İlkokulu 9 senede bitirdi gördüğü makineyi yapıyor
Güncelleme Tarihi:
Sadi ÖZDEMİR
Oluşturulma Tarihi: Aralık 30, 2003 01:38
Gaziantepli Mennan Aksoy, tekstil sektörünün milyarlarca dolar dökerek ithal ettiği kritik makineleri üretti ve Alman, Fransız, İtalyan makinecilerin kabusu oldu. Bir makineyi 10 dakika inceledikten sonra yapabilen Mennan Aksoy, şimdi de ‘kurşun geçirmez iplik üreten makineyi’ yapacak.
MENNAN Aksoy'u (Özçelik A.Ş.)'yi Gaziantepliler ve tekstilciler yakından tanıyor. Bir de Alman, Fransız ve İtalyan makine sanayicileri iyi tanıyor. Birinci gruptakiler için Mennan Aksoy bir deha, ikinci gruptakiler içinse kabusun ta kendisi. Çünkü Mennan Aksoy, bir makineyi 10 dakika inceleyince aynısını yapabiliyor.
Kendisine makine ustası diyen Mennan Aksoy, bugüne kadar Türk tekstil sektörünün milyarlarca dolar dökerek ithal ettiği 4 makineyi yapmayı başardı. Üstelik bu makineleri öyle güzel yaptı ki Avrupalı üreticiler dönüp kendi makinelerinde onun getirdiği bazı yenilikleri uyguladılar. Mennan usta Avrupa'daki makine fuarlarına genellikle alınmıyor. O da bu sorunu başka kimlikler kullanarak aşıyor. Bu mücadelenin ‘taklitle mücadele’ olarak algılanmaması gerektiğini söyleyen Mennan ustaya göre gerçek başka. ‘‘Avrupalı makinecilerin canını yaktım. Çünkü ben bir makineyi üretince otomatik olarak satış fiyatını yarıya indirmek zorunda kalıyorlar. Sadece Türkiye'ye değil bizim gibi tekstilde ekmek arayan Suriye, Lübnan, İran, nereye olursa biz de makine satıyoruz ve doğal olarak Avrupalı makineciler fiyatlarını bizim seviyemize çekiyorlar. Oralardan çok teşekkür telefonu alıyorum’’ diyen Mennan usta, şu sıralar ‘kurşun geçirmez iplik üreten makineyi’ yapmaya çalışıyor. Mennan usta, ‘‘Ben bu makineyi 2005'te üretmiş olurum ama kendine sanayici diyen büyük ağalar bir destek verse eşek gibi çalışır 6 ayda düğmesine basarım’’ diyor.
FRANSIZA KIZDIM, YAPTIM
Bugüne kadar 5 tekstil makinesini üretmeyi başardığını söyleyen Mennan Aksoy, şöyle özetliyor makine üretme mücadelesine girişinin öyküsünü:
‘‘Birgün Gaziantep'e tekstil makinesi satmak için bir Fransız avrat (kadın) geldi. Satış yaparken de bize diyor ki; ‘Tekstilin beşiği sizsiniz ama Çin ve Hindistan geliyor. Teknolojinizi yenilemezseniz sizi geçerler'. Bunu söylüyor ama derdi bizim geçilmemiz değil tabii ki. Arkasından da ekliyor; ‘En iyi makineleri biz Fransızlar üretiyoruz. Bizim makineleri alın rekabeti kazanın' diyor. Beni bu durum çok etkilemişti. Çünkü eminim bu Fransız avrat, Hintli'ye Çinli'ye de ‘Türkleri geçmek istiyorsanız bizim makineleri almanız şart' diyordu. O zamanlar çok düşündüm ve şu gerçeği gördüm; ‘aslında Avrupa'nın tekstilde ve diğer sektörlerde ‘metalden' başka geliri yok. Bu yüzden de ‘çeliğe hükmetmeyen namusuna mukayyed olamaz' dedim kendi kendime ve makine yapmaya koyuldum.’’
Mennan usta, ürettiği makinelerin piyasada çok tuttuğunu ancak asıl ekonomik kazancın başka bir gelişmeyle sağlandığını söylüyor ve ‘‘Biz başladık başlayalı sadece benim ürettiğim makineler yüzünden ülkem 500 milyon dolar tasarruf yapmıştır. Çünkü Avrupa makine alanlar bile eskiye göre yarı fiyatla makine ithal edebildiler. Biz zaten daha da ucuza satıyoruz’’ diye konuşuyor.
Araştırma geliştirme sayesinde 8 yılda 160 kat büyüdük
MENNAN Aksoy, deha seviyesindeki yeteneğine rağmen sanayi şirketleri için araştırma geliştirmenin önemini vurguluyor. ‘‘Araştırma geliştirme o kadar yararlı ki biz 30 yıllık iş hayatımızda 22 yılda 4 misli büyüdük ama araştırma geliştirme yapınca 8 senede tam 160 kat büyüdük’’ diyor.
1973'te kurulan Özçelik A.Ş., makine imalatı için 2000 metrekarelik kapalı alanda Araştırma-Geliştirme laboratuarı kurdu. Poliproplen Halı İpliği Üretim makinası POLYSIN BCF4 ile 1998'de Teknoloji Başarı Ödülü aldı. Romanya, Bulgaristan, Brezilya, Suriye ve Fas'a makine sattı. Türkiye'de ve yurt dışında 40 fabrika kurdu. 3000 metrekare alanda 100 personelle 8 milyon dolar ciro yapan Özçelik A.Ş., bu cironun 1 milyon dolarını araştırma geliştirmeye harcıyor.
1999-2002 yılları arasında poliproplen CF, Poliproplen CF/BCF combi iplik üretim makinası ile Polyamid CF ve Polyamid BCF iplik üretim makinalarını geliştiren Özçelik A.Ş., 2002-2003 yıllarında üçüncü projeyle de POLYSPIN PET Combi, polyester renkli CF ve BCF iplik üretim makinalarını geliştirdi. Son olarak da POLYSPIN BCF6, sentetik halı ipliği üretim makinası üretildi. 2002 yılında başlatılan nonwoven kumaş üretim makinası geliştirme projesi ise devam ediyor. 2003 yılında başlatılan bir başka araştırma geliştirme projesi kapsamında da Triko sektörü hedef alınıyor.
Beni Fransa'dan sürdüler
MAKİNE Fuarlarına girişte zorluklar yaşadığını anlatan Mennan 0Aksoy, ‘‘Bir defa Paris'te bir fuardan çıkardılar, Fransa'dan sürgün ettiler. Ancak, biz aynı makinaları modüler yapınca bu defa da onlar bizden çalıp ürettiler. Almanlar, Fransızlar benim halı ipliği makinasını kopyaladı’’ diyor. Mennan usta, bir makineyi nasıl olup da kısa süre gördükten sonra yapabildiğini de şöyle anlatıyor:
‘‘Aslında bu çok da karışık birşey değil. Bir insan anasını, bacısını nasıl iyi tanırsa öyle oluyor. 10 dakika baksam o makineyi bir yakınım gibi hafızama yerleştiriyorum. Hatta ‘aşık oluyorum' diyebilirim’’
Nitelikli elemana maaş desteği hazır
KÜÇÜK ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Nitelikli Eleman İstihdamı Desteği veriyor. İşletmelerin fakülte, dört yıllık ve iki yıllık yüksekokul mezunu nitelikli eleman istihdamına geri ödemesiz sağlanan destekle: KOBİ'lerin, yeni teknolojiyi ve dünyadaki gelişmeleri takip etmeleri, kaliteli üretim yapmaları ve dış pazarlarda rekabet edebilir düzeye gelmeleri amaçlanıyor. Sözkonusu destek, KOSGEB tarafından gerçekleştirilen özel amaçlı projeler kapsamında işbirliği yapılan kuruluşlara, işletme ve girişimcilere veriliyor.
Nitelikli eleman istihdamı desteğinde KOSGEB desteği üst limiti 2 yıllık yüksekokul mezunları için brüt asgari ücretin 4 katı, fakülte ve 4 yıllık yüksekokul mezunları için brüt asgari ücretin 6 katı olabiliyor. Bölgelere göre destekleme oranları değişiyor. Desteğin azami süresi ise 18 adam/ay olarak belirlenmiş.
Trabzon için Hindistan Cezayir modeli gündemde
MİCROSOFT Türkiye, Office 2003'le birlikte gelen yenilikleri küçük ve orta boy işletmelere tanıttı. Yıl içinde 12 ilde düzenlenen tanıtım toplantılarının sonuncusu Trabzon'da gerçekleşti. Toplantıda Office 2003 kullanan şirketlerin verimlilik ve rekabette çok önemli avantajlar kazandığı belirtildi.
Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Tansu Yeğen Trabzon'un bilişim sektörü açısından bölgenin başkenti olduğunu belirterek, diğer sektörlerdeki şirketlerin de bilgisayar, yazılım ve internet kullanımında Türkiye ortalamasının çok önde olduklarını söyledi.
YAZILIM MERKEZİ OLUR
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO), Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı (TOSYÖV)'ün ‘‘Trabzon'u bilişim şehri yapma’’ fikrini de destekleyen Tansu Yeğen, doğru adımların atılması halinde Trabzonun Hindistan ve Cezayir gibi yazılım merkezi olabilceğini kaydetti. KTÜ Teknopark Şirketi'nin kuruluşunun tamamlanmak üzere olduğunu bildiren Rektör Prof. Dr. Türkay Tüdeş ise teknoparkta şimdiden çok büyük bir markanın ‘plazma ekran' konusunda, KTÜ ve bölgesel kurumların ortaklığında kurulan bir şirketin de kan ürünleri alanında çalışma kararı aldığını açıkladı. TTSO Başkanı Şadan Erez ise Trabzon'da İran, Kafkasya-Rusya eksenindeki ticaretin yeniden canlanmaya başladığını kaydetti.
TOSYÖV Başkanı Hilmi Develi de Trabzon'un yüksek teknoloji üretebilecek yeteneğe sahip olduğunu vurguladı.
Kendisine makine ustası diyen Mennan Aksoy, bugüne kadar Türk tekstil sektörünün milyarlarca dolar dökerek ithal ettiği 4 makineyi yapmayı başardı. Üstelik bu makineleri öyle güzel yaptı ki Avrupalı üreticiler dönüp kendi makinelerinde onun getirdiği bazı yenilikleri uyguladılar. Mennan usta Avrupa'daki makine fuarlarına genellikle alınmıyor. O da bu sorunu başka kimlikler kullanarak aşıyor. Bu mücadelenin ‘taklitle mücadele’ olarak algılanmaması gerektiğini söyleyen Mennan ustaya göre gerçek başka. ‘‘Avrupalı makinecilerin canını yaktım. Çünkü ben bir makineyi üretince otomatik olarak satış fiyatını yarıya indirmek zorunda kalıyorlar. Sadece Türkiye'ye değil bizim gibi tekstilde ekmek arayan Suriye, Lübnan, İran, nereye olursa biz de makine satıyoruz ve doğal olarak Avrupalı makineciler fiyatlarını bizim seviyemize çekiyorlar. Oralardan çok teşekkür telefonu alıyorum’’ diyen Mennan usta, şu sıralar ‘kurşun geçirmez iplik üreten makineyi’ yapmaya çalışıyor. Mennan usta, ‘‘Ben bu makineyi 2005'te üretmiş olurum ama kendine sanayici diyen büyük ağalar bir destek verse eşek gibi çalışır 6 ayda düğmesine basarım’’ diyor.
FRANSIZA KIZDIM, YAPTIM
Bugüne kadar 5 tekstil makinesini üretmeyi başardığını söyleyen Mennan Aksoy, şöyle özetliyor makine üretme mücadelesine girişinin öyküsünü:
‘‘Birgün Gaziantep'e tekstil makinesi satmak için bir Fransız avrat (kadın) geldi. Satış yaparken de bize diyor ki; ‘Tekstilin beşiği sizsiniz ama Çin ve Hindistan geliyor. Teknolojinizi yenilemezseniz sizi geçerler'. Bunu söylüyor ama derdi bizim geçilmemiz değil tabii ki. Arkasından da ekliyor; ‘En iyi makineleri biz Fransızlar üretiyoruz. Bizim makineleri alın rekabeti kazanın' diyor. Beni bu durum çok etkilemişti. Çünkü eminim bu Fransız avrat, Hintli'ye Çinli'ye de ‘Türkleri geçmek istiyorsanız bizim makineleri almanız şart' diyordu. O zamanlar çok düşündüm ve şu gerçeği gördüm; ‘aslında Avrupa'nın tekstilde ve diğer sektörlerde ‘metalden' başka geliri yok. Bu yüzden de ‘çeliğe hükmetmeyen namusuna mukayyed olamaz' dedim kendi kendime ve makine yapmaya koyuldum.’’
Mennan usta, ürettiği makinelerin piyasada çok tuttuğunu ancak asıl ekonomik kazancın başka bir gelişmeyle sağlandığını söylüyor ve ‘‘Biz başladık başlayalı sadece benim ürettiğim makineler yüzünden ülkem 500 milyon dolar tasarruf yapmıştır. Çünkü Avrupa makine alanlar bile eskiye göre yarı fiyatla makine ithal edebildiler. Biz zaten daha da ucuza satıyoruz’’ diye konuşuyor.
Araştırma geliştirme sayesinde 8 yılda 160 kat büyüdük
MENNAN Aksoy, deha seviyesindeki yeteneğine rağmen sanayi şirketleri için araştırma geliştirmenin önemini vurguluyor. ‘‘Araştırma geliştirme o kadar yararlı ki biz 30 yıllık iş hayatımızda 22 yılda 4 misli büyüdük ama araştırma geliştirme yapınca 8 senede tam 160 kat büyüdük’’ diyor.
1973'te kurulan Özçelik A.Ş., makine imalatı için 2000 metrekarelik kapalı alanda Araştırma-Geliştirme laboratuarı kurdu. Poliproplen Halı İpliği Üretim makinası POLYSIN BCF4 ile 1998'de Teknoloji Başarı Ödülü aldı. Romanya, Bulgaristan, Brezilya, Suriye ve Fas'a makine sattı. Türkiye'de ve yurt dışında 40 fabrika kurdu. 3000 metrekare alanda 100 personelle 8 milyon dolar ciro yapan Özçelik A.Ş., bu cironun 1 milyon dolarını araştırma geliştirmeye harcıyor.
1999-2002 yılları arasında poliproplen CF, Poliproplen CF/BCF combi iplik üretim makinası ile Polyamid CF ve Polyamid BCF iplik üretim makinalarını geliştiren Özçelik A.Ş., 2002-2003 yıllarında üçüncü projeyle de POLYSPIN PET Combi, polyester renkli CF ve BCF iplik üretim makinalarını geliştirdi. Son olarak da POLYSPIN BCF6, sentetik halı ipliği üretim makinası üretildi. 2002 yılında başlatılan nonwoven kumaş üretim makinası geliştirme projesi ise devam ediyor. 2003 yılında başlatılan bir başka araştırma geliştirme projesi kapsamında da Triko sektörü hedef alınıyor.
Beni Fransa'dan sürdüler
MAKİNE Fuarlarına girişte zorluklar yaşadığını anlatan Mennan 0Aksoy, ‘‘Bir defa Paris'te bir fuardan çıkardılar, Fransa'dan sürgün ettiler. Ancak, biz aynı makinaları modüler yapınca bu defa da onlar bizden çalıp ürettiler. Almanlar, Fransızlar benim halı ipliği makinasını kopyaladı’’ diyor. Mennan usta, bir makineyi nasıl olup da kısa süre gördükten sonra yapabildiğini de şöyle anlatıyor:
‘‘Aslında bu çok da karışık birşey değil. Bir insan anasını, bacısını nasıl iyi tanırsa öyle oluyor. 10 dakika baksam o makineyi bir yakınım gibi hafızama yerleştiriyorum. Hatta ‘aşık oluyorum' diyebilirim’’
Nitelikli elemana maaş desteği hazır
KÜÇÜK ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Nitelikli Eleman İstihdamı Desteği veriyor. İşletmelerin fakülte, dört yıllık ve iki yıllık yüksekokul mezunu nitelikli eleman istihdamına geri ödemesiz sağlanan destekle: KOBİ'lerin, yeni teknolojiyi ve dünyadaki gelişmeleri takip etmeleri, kaliteli üretim yapmaları ve dış pazarlarda rekabet edebilir düzeye gelmeleri amaçlanıyor. Sözkonusu destek, KOSGEB tarafından gerçekleştirilen özel amaçlı projeler kapsamında işbirliği yapılan kuruluşlara, işletme ve girişimcilere veriliyor.
Nitelikli eleman istihdamı desteğinde KOSGEB desteği üst limiti 2 yıllık yüksekokul mezunları için brüt asgari ücretin 4 katı, fakülte ve 4 yıllık yüksekokul mezunları için brüt asgari ücretin 6 katı olabiliyor. Bölgelere göre destekleme oranları değişiyor. Desteğin azami süresi ise 18 adam/ay olarak belirlenmiş.
Trabzon için Hindistan Cezayir modeli gündemde
MİCROSOFT Türkiye, Office 2003'le birlikte gelen yenilikleri küçük ve orta boy işletmelere tanıttı. Yıl içinde 12 ilde düzenlenen tanıtım toplantılarının sonuncusu Trabzon'da gerçekleşti. Toplantıda Office 2003 kullanan şirketlerin verimlilik ve rekabette çok önemli avantajlar kazandığı belirtildi.
Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Tansu Yeğen Trabzon'un bilişim sektörü açısından bölgenin başkenti olduğunu belirterek, diğer sektörlerdeki şirketlerin de bilgisayar, yazılım ve internet kullanımında Türkiye ortalamasının çok önde olduklarını söyledi.
YAZILIM MERKEZİ OLUR
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO), Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı (TOSYÖV)'ün ‘‘Trabzon'u bilişim şehri yapma’’ fikrini de destekleyen Tansu Yeğen, doğru adımların atılması halinde Trabzonun Hindistan ve Cezayir gibi yazılım merkezi olabilceğini kaydetti. KTÜ Teknopark Şirketi'nin kuruluşunun tamamlanmak üzere olduğunu bildiren Rektör Prof. Dr. Türkay Tüdeş ise teknoparkta şimdiden çok büyük bir markanın ‘plazma ekran' konusunda, KTÜ ve bölgesel kurumların ortaklığında kurulan bir şirketin de kan ürünleri alanında çalışma kararı aldığını açıkladı. TTSO Başkanı Şadan Erez ise Trabzon'da İran, Kafkasya-Rusya eksenindeki ticaretin yeniden canlanmaya başladığını kaydetti.
TOSYÖV Başkanı Hilmi Develi de Trabzon'un yüksek teknoloji üretebilecek yeteneğe sahip olduğunu vurguladı.