"Ä°mar'daki yolsuzluk çok büyük"

BDDK Ä°kinci BaÅŸkanı Ahmet Åžirin, Ä°mar Bankası'nda, sektörde daha önce karşılaşılmayan ölçüde bir organize yolsuzluk olduÄŸunu söyledi.LDP Ä°stanbul Milletvekili Emin Åžirin'in Ä°mar Bankasıyla ilgili olarak Devlet Bakanı ve BaÅŸbakan Yardımcısı Abdüllatif Åžener'e yönelttiÄŸi soru önergesinin yanıtında, BDKK ve Sermaye Piyasası Kurulundan (SPK) gelen yazılara yer verildi. BDDK Ä°kinci BaÅŸkanı ve yanıtın hazırlandığı dönemde BaÅŸkanvekili olan Ahmet Åžirin, ''Ä°mar Bankası'nın Fon'a intikali ile birlikte bankacılık sektöründe daha önce karşılaşılmayan çok büyük ölçekli bir organize yolsuzluk olayı ile karşılaşılmıştır'' dedi. Banka bilgi iÅŸlem sisteminin resmi mercileri yanıltmaya yönelik olarak Uzan Grubu ÅŸirketlerinden Merkez Yatırım ve Ticaret A.Åž. tarafından organize bir ÅŸekilde yönetildiÄŸini ve bu suretle banka iÅŸlemlerinin kayıt dışı bırakıldığını kaydeden Åžirin, Banka sahip ve eski yöneticilerinin gerçek mevduat rakamlarını kamu otoritesinden gizledikleri ve fiili mevduat ile resmi kayıtlara yansıtılan mevduat arasındaki farkı zimmetlerine geçirdikleri, izinsiz ve açığa devlet içborçlanma senedi satışı gerçekleÅŸtirdikleri, kamu otoritesine yanıltıcı bilgi verdikleri, vergi kaçırmaya yönelik iÅŸlemlere baÅŸvurdukları, banka müşterileri ile kamunun zararına fiil ve eylemlergerçekleÅŸtirdiklerinin anlaşıldığını ifade etti. Åžirin, ÅŸu bilgileri verdi: ''Banka'nın hak ve yükümlülüklerinin bir dökümü olan resmi banka bilançolarına ve alt kayıtlara ulaşılması mümkün olmamıştır. Böyle bir ortamda tasarruf sahiplerinin haklarının korunması ve Fon tarafından sigorta kapsamında olan mevduatın doÄŸru olarak tespit edilmesi ve ödenmesine yönelik çalışmalar öncelikli olarak baÅŸlatılmış, yapılan tespitler doÄŸrultusunda suç duyuruları ivedilikleyapılmış, ilgili tüm bakanlık ve kuruluÅŸlarla bilgi ve belge paylaşımıhızla yerine getirilmiÅŸtir. DiÄŸer taraftan banka hakim ortakları, eskiyöneticileri, banka eski çalışanları, bunların eÅŸ ve çocukları ile Uzan Grubu adına hareket eden halihazırda 490 gerçek ve tüzel kiÅŸi hakkında ihtiyati tedbir kararı alınmış ve icra edilmiÅŸtir.'' Åžirin, Ä°mar Bankası ve hakim hissedarların malvarlıklarının tespiti çalışmalarının da Emniyet Genel Müdürlüğü, Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı gibi kamunun diÄŸer organlarının da sürdürmekte oldukları çalışmalarla koordineli olarak yürütüldüğünü vurguladı.          "HAK KAYBI  MEYDANA GELMEYECEK''      Banka tarafından yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatı tutarı ile Fon tarafından tespit edilen mevduat tutarı arasında bir fark bulunması halinde bu farkın takip ve tahsiline Fon tarafından karar verilebileceÄŸini de anımsatan Åžirin, imtiyazlı kamu alacağı olan sigortaya tabi tasarruf mevduatı tutarı ile Fon tarafından tespit edilen tasarruf mevduatı tutarı arasındaki fark nispetinde konulan tedbirin, farkın kesinleÅŸmesi ile ilgililerdentahsilinin yürütülmesinde herhangi bir hak kaybının meydana gelmesininsözkonusu olmayacağını belirtti. Åžirin, Fon'un, Amme Alacaklarının Tahsili Hakkındaki Kanun hükümleri uyarınca takip baÅŸlatarak herhangi bir hak kaybına sebebiyetvermeden kanun kapsamında alınan tedbir kararları ile el konulan mal varlıkları üzerinden kamu alacağını tahsil edeceÄŸini de kaydetti.      "20 BANKANIN HİÇBÄ°RÄ°NDE TESPÄ°T EDÄ°LMEDÄ°'' BDDK Ä°kinci BaÅŸkanı Åžirin, Kurum'un asli denetim organı olan ve Kurum adına denetim yapan Bankalar Yeminli Murakıpları Kurulu'nun günümüze kadar yürüttüğü banka incelemelerinde, Ä°mar Bankası'nda tespit edilen düzeyde kapsamlı bir kayıtdışılığa rastlanılmadığını  dabildirdi. Yazıda, ÅŸu bilgilere yer verildi:  ''Bankacılık sektörünün rehabilitasyonu çerçevesinde çeÅŸitli ÅŸekilde sistem dışına çıkan 20 bankanın hiçbirinde mevduatın kayıtdışı bırakıldığı konusunda bir tespit mevcut deÄŸildir.   Bankalar nezdinde yürütülen incelemelerde münferiden bazı varlıkların, yükümlülüklerin, hak ve alacakların, taahhüt vb. gayrinakdi yükümlülüklerin kayıtdışı bırakıldığı tespit edilmekte olupve bu tespitler karşısında gereÄŸi yapılmak üzere raporlar düzenlenmektedir. Bu raporlar sonucunda kayıtdışı bırakma fiilinin ağırlığına ve/veya doÄŸurduÄŸu sonuçlara göre gerekli tedbirler alınmaktadır.''      ''DAHA ETKÄ°N BÄ°R SÄ°STEM OLUÅžTURULMASI'' Kayıtdışı bırakmanın cezasının bir yıldan 3 yıla kadar hapis ve 3milyar liradan az olmamak üzere ağır para cezası ile cezalandırıldığına da iÅŸaret eden Åžirin, bankaların gözetim ve denetimine iliÅŸkin olarak daha etkin bir sistem oluÅŸturulmasını teminen, mevzuat ve BDDK gözetim ve denetim tekniklerine iliÅŸkin iyileÅŸtirici ve etkinliÄŸi artırıcı düzenlemeler konusunda çalışmalar yürütüldüğü de bildirdi. Åžirin, ''Ayrıca Ä°mar Bankası'nda yaÅŸanan kayıtdışı uygulamaların yapılış biçimi de dikkate alınarak yapılacak incelemelerde özellikli bilgi iÅŸlem sistemlerine iliÅŸkin incelemeleringelecek dönemde ayrı bir önem kazanacağı görülmektedir'' görüşüne yer verdi. SERMAYE PÄ°YASASI FAALÄ°YETÄ° YAPMA YETKÄ°SÄ° YOK        Sermaye Piyasası Kurulu BaÅŸkanı Dr. DoÄŸan Cansızlar da konuyla ilgili yanıtında, Ä°mar Bankası'ın 25 Ekim 1990 tarihinden itibaren SPK'nın yetki ve izni dahilinde herhangi bir sermaye piyasası faaliyeti yapma yetkisi bulunmadığını belirtti. Cansızlar, söz konusu tarihten itibaren sermaye piyasası kurumu niteliÄŸi taşımayan Ä°mar Bankası'nın denetim ve gözetiminin Bankalar Kanunu hükümlerine göre yetkili ve görevli makamlar olan Hazine MüsteÅŸarlığı, Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yürütüldüğünü anımsattı. Kamu menkul kıymetlerinin alıcılara aktarılması ve bedellerinin tahsili gibi operasyonel iÅŸlemlerin Merkez Bankası tarafından yürütüldüğünü kaydeden Cansızlar, bankaların kendilerine ve müşterilerine ait menkul kıymetlerin Merkez Bankası nezdindeki depo hesaplarında saklanıp izlendiÄŸini, bankaların müşterileri ile yaptıkları repo iÅŸlemlerine konu menkul kıymetlerin ise yine merkez Bankası nezdinde toplu olarak ayrı bir depo hesabında takip edildiÄŸinibelirtti. Cansızlar, bu baÄŸlamda Merkez Bankası müfettiÅŸlerine tanınanyetki çerçevesinde bankasının denetlenmesinin ve yetki belgesinin olmadığının tespitinin mümkün olduÄŸunu vurguladı. Ä°mar Bankası'na el konulduktan sonra BDDK'nın SPK'ya gönderdiÄŸi bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucu, Banka'nın Merkez Bankası'ndakiRepo Bloke Deposunda 1999 yılında herhangi bir devlet iç borçlanma senedinin görülmediÄŸi buna raÄŸmen bankanın 14 Nisan 199 ile 10 eylül 1999 tarihleri arasında müşterileri ile karşılıksız repo iÅŸlemleri yaptığının tespit edildiÄŸini, SPK'nın 6 kasım 2003 tarihli toplantısında, sorumluluk hakkında suç duyurusu yapılması kararı alındığını belirtti. Cansızlar, fiktif ya da yetkili otoriteden izin alınmaksızın yapılan menkul kıymet iÅŸlemlerinin engellenebilmesi için saklamanın müşteri ismine yapılmasının büyük önem taşıdığını da vurguladı.   Â