşu, borçluya temerrüt tarihinden itibaren 5 iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlü olacak. Kredi kuruluşu, geri ödemelerin yapılmaması halinde kalan borcun tümünün ödenmesi talep hakkını saklı tutmuşsa bu hak, ancak birbirini izleyen en az iki ödemede temerrüde düşme halinde kullanılabilecek. Kullanılan finansmanın teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, konut finansman kuruluşu asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden borcun ödemesini isteyemeyecek.

VERGİ STOPAJINDAN İSTİSNA

Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları, kurumlar vergisi ve gelir vergisi stopajından istisna olacak. Kendisine ait tapuya kayıtlı bir konutu bulunmayan ücretlilerin, konut almaları amacıyla, yapı kullanma izni alınmış konutlar üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle kredi kullandırılmasından ve yine bu özellikteki konutların finansal kiralama yoluyla kiralanmasından kaynaklanan borçlarının 100 bin YTL'ye kadar olan kısmına isabet eden faiz ödemeleri, gelir vergisi matrahından düşülebilecek. Konutları karşılığında kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri kapsamında konut edinmek amacıyla kredi kullanan veya finansal kiralama işlemi yapan ücretlilerin, bu işlemlerden kaynaklanan borçlarının 100 bin YTL'ye kadar olan kısmına isabet eden faiz ödemeleri de gelir vergisi matrahından düşülebilecek. Bankalar, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve ipotek finansmanı kuruluşlarının sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları hisse senetlerinden elde ettikleri gelirlerin, banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olacak. Sermaye piyasası araçları, konut finansmanı kuruluşları ve fonları ile TOKİ'nin menkul kıymet ihracatı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklanan her türlü işlemleriyle ilgili makbuz ve kağıtlar, damga vergisinden muaf tutulacak. Konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kuruluşları veya ipotek finansmanı kuruluşları ya da 3. kişilere teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan konutun teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil), Katma Değer Vergisi dışında tutulacak.

VEKİLLERE ÇAĞRI; MORTGAGE’Yİ ONAYLAMAYIN

İnşaat Mühendisleri Odası İse Meclis’te görüşülecek tasarı için milletvekillerine çağrıda bulundu. Milletvekillerinden tasarıya onay vermemesini isteyen İnşaat Mühendisleri Odası (İMO)AKP Hükümetinin halkın konut ihtiyacını karşılamak değil, finans sisteminin sorunlarını çözmek istediğini belirtti. Her isteyenin ev sahibi olacağı gibi bir yanılsama yaratıldığını ifade eden İnşaat Mühendisleri Odası açıklamasında, “Konut fiyatlarının ucuzlayacağı, faiz oranlarının aşağıya ineceği yönündeki beklenti büyük hayal kırıklığına yol açacaktır. Yasanın, sadece banka faizini karşılayabilecek olanlara kolay kredi sağlamak dışında bir sonucu yoktur.” denildi. İnşaat Mühendisleri Odası’nın tasarıya yönelik itirazları ise şöyle:

“-Bu yasa, Halkın konut talebini karşılamayacak, sadece arzı artıracaktır.

-Finans kuruluşlarının getiri ve gelir uyumuna göre düzenlenmiştir.

-Risk yönetimini finans kuruluşları lehine, faiz ve dövize endeksli olarak belirlemiştir.

-Teminat havuzu güvencesini finans kuruluşları lehine düzenlemiştir. Tüketicinin havuzdan hiçbir çıkarı yoktur.

-Sermaye piyasası ve aracılar için güvence sağlamakta, tüketiciyi korumamaktadır.

-Depreme karşı güvenli yapı sorununu çözmekten uzaktır. Çünkü asli amacı bu değildir. Güvenli yapı proje-tasarım-imalat ve denetim süreçleri sonunda oluşmaktadır.

-Fon maliyetlerini azaltarak sermaye piyasasına önemli likidite sağlamaktadır.

-Rehinli (ipotekli) sistem veya finansal kiralama sistemi şeklinde Meclis’e sunulan ve 36 maddeden oluşan yasanın 14 maddesi finansla ilgilidir; borç ve faiz yükü altına girenlerin yükümlülükleri ve paranın nasıl tahsil edilebileceğini düzenlemektedir.

-36 madde arasında tüketiciye kolaylık sağlayan, tüketici güvencesini düzenleyen hükümler bulunmamaktadır.

-Sigorta kuruluşlarını güçlendirerek, finans kuruluşlarının güvencesini sağlamakta, ancak mesleki açıdan sorumluluk taşıyan mühendis ve mimarlara hiçbir güvence getirmemektedir.

-Bağımsız denetim sorumluluğunu, kamusal sorumluluğu bulunan TMMOB ve bağlı odalara değil, finans kuruluşlarının atadığı sorumlulara vermektedir.

-Halkın konut edinmesi için en minimal maliyetli sistem olan kooperatifçiliği ortadan kaldırmaktadır.”