İlaçta ‘reçete’ kavgası büyüyor

“Reçete” baskısının ardında, bazı ilaç firmalarının ürünlerini reçete kapsamı dışına çıkarak, “Fiyatlarını kendi belirleme, reklam yasağından kurtulma” baskısının olduğu iddia ediliyor. Sağlık Bakanlığı ise gereksiz ilaç tüketiminin arttığını, bu nedenle kontrollerin sıklaştırıldığını belirterek, baskı iddiasını reddediyor.

VER BİR VERMIDON BİTİYOR

Sağlık Bakanlığı’nın, 1953’de yürürlüğe giren 6197 sayılı Eczaneler ve Eczacılar Hakkındaki Kanunun reçetesiz ilaç satışını yasaklayan 24. maddesinin uygulanması amacıyla il müdürlükleri aracılığıyla denetimlerini arttırdı.

· “Reçete ile satılır” ibaresiyle birlikte satış için ruhsat alan bütün ilaçların reçetesiz satılması artık Sağlık Bakanlığı tarafından cezai müeyyide ile karşılaşacak.
· Piyasadaki ilaçların, çok büyük bir bölümü bu kapsama girdiğinden, “Tansiyon, şeker, astım” gibi anında ulaşılması gereken ilaçlar da reçetesiz alınamayacak.
· Eczaneden, “Ağrı kesici veya antibiyotik” talebiyle ilaça ulaşmak mümkün olmayacak.
· Başta İstanbul olmak üzere bazı eczanelere reçetesiz ilaç sattıkları gerekçesiyle 200 lira ceza kesilmeye başlandı.

GEREKSİZ İLAÇ ALINIYOR

Sağlık Bakanlığı yetkilileri, şunları söylediler: “Gerekli gereksiz vatandaşlar, bilinçsizce ilaç kullanıyor. Bunun en önemli örneği ise antibiyotikler. Ateşi çıkan herkes antibiyotik kullanıyor. Bu çok tehlikeli. Yıllık ilaç tüketimi 1.3 milyar kutu. Kişi başına 30 kutu düşüyor. Dünya Sağlık Örgütü, kullanılan ilaçların yüzde 50’sinin gereksiz olduğunu söylüyor. Türkiye’de ise gereksiz ilaç kullanımının oranı yüzde 56. İlaç kullanımını daha yakından takip altına almak için denetimler sıklaştırıldı. ‘Ucuz ilaç satmak istemeyenler piyasadan ilaçlarını çekiyorlar, ilaç sıkıntısı doğuyor’ gerekçesiyle bu kararın alındığı iddiasını doğru değil.”

Sorun OTC mi?

"HANGİ ilaçlar reçetesiz satılıyor? Bu kapsamdaki ilaçların reçetesiz olmasından vatandaşın yararı veya zararı nedir?” sorularına cevap veren TEİS Başkanı Nurten Saydan, “Bakanlıktan ilaç ruhsatı alırken üzerinde ‘reçete ile satılır’ uyarısı olan bütün ilaçlar uygulama kapsamındadır. Kısa adı OTC olan ve bizde ‘Tezgâh üstü’ denilen ilaçların reçete ile satılma zorunluluğu yoktur. Örneğin vitaminler bu kapsama girer. OTC listesinde olan ilacın parasını devlet ödemez, vatandaş cebinden ödemek zorundadır. Bu ilaçların fiyatları da serbest piyasada belirlenir, reklam yasağı kapsamında da olmazlar. Bazı firmalar, reçete baskısından kurtulmak için OTC kapsamına geçmeye çalışmaktadır. Bu uygulama sonrası sorun daha da büyüyebilir” dedi.

Bakanlığa görüş sunuldu

TÜRK Eczacıları Birliği Genel Sekreteri Harun Kızılay ise böyle bir uygulama ile ilgili herhangi bir genelgenin ellerine ulaşmadığını belirterek, “Bu konuyla ilgili bakanlıkla görüşmelerimiz devam ediyor. Konunun nereden çıktığını anlamaya çalışıyoruz. Biz İTS üzerinden ilaç satışlarının kolaylıkla takip edilebileceğini düşünüyoruz. Reçete ile ilaç satmanın mantığı sadece ilaç satışlarını kontrol etmekse İTS üzerinden yapılabilir. Ne vatandaş ne de eczacılarımız tedirgin olmasın. Bu konuda bakanlığa önerimizi sunduk” dedi.

Sinek ısırığı için jel bile reçeteyle

BU uygulamanın, vatandaş ve eczacıyı karşı karşıya getireceği, bunun eczacıya şiddete kadar gidebileceği uyarısında bulunan TEİS Başkanı Nurten Saydan Hürriyet’e şunları söyledi: “Sağlık Bakanlığı’nın 1953 çıkarılan, 60 yıl öncesine ait yasayı, her ilacın takibinin yapılabildiği günümüzde bu şekilde uygulaması beraberinde büyük sıkıntılar getirir. Bu uygulama özellikle acil durumlarda vatandaşın, ilaca erişimini zorlaştırır, her defasında muayene ve reçete parası ödeyeceğinden daha fazla para ödemek zorunda kalır. Örneğin sahil kenarındasınız ve çocuğunuzu sinek ısırdı ve kaşınıyor. Jel almak istiyorsunuz ama bu uygulamadan sonra alamayacaksınız. Annenizin tansiyon veye şeker ilacı bitti, nöbetçi eczaneden bile temin edemeyeceksiniz.”