IMF, imajından rahatsız oldu

IMF Heyeti, bu kez çok kolay bir gözden geçirme yaşandığı haberlerinden rahatsız oldu. Ekonomi yönetiminin yaptığı genel bütçe ve makro denge rakamları üzerinden gidilip, ek gelir tedbirine bile gerek olmadan bu işin çözüleceğine ilişkin genel mutabakata varılması, gazetelere yansıyınca, Ankara'da bir rahatsızlık başladı. Bu haberi, ‘‘Gerekli titizliği bile göstermeye gerek olmadan anlaşma sağlıyor’’ biçiminde yorumlayan IMF Heyeti, bu işten duyduğu rahatsızlığı ekonomi yönetimine de söyledi. O zamana kadar IMF görüşmeleri hakkında hiçbir bilgi verme gereği duymayan ekonomi bakanları, daha sonra teker teker ‘‘Henüz görüşmeler tamamlanmadı, görüşmeler devam ediyor’’ demeçleri vermeye başladılar. Yani Heyetin isteği oldu...Yine söylüyoruz; geçen hafta sonu itibariyle, IMF Heyeti ile, hem de ek gelir tedbirine gerek olmadan, rakamlar üzerinde genel mutabakata varılmıştı....Ama bu hafta içinde işler değişmeye başladı. ‘‘Çabuk anlaştı’’ haberinden, gocunacak bir şeyleri olsa gerek, rahatsız olan IMF Heyeti, bu imajı silmek için göstermelik tedbir isteme yoluna gider mi, bilemiyoruz. Ancak kamuoyuna yansıyan elektrik zammı, akaryakıt zammı istekleri, bizce indirimin beklendiği, işadamlarına ‘‘maliyetlerini düşüreceğiz’’ sözü verilen bir ortamda, geçerli olacak bir şey değil. Yine KDV zammı da direkt enflasyona etki edecek bir unsur...Bizce, ancak Ek Taşıt Vergisi yerine geçecek yeni bir ek gelir tedbiri gelebilir. Geçtiğimiz gün Anayasa Mahkemesi'nin Ek Taşıt Vergisi'ni iptal edip yürütmeyi durdurmasının ardından, bu gelir kalemi kadar bir boşluk oluştu. Hükümetin şimdi karar vermesi gerek; eğer ek taşıt vergisi gelecek yıl yürürlükte olmayacaksa bunun yerine bir ek gelir tedbiri lazım. Hükümet bu yıl vergi ödeyenleri koruyup, adalet sağlamak için ödenen vergileri mahsup edecek veya geri ödeyecekse ek gelir ihtiyacı daha da büyür. Bütün bunların IMF le konuşulup, bütçeye monte edilmesi gerek.Bu arada gazetelerde ortalama enflasyon olarak bilinen GSMH deflatörü rakamının da değiştirildiği yolunda haberler yer aldı. Geçen hafta sonu itibariyle deflatör rakamı yüzde 13.7 olarak alınıyor, bütçe kalemleri bu rakama göre büyütülüyordu.HEDEF DEĞİŞİYOR MU?Şimdi deflatör için değişik rakamlar var ve bunlar yüzde 11.9'a kadar iniyor. Deflatör inecekse, aslında bu hedef yıl sonu enflasyon hedefinin de düşürülmesi anlamına gelir. Bu yıl için enflasyon rakamını revize edecekler mi etmeyecekler mi, eğer edeceklerse yüzde 20 yerine kaça indirecekler bilmiyoruz ama, eğer 2004 deflatörü yüzde 11.9 olacaksa, enflasyon hedefi de matematik olarak, zaten yüzde 12 olan hedefin altına inecek demektir. Yani eğer bu deflatör revizyonu doğru ise, 2004 yıl sonu enflasyon hedefini Hükümetin 12 yerine 10, hatta ‘‘tek rakam olsun’’ diye 9 olarak belirlemesi, kimseye sürpriz olmasın...Bu arada bizce önemli bir hedef da cari işlemler açığı olacak. Geçen hafta sonu itibariyle bu rakam belirlenmemiş, 6 ile 8 milyar dolar arasında rakamlar tartışılıyordu. Cari işlemler açığı önemli çünkü; alınacak mali tedbirlerin yoğunluğu da bu rakamla bağlantılı olacak.Dalgalı kur uygulandığı için bir ortalama dolar kuru, hedef olarak alınmıyor. Ancak buna rağmen bir hesap yapabilmek için, ortalama dolar kuru rakamı tabi ki tahmin ediliyor. Bu rakam 2004 için 1 milyon 604 bin lira olarak alındı.Şimdi bu dolar kuru rakamını değiştirmeden enflasyon rakamını düşürürseniz, TL'nin değerlenme oranı azalır. Buradan yola çıkarak cari işlemler açığını da daha düşük belirlersiniz. Cari işlemler açığı çok önemli çünkü; eğer bu rakam düşük olursa mali disiplini daha da pekiştirmeniz gerekir, yani daha sıkı tedbirler almak zorunda kalırsınız. Daha önceki normal tavrını sürdürdüğü takdirde IMF, cari açığı tahminlerin üst sınırında alır, buna göre mali disiplini üst seviyede tutardı. Şimdi ne olacağını göreceğiz...Dengelerle kağıt üzerinde çok oynanırsa, bu rakamlar tutmaz, güven kaybı olur...