İMKB 23'üncü yılını kutluyor

İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, İMKB'nin kuruluş yıldönümü ve borsanın hedeflerine ilişkin yaptığı açıklamada, İMKB'nin, faaliyetine başladığı 1985 yılından bu yana hem Türkiye ekonomisinin gelişimine verdiği katkı hem de Türk sermaye piyasalarının gelişmesi açısından oynadığı rol itibariyle önemli bir performans gösterdiğini söyledi.

İMKB üzerinden ekonomiye kazandırılan fon miktarının 1986-2008 yılları arasında 43,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini bildiren Erkan, bu süreçte, artan sayıda şirketin, Hisse Senetleri Piyasasını kullanarak finansman temini yoluna gittiğini anlattı.

Erkan, “Nitekim, İMKB Hisse Senetleri Piyasasında işlem gören şirket sayısı 1986 yılında 80 iken, 1994'de 176'ya, 2008 yılı sonunda ise 318'e yükselmiş, işlem hacmi ise 1990 yılında 5,8 milyar dolar iken, 1997 yılında 58,1 milyar dolara, 2008 yılı 19 Aralık tarihi itibariyle ise 258,4 milyar dolara ulaşmıştır” dedi.

Yıllar itibariyle, önce İMKB 100, daha sonra da İMKB-30 endekslerinin performansının, gelişmekte olan ülke endeksleri içinde uluslararası yatırımcılar tarafından en yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaya başladığını belirten Erkan, Tahvil ve Bono Piyasasının işlem hacminin ise 1992 yılında 2,4 milyar dolar iken, 1997 yılında 409,8 milyar dolara, 2008 yılı sonu itibariyle ise 2,4 trilyon dolara ulaştığını bildirdi.

DÜNYA BORSALARIYLA KARŞILAŞTIRMA

İMKB'nin, dünya borsaları ile karşılaştırıldığında 2008 yılı kasım ayı sonu itibariyle işlem hacmi açısından önemli bir konumda bulunduğunu kaydeden Erkan, Hisse Senetleri Piyasasının işlem hacmi açısından tüm dünya borsaları arasında 25. gelişmekte olan borsalar arasında ise ilk 10 sıra içinde yer aldığını, İMKB'nin, Tahvil ve Bono Piyasası işlem hacmi açısından dünya borsaları arasında 5. sırada bulunduğunu bildirdi. Erkan, şöyle devam etti:
“Hiç şüphesiz, İMKB'ye ilişkin gelişmeler sadece işlem gören şirket sayısı, piyasaların işlem hacmi ve endeks performansı ile sınırlı değildir. İMKB, Sermaye Piyasası Kurulu ile ortak yürüttüğü projeler çerçevesinde, sermaye piyasasının gelişimine, şirketlerimizin kurumsal bir nitelik kazanmasına, bireysel ve kurumsal yatırımcıların daha hızlı ve güvenli bir platform üzerinden yatırımlarını değerlendirmesine, ülkemizin uluslararası tanınılırlığının arttırılmasına, etkin bir piyasa yapısı içinde istikrarlı bir fiyat oluşum mekanizmasının geliştirilmesine de katkılar sağlamıştır.”

Hüseyin Erkan, global finans piyasalarında 2007 yılı Ağustos ayından başlayarak yaşanan finansal krizin ABD kaynaklı olmakla birlikte, Türkiye'nin de içinde bulunduğu birçok ülkeyi olumsuz etkilediğini hatırlattı.

Bununla birlikte, İMKB Hisse Senetleri Piyasasının işlem hacminde yaşanan düşüşün sınırlı kaldığına işaret eden Erkan, şunları kaydetti:
“Gelişmekte olan ülkelerde Ocak-Kasım 2008 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla işlem hacmi yüzde 24 düşerken, İMKB işlem hacmi sadece yüzde 13 düşmüştür. Yabancı yatırımcıların Hisse Senetleri Piyasası payındaki düşüş de önceki krizlere göre sınırlı olmuştur. 2001 krizinde yüzde 61'den yüzde 36'ya düşen yabancı payı, güncel krizde yüzde 71'den yüzde 67'ye gerilemiştir. Bu açılardan İMKB, gelişmekte olan ülke piyasalarıyla karşılaştırıldığında daha istikrarlı, likit ve güvenilir bir görüntü çizmektedir.”

Erkan, diğer taraftan kriz döneminde, İMKB 100 Endeksinin gelişmiş ülkeler ortalamasından daha düşük, gelişmekte olan ülkeler ortalamasından ise daha yüksek performans gösterdiğini belirterek, krizin başladığı Ağustos 2007 tarihinden bugüne endekslerin performansı karşılaştırıldığında İMKB-100'ün, en çok düşen borsalar arasında 11. sırada yer aldığını söyledi.

Önümüzdeki günlerde de, Türkiye'ye gelen portföy yatırımlarındaki düşüşün sınırlı olacağının düşünüldüğünü dile getiren Erkan, tarihsel olarak fiyat/kazanç oranlarının çok düşük seviyelerde olmasının, hisse senetleri piyasasını uzun vadede cazip kıldığını anlattı.

Erkan, aralık ayı başı itibariyle, gelişmiş piyasaların ortalama fiyat/kazanç oranının 10,43, gelişmekte olan piyasaların ortalama fiyat/kazanç oranının 7,77, İMKB'nin fiyat/kazanç oranının ise 4,81 olduğunu söyledi.

TÜM PİYASALARIN TEK İŞLEM PLATFORMUNDAN YAPILMASI

Hüseyin Erkan, İMKB'in gelecek yıllara ilişkin önemli hedefleri bulunduğunu, öncelikli hedefleri arasında İMKB'nin teknolojik altyapısını yenilemek ve tüm piyasaların tek bir işlem platformu üzerinden çalışmasını sağlamanın geldiğini bildirdi.

Bunun kısa vadeli olmaktan daha çok orta vadeli bir hedef olarak önlerinde durduğunu ifade eden Erkan, şöyle devam etti:
“Bu konuda 2008 yılında başlayan çalışmalarımız 2009 yılında da hız kesmeden devam edecektir. Bu çerçevede, bir başka projemiz de işlem salonlarının modernizasyonu olacaktır. Borsamız pazarlarının yeniden yapılandırılması ile piyasa ve ürün çeşitliliğinin sağlanması bir diğer hedefimizdir. 2009 yılı içinde her iki hedef doğrultusunda da mesafeler alınması planlanmaktadır. Bu çerçevede, farklı pazarlar için sürekli müzayede, piyasa yapıcılığı, tek fiyat gibi farklı işlem yöntemleri uygulanacaktır.”

2009 yılının ilk yarısı itibariyle, SPK'nın onayının ardından hisse senetleri vadeli işlem sözleşmelerinin işlem göreceği Vadeli İşlemler Piyasası ile KOBİ niteliğindeki şirketlerin işlem görebileceği Gelişen İşletmeler Piyasasının açılması ve Hisse Senetleri Piyasasında varant sözleşmelerinin işlem görmesinin planlandığını bildiren Erkan, bu kapsamda, aracı kuruluşların piyasalara daha hızlı emir iletebilmelerini sağlamak amacıyla Hisse Senetleri Piyasasında mevcut API uygulamasının, Tahvil ve Bono Piyasası ile yeni açılacak Vadeli İşlemler Piyasası'nda da uygulanmasının sağlanacağını söyledi.

BORSA

Hüseyin Erkan, 2009 yılı başında devreye alınması planlanan bir başka projenin de, Kamuyu Aydınlatma Plaformu (KAP) olduğunu belirtti.

Bu platform üzerinden, özellikle Hisse Senetleri Piyasasında işlem yapan yatırımcıların daha sistematik ve sağlıklı bir şekilde bilgilendirilmesinin mümkün olabileceğine işaret eden Erkan, SPK ile ortaklaşa yürütülen Gözetim Projesinin de 2009 yılında bitirilerek daha etkin ve sağlıklı bir piyasa yapısının tesisinin sağlanacağını anlattı.

İMKB'nin bir başka önemli hedefinin de, Borsa pazarlarında işlem gören şirket sayısını arttırmak ve başta İSO-1000 şirketleri olmak üzere birçok şirketin halka arz yoluyla yatırımcılara açılmasını sağlamak olduğunu söyleyen Erkan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“2008 yılı içinde global krizin de etkisi ile sınırlı sayıda şirket halka arz edilmiş olmakla birlikte, bu sayının 2009 yılında şirketlerin yeni finansman temini ihtiyacına paralel olarak artacağı düşünülmektedir. Nitekim, çeşitli illerimizdeki yatırımcıların sermaye piyasasına çekilmesi ve kendi illerinde faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapmalarını teşvik amacı ile, İMKB olarak halka arz edilen şirket sayısı 5'i geçen illerimiz için şehir endeksleri hesaplanması düşüncemiz de bulunmaktadır. Hatta bir kaç il için endeksler oluşturulmuş olup, bu endekslerin takibi devam etmektedir.”

HALKA KAPALI DEVLERİN BORSAYA ÇEKİLMESİ…

Hüseyin Erkan, halka arzlar konusundaki beklentilerine ilişkin olarak, “Öncelikli hedeflerimiz arasında, benim 'halka kapalı devler' olarak da isimlendirdiğim büyük şirketlerin Borsaya çekilmesi gelmektedir” dedi.

Türkiye'de 2007 yılı sonu rakamları itibariyle İSO-1000 içinde yer alan şirketlerin sadece 131 tanesinin İMKB'de işlem gördüğüne dikkati çeken Erkan, buna ek olarak, sanayi şirketi olmadığı için İSO-1000 içinde yer almayan, ancak lojistik, turizm gibi hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren, ciro büyüklüğü yüksek şirketlerin de bulunduğunu hatırlattı.

Bunların da kendilerinin hedefleri arasında bulunduğunu söyleyen Erkan, “Ancak bu büyük şirketler yanında, nitelikli, ancak daha hızlı büyümek için finansman ihtiyacı içinde olan KOBİ'lerimiz de bulunmaktadır. Bizim hedefimiz gelişme potansiyeli yüksek bu tip firmalarımızı sermaye piyasasına kazandırmaktır” diye konuştu.

TOBB, İMKB, SPK ve TSPAKB arasında Ağustos ayı başında Ankara'da imzalanan “TOBB-Sermaye Piyasası Kurumları İşbirliği Protokolü” ile tüm ülke sathında halka arzların sayısının artırılmasının hedeflendiğini hatırlatan Erkan, şunları kaydetti:

“Aslında bu proje, bir anlamda sermaye piyasalarının Anadolu ile kucaklaşması anlamına da gelmektedir. Bu proje ile hedeflenen amaçlara ulaşılıp ulaşılamayacağı konusuna gelince, bu konuda çok aceleci olmamak gerektiği düşüncesindeyim. Bu uzun soluklu ve sonuçları orta vadede, 5-10 yıllık bir zaman diliminde alınabilecek bir proje. Ancak projenin gerçekleştirilmesi ve hedeflenen sonuçların yakalanması ile birlikte, Türkiye'de kayıt dışılığın azalmasından kurumsal yapının güçlenmesine, alternatif finansal kaynaklara kavuşulmasından uluslararası bilgi birikimine kadar farklı faydalara da ulaşılacağı düşüncesindeyim.”

İMKB'DE TEKNOLOJİK ALTYAPI

İMKB binasının yenilenmesi çalışmaları kapsamında seans salonlarındaki elektronik panoların teknolojik altyapısında değişiklik yapılmasının planlandığını, iş sürekliliğine yönelik çalışmalar kapsamında, mevcut sistemlerin yedeklerinin, İMKB yedek merkezinde konuşlandırıldığını, afet durumunda da iş sürekliliğinin sağlanabilmesi için, farklı bir lokasyonda gerçek zamanlı olarak sistemlerin yedeklenmesi çalışmalarının kısa zamanda sonuçlandırılacağını bildirdi.
İMKB sistemlerine, ikinci bir erişim noktasından, İMKB üyelerinin bağlanabilmesi için gerekli çalışmaların da başlatıldığını belirten Erkan, bunun için gerekli teknolojik altyapının üyelerin talepleri doğrultusunda kurulmasının planlandığını söyledi.

Erkan, İMKB Tahvil ve Bono Piyasası ile Vadeli İşlemler Piyasalarına üye sistemleri üzerinden otomatik emir iletimi için gerekli yazılım çalışmalarının 2009 yılı ilk yarısında tamamlanması ve üyelerin yapacakları hazırlıklar sonrasında uygulamanın devreye alınması planlandığını da bildirdi.

Olağanüstü bir durum sonrasında, kritik İMKB faaliyetlerinin kabul edilebilir hizmet seviyesi ve süre zarfında İstinye binası dışında bir başka mekandan devamı amacıyla yürütülen çalışmaların sürdüğünü belirten İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında, halen Türk Telekom tarafından sağlanan uzaktan erişim hizmetlerinde, mevcut yedek merkez işlem kabiliyetinin geliştirilmesine yönelik altyapı güncelleme çalışmaları ile üye bağlantılarının İstinye binasına yönlendirilmesi çerçevesinde ortaya çıkabilecek sorunlarda, bahsi geçen bağlantıların yedek merkeze yönlendirilmesi ve bu mekanda bulunan alım-satım sistemi sunucuları üzerinde işlemlerini sürdürmelerine imkan tanıyan çalışmalar neticelendirilmiştir. Bu çalışmalar sonrasında, tüm İMKB üyesi aracı kurumların katılımı ile bir simülasyon çalışması da başarı ile gerçekleştirilmiştir. Önümüzdeki dönemde, İMKB yedek merkez imkan ve kabiliyetinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam ettirilecektir.”