İlaç stratejik sektör olmalı

Tuğçe Koç, Türkiye’de kanser ilaçları üretiminde en büyük yatırıma sahip olan Onko&Koçsel’in Yönetim Kurulu üyesi. Yüzde 100 yerli sermayeli şirket Onko&Koçsel, alanında dünyada lisanslı teknolojiye sahip 14 fabrika arasında. Onkoloji alanında tüm alanlarıyla Avrupa GMP’si alan, Avrupa’ya kanser ilacı üretebilen ilk Türk ilaç firması olma özelliğini taşıyan Onko&Koçsel’in Yönetim Kurulu Üyesi Koç ile yerli ilaç üreticilerinin beklentilerini ve Onko&Koçsel’in yatırımlarını konuştuk.

İlk nasıl kuruldunuz?

- Babam İrfan Koç tarafından kuruldu şirketimiz. Babam ekonomi mezunu, Atabay Şirketi’nde çalıştığı dönemde iş ilgisini çekiyor. Babam yapılmayanı yapmaya odaklanmış bir iş insanı. 1987’de insan kanından üretilen ilaçları ilk kez Türkiye’ye getirerek sektöre adım atıyor.

Yalnızca kanser ilaçlarına odaklandınız. Nedeni var mı?

- En zor, maliyeti en yüksek ilaçlar bunlar. Ülkemize hizmet inancıyla babam bu işe girdi. Kurduğumuz fabrika dünya standartlarında her ürünün üretilebileceği bir fabrika. 2010 yılında başladı yatırım. “Bu iş Türkiye’de yapılmaz” diyenler de çoktu. Aslında birçoğumuzun yakın çevresinde olduğu gibi kanser bizim ailemizi de etkiledi. Babam da kansere yakalandı bundan 5 yıl önce. Bu yatırımları yaptığımız dönemdi. Kanseri atlattı babam. Bu yüzden de kanserli olanları, kanser ilaçlarına erişimin değerini hepsini çok iyi biliyoruz. 2015 yılında da açılışı yaptık.

Kanser ilaçlarının hepsini üretme kapasitemiz var diyorsunuz...

- Hem kapasitemiz büyük hem de her ilacı üretmeye uygun. Türkiye’nin tüm kanser ilaçlarını üretme kapasitesine sahibiz. İzolatörlü bir fabrika. Ürettiğimizde dünyadaki 14 fabrikadan biriydi. Fason üretim de yapıyoruz. Avrupa’ya onkoloji ilaçları üretiyoruz. Avrupa’ya ürün gönderebilmeniz için onaylanmış olmanız lazım. Biz bu GMP onayını aldık. Türkiye’de de tüm haklarıyla alan tek kurum biziz.

Avrupa ülkeleri dışında da ihracatınız var mı?

- 2018 yılında ihracata yöneldik. Kenya, Pakistan, Afrika ve Ortadoğu ülkelerine de ihracat için başvuru yaptık.

Ar-Ge tesisinizi 2012’de kurmuşsunuz. İlaç üretecek, yenilikleri takip eden personel bulabiliyor musunuz?

- Yetkin insan bulmakta zorlanıyoruz. Bizim fabrikalarımızda mavi yaka yok. Herkes üniversite mezunu. Fabrikayı kurarken oluşturduğumuz yönetici ekiplerimiz Almanya’da eğitim aldı. Çünkü tüm makineleri Almanya’dan aldık. Ar-Ge’de 50 uzman çalışıyor.

Onkolojide yeni çıkan bazı ilaçlar Türkiye’ye gelmiyor mu?

- Bu da fiyatlandırmayla ilgili. Bu ilaçların fiyatları tüm dünyada biliniyor. X ülkede 20 liradan satacakken, Türkiye’de neden 2 liradan satsın? Biz ilaç alanında 3’üncü dünya ülkesi olmak istemiyoruz. Aile olarak bu yatırımları da sektöre ve ülkemize inançla yaptık. Bir Türk markası olarak da global oyuncu olmak istiyoruz. Devletten beklentimiz özellikle de onkoloji ilaçları konusunda farklı bir fiyatlandırma politikasının izlenmesi. Amerika ve Avrupa’daki fiyatların yüksekliğinden dolayı oralarda satıyor. İleri teknoloji ve katma değeri yüksek ürünler bunlar. Türkiye’nin ihracat rakamlarına baktığımızda kilogram başına ihracat rakamı 1.5 dolar civarında, oysa ilacın ihracat bedeli 25 dolar. Burada üretim olsa bu cari açık için de çok büyük katkı olacak. İlaç stratejik yatırım. Devletin ilaç sektörünü, özellikle yerli üreticileri böyle görmesi lazım.

 Siz neler üretebiliyorsunuz?

- Türkiye’de 51 adet imalat, 42 adet ithal olmak üzere toplam 93 adet ruhsatlı ürünümüz var. Geliştirmeyi planladığımız ve geliştirmesi devam eden ilaçlarımızla yerli imal ruhsatlarımızın sayısını 200’e ulaştırmayı hedefliyoruz. Hali hazırda üretimini yaptığımız moleküllerin Avrupa’daki toplam pazarı yıllık 12 milyar Euro üzerinde.

TUĞÇE KOÇ KİMDİR?

İstanbul’da doğup büyüdükten sonra Ortadoğu Teknik Üniversitesi Biyoloji bölümünü şeref derecesi ile bitirdi. Daha sonrasında öğrenimini MBA eğitimi ve Uluslararası İşletme yüksek lisansı ile Miami Üniversitesi’nde devam ettirerek bu bölümleri şeref dereceleri ile tamamladı. Çalışma hayatına 2006 yılında Yale Üniversitesi’ndeki stajı ile başladı. 2007 yılında Onko Koçsel İlaçları’nın Yönetim Kurulu’na geçti. 2007 yılından bu yana şirketin genel koordinatörlük bünyesindeki bölümlerin genel müdürlüğünü yapıyor. Tuğçe Koç, TÜSİAD, DEİK, Türk Amerikan İşadamları Derneği (TABA/Amcham) ve Pembe İzler Derneği üyesi. Şirketi mühendis kız kardeşi Tuğba Koç ile birlikte yönetiyor.