İlk sigarayı 6.5 yaşında içtim 7 yaşında samanlıkta bayıldım

SON zamanlarda sigara yasağına ilişkin kararlı söylemlerde bulunan Sağlık Bakanı Recep Akdağ, sigara karşıtlığı ile tanınan biri. Hatta birkaç yıl bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda sigaraya yönelik girişimler başlatınca ‘Dördüncü Murat’ benzetmeleri bile yapıldı hakkında. Yarın yaygınlaşacak sigara yasağını tavizsiz uygulamaya kararlı olan Akdağ’ın sigarayla ilişkisi çocukluk yıllarına dayanıyor. Henüz 6.5 yaşındayken gizli gizli sigara içme denemeleri yapan Akdağ, bir de gençliğinde böyle bir girişimde bulunmuş. Ancak sıkı birer tiryaki olan babası ve amcasını kanserden kaybetmiş olan Akdağ, bu yasakla kanserden daha az kişi öleceğine inanıyor.

Yarın başlayacak yasak öncesinde kendisinin tiryakilik öyküsünü ve sigaranın özel yaşamındaki yerini Hürriyet’e şöyle anlatan Akdağ, sorularımızı şöyle yanıtladı:
* Sigaraya nasıl başlamıştınız? Kaç yaşındaydınız?
-  İlk sigaramı, 6.5 yaşında içtim. Mahalle arkadaşımla izmarit toplar, samanlıkta içerdik. Yedi yaşıma geldiğimde bir gün samanlıkta bayılmışım. Beni eve götürmüşler, tabi her tarafım tütün koktuğundan sigara içtiğimi anlamışlar. O oldu, bir daha üniversiteye başlayana kadar sigara içmedim. Rahmetli babamın ‘Meclis sigaraları’ vardı. Üniversitede bir ay kadar cebimde taşıdım, arkadaşlara ikram ettim, içtim. Ama bir tat alamadım, bir daha da hiç içmedim.

Babamın ‘40 yıllık dostu’

* Sigarayla tanışıklığınız nerden? Ailede içenler var mıydı?
-  Rahmetli babacığım sıkı bir içiciydi. Ona ‘baba bırak şu sigarayı’ derdim. O da ‘oğlum, insan kırk yıllık dostunu bırakır mı’ derdi. Ani bir kalp krizi geçirdi, kalbi durdu, hayata döndü. Bir süre sonra da prostat kanserine yakalandı ve 1997’de henüz 63 yaşındayken rahmetli oldu.
* Böyle başka acı kayıplarınız da olmuş...
Babamın bir büyüğü olan amcam da akciğer kanserinden vefat etti. Amcamın oğlu ise 35-40 yaşlarında ani bir kalp kriziyle öldü. Bu kişilerin hepsi sigara içen kişilerdi. Oysa büyük amcam 85 yaşını geçti. Sigara içmez ve oldukça sıhhatlidir. Onun iki oğlundan biri ciddi felç, diğeri de kalp krizi geçirdi. İkisinin hastalığının nedeni de sigara.

Kanser oranı düşecek

* Eşiniz, çocuklarınız sigara içiyor mu?
-  Eşim içmez. Kültürümüzde gençler sigara içiyorlarsa bile ailelerine söylemediklerinden çocuklarım içiyor mu bilmiyorum. İnşallah içmiyorlardır.
* 19 Temmuz’da yaygınlaşacak yasağın toplum sağlığı açısından etkili olacağını
düşünüyor musunuz?
-  Kanser oranında 20 yılda arzulanan etkiye ulaşabiliriz diye düşünüyorum. Önlenebilir kanserlerin oranı yüzde 30 civarında. Toplumun yarısının sigara dumanından etkilendiğini varsayarsak ve insanların maruz kaldığı
dumanı yarıya düşürürsek, kanserleri çok
önemli oranda engelleyebiliriz.

Filmlerle ‘delikanlı sigara içmez’ mesajı verilecek

RECEP Akdağ, çocuk ve gençlerin sigaradan uzak durmasında ‘rol model’lere önemli görevler düştüğünü anlatırken, bu konuda bakanlık olarak kendilerinin de bazı çalışmalar yapacaklarını anlattı. Akdağ, şunları söyledi: “İlk önce, rol model olarak ‘sigara içersen delikanlı olursun, havalı bir bayan olursun, sigara içmek bir statüdür’ gibi düşünceleri yok etmek gerekiyor. Sigara içmek bir bayanı ya da erkeği daha havalı hale getirmez, aksine eşiniz varsa eşiniz,  sevgiliniz sizden nefret eder.Ağzınız, üstünüz kötü kokar. Şimdi bu mesajları veren spot filmler hazırladık.”

Tebdili kıyafet  gezmeyeceğim

YASAK başladıktan sonra nasıl kontrol edileceği, bazı tartışmalar yaşanabileceği gibi endişeleri hatırlatıp, geçiş aşamasında tedbili kıyafet gezmeyi düşünüp düşünmediğine ilişkin sorumuza Recep Akdağ, şu yanıtı verdi: “Tebdili kıyafet gezmek gibi bir düşüncem yok. Ama inanıyorum ki, çok fazla cezaya, yakın izlemeye gerek kalmadan toplumun sağduyusu meseleyi çözecektir. Yeni başlayan uygulamaları vatandaş çok sahiplendi. Çok münferit olaylar olacaktır.”

Yasağa en çok barlar uyacak

YASAKLA birlikte, bar, restoran gibi eğlence yerlerinin cazibesinin azalacağı, müşteri kaybı yaşanabileceği gibi yorumlara katılmayan Recep Akdağ, şöyle konuştu: “Ben bu yasağın en çok uygulanacak yerin barlar olduğuna inanıyorum. Biz barlarda, kafelerde ve kahvehanelerde anketler yaptık. Vatandaşın büyük kısmı ‘ben buna uyarım, uymak lazım’ diyor. Artık kahveler, lokantalar ‘havamız temiz şimdi gelin’ diye reklam yapmalılar. Sadece sigara içilebilen, nargile kafeler, barlar gibi yerlere izin vermedik. Çünkü burada oturan kişiler, kendi içtikleri sigaranın on katı bir zehire maruz kalacaklardı. Bir de çalışanı korumak lazım.”

Öğretmen ve doktorlar hiç içmese iyi olur

* Sigaraya bağlı hastalıklardan söz ederken, sigara içen doktorlar olduğunu da görüyoruz...
-  Doktorların hiç sigara içmemelerini tercih ederiz. Çünkü özellikle hekimlerin, öğretmenlerin bir rol model olarak sigara içmemeleri gerekiyor. Bizim bir Ulusal Tütün Kontrol Programımız var. Bütün bakanlıklar birlikte program yaptık. Burada Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) çok iş düşüyor. Sigaranın sağlığa zararları sağlık derslerinde iyi anlatılması, eğitiminin iyi verilmesi çok önemli. Eğitimi çocuğun yaşına göre yapmazsanız bu sefer merak uyandırırsınız.

Batı’yı inceledik yanlışa düşmedik

DUMANSIZ bir hayat için tüm hazırlıklar tamamlanmış ve 19 Temmuz tarihinin kesin tarih olduğu duyurulmuş olmasına karşın, kademeli geçişten, orta yoldan söz edenler bulunuyor. Recep Akdağ ise, izledikleri yolun doğru olduğunu savunarak, “Batı ülkelerindeki sorunları inceledik. En önemli sorunları yasağı koyarken sigara odalarına izin vermeleri olmuş. Şimdi bundan kurtulmak istiyorlar.
Biz o yanlışa düşmedik” dedi.