İMKB'nin yıldızı krizde parladı

İMKB Hisse Senetleri Piyasası'nda (HSP) 2008'de 120 milyar dolara inen işlem gören şirketlerin hisselerinin toplam değeri, geçen yıl 236 milyar dolara yükseldi. Piyasa'da günlük ortalama 1,3 milyar dolarlık işlem yapılırken, toplam işlem hacmi, önceki yıla göre yüzde 21 artarak, 316 milyar dolara ulaştı.

İMKB'nin hisse senedi piyasası, gelişmekte olan piyasalar arasında, piyasa değeri açısından 10. sırada, işlem hacmi açısından 7. sırada yer aldı.

İMKB, 2009'da en yüksek getiri sağlayan 3'üncü, global kriz döneminde ise 4'üncü borsa oldu.

İMKB verilerine göre, 2000-2009 döneminde İMKB-HSP'de işlem gören şirket sayısında fazla artış olmadı. 2000'de 315 olan şirket sayısı, 2001 kriz yılında 310'a inerken, 2007'de 319'a çıktı. 2008'de 317, geçen yıl da 316 şirketin hissesi HSP'de işlem gördü.

Şirket sayısı fazla değişmemesine karşın, piyasada işlem gören hisse senetlerinin toplam değeri, 2000 yılında 70 milyar dolar iken 2007'de 290 milyar dolara çıktı. Küresel kriz yılı olan 2008'de 120 milyar dolara kadar gerileyen hisse senetlerinin toplam piyasa değeri, geçen yıl 236 milyar dolara çıktı.

İMKB HSP, 236 milyar dolarlık piyasa değeri ile gelişmekte olan piyasalar (GOP) arasında geçen yıl, 10. sırada yer aldı. Verilere göre, geçen yıl GOP arasında hisse senedi piyasası değeri açısından ilk sırada 2,5 trilyon doların üzerindeki değer ile Çin-Şangay borsası ilk sırada yer alırken, bunu, 1 trilyon doların üzerindeki değerler ile Brezilya, Hindistan-Bombay, Hindistan Ulusal Borsası izledi. Geçen yıl, Çin-Şenzen borsası, Güney Afrika borsası ve Tayvan borsalarındaki hisse senetlerinin piyasa değeri 500 milyar doların üzerinde
gerçekleşirken, Türkiye, 236 milyar dolarlık hisse senedi değeri ile Meksika ve Malezya'dan sonra 10. sırada yer aldı.

İMKB HSP; geçen yıl toplam işlem hacmi açısından da önemli gelişme sağladı. 2000 yılında 182 milyar dolar olan piyasadaki işlem hacmi 2001 kriz yılında 80 milyar dolara kadar düşerken, 2008'de 261 milyar dolara yükseldi. HSP'deki işlem hacmi, geçen yıl, 2008'e göre yüzde 21 artarak 316 milyar dolara çıktı.

HSP'de aracı kuruluşların sayısı, 2000-2009 döneminde 128'den 103'e düşerken, toplam işlem hacmindeki artışa bağlı olarak, günlük ortalama işlem hacmi, 0,7 milyon dolardan 1,3 milyar dolara yükseldi. 2001 kriz döneminde 0,3 milyon dolara kadar düşen HSP'deki günlük işlem tutarının, 2008'de 1 milyar dolar düzeyinde olması, geçen yıl ise 1,3 milyar dolara yükselmesi dikkat çekti.

İMKB HSP; geçen yıl, toplam 316 milyar dolarlık işlem hacmi ile gelişmekte olan piyasalar arasında, Hindistan-Bombay piyasasının önünde, 7. sırada yer aldı. Geçen yıl GOP arasında hisse senedi açısından en yüksek işlem hacmi, 5 trilyon dolar ile Çin-Şangay borsası ilk sırada yer alırken, bunu yaklaşık 3 trilyon dolarlık işlem hacmi ile Çin-Şenzen, yaklaşık 1 trilyon dolarlık işlem hacmi ile Tayvan borsası izledi. Hindistan Ulusal Borsası, Brezilya ve Güney Afrika borsaları, işlem hacmi açısından Türkiye'nin önünde yer aldı.

Geçen yıl İMKB'de, Tahvil ve Bono Kesin Alım Satım Pazarı'nda toplam 405 milyar dolar, Repo-Ters Repo Pazarı'nda 2 trilyon 259 milyar dolar işlem yapıldı.

İMKB'de toplam piyasalarında, 2008'de 13,1 milyar dolar olan günlük işlem hacmi, geçen yıl 11,8 milyar dolara, toplam işlem hacmi 3 trilyon 305 milyar dolardan 2 milyar 980 milyon dolara düştü.

6 YILDA EKONOMİYE 21,8 MİLYAR DOLAR KAYNAK SAĞLANDI

İMKB verilerine göre, 1986-2009 döneminde, borsa aracılığı ile ekonomiye kazandırılan fonlar 44,9 milyar dolara ulaşırken, bunun 21 milyar 831 milyon doları 2004-2009 yıllarını kapsayan son 6 yılda gerçekleşti.

İMKB aracılığı ile 2007'de 6,4 milyar dolar, 2008'de 6,8 milyar dolar, 2009'da 1,2 milyar dolar fon sağlandı.

Verilere göre, krize karşın, yabancı yatırımcıların HSP'deki payı, yüzde 60'ların altına inmedi. 2001 yılında yüzde 49,2'ye inen HSP'deki yabancı payı, geçen yıl yüzde 67,3 düzeyini korudu.

İMKB ENDEKSİ, GEÇEN YIL EN FAZLA KAZANDIRAN 3. ENDEKS OLDU

İMKB verilerine göre, İMKB Ulusal 100 endeksi, geçen yıl belli başlı piyasalar arasında en yüksek getiri sağlayan 3. endeks oldu.
Verilere göre, geçen yıl en yüksek getiri sağlama açısından Rusya RTSIS İndekx'i 1, Arjantin MERVAL Index'i 2, Türkiye İMKB U100 3, İsrail TA 100 Index'i 4, Brezilya IBOV Index 5, Hindistan SENSEX Iİndex 6, Çin SHCOMP Index 7, Tayvan TWSE Index 8, Macaristan BUX Index 9, MSCI Gelişmekte Olan MXEF Index 10. sırada yer aldı.

Küresel Ekonomik Krizin başladığı dönem olarak kabul edilen 2007 yılı Ağustos ayından 2010 yılı Nisan ayına kadar yapılan hesaplamada ise en yüksek getirili endeksler sıralamasında, İMKB 100, Brezilya, Hindistan ve Şili borsa endekslerinin ardından 4. oldu.

FİYAT/KAZANÇ ORANI 16,55

Verilere göre, İMKB HSP, 315 şirket ile GOP arasında, borsadaki şirket sayısı açısından da 15. sırada bulunuyor.
İMKB Tahvil ve Bono Piyasası, geçen yıl 404,5 milyar dolarlık işlem hacmi açısından dünya borsaları arasında 6, GOP borsaları arasında ise 2. sırada yer aldı.

GOP'da, fiyat/kazanç oranı açısından İMKB, 15 ülke arasında, Arjantin'i geçerek 14. sırada yer aldı. Arjantin borsasında geçen yıl 15,63 olan fiyat/kazanç oranı, Türkiye'de 16,55 oldu.

Geçen yıl fiyat/kazanç oranı en yüksek borsa, 70,16 ile Polonya borsası olurken, onu 34,8 ile Çin, 31,67 ile MSCI Dünya, 30,2 ile Çek Cumhuriyeti borsaları izledi.